Pogłębianie piwnicy. Jak je przeprowadzić?
Jeżeli wysokość piwnicy, którą chcesz przeznaczyć na cele użytkowe, jest za mała, to zanim przystapisz do adaptacji piwnicy, można ją pogłebić. Zobacz, z czym wiąże się pogłębianie piwnicy i jak je przeprowadzić.
Autor: Andrzej Szandomirski
Wysokość i dostęp do naturalnego światła to najważniejsze elementy, które wpływają na możliwość i koszt adaptacji piwnicy
Trzeba sprawdzić opłacalność tego przedsięwzięcia, bo w niektórych warunkach bywa ono kosztowne. Będzie tak, jeśli zajdzie konieczność zejścia poniżej poziomu wód gruntowych. Prace przy pogłębianiu zawsze należy prowadzić w warunkach suchych i na czas budowy pozbyć się wody z wykopu. Można ją odpompowywać lub budować wzdłuż ścian wykopu szczelne ścianki nieprzepuszczające napierającej wody. Dodatkowo nowa podłoga oraz ściany fundamentowe piwnicy wymagają w takich warunkach zastosowania ciężkiej, kosztownej izolacji przeciwwodnej lub płyty z betonu wodoszczelnego.
Wykop między fundamentami
Zazwyczaj bez problemu można skuć warstwy podłogowe i wybrać grunt do poziomu góry ław fundamentowych. Jeżeli jednak posadzka znajduje się kilkanaście centymetrów nad ławą, to tylko nieznacznie zwiększysz w ten sposób wysokość pomieszczenia lub nie zwiększysz jej wcale. Z pewnymi ograniczeniami i z zachowaniem środków ostrożności taką piwnicę da się pogłębić do poziomu spodu ław. Zwiększysz wówczas wysokość o 25-30 cm (wysokość stopnia ławy). Zejście poniżej poziomu fundamentów też jest możliwe, ale wiąże się z dużymi kosztami podbijania fundamentów. Decyzję o możliwości i sposobie pogłębienia piwnicy powinien podjąć konstruktor. Weźmie on pod uwagę wszystkie istotne elementy, takie jak głębokość posadowienia, rodzaj fundamentów i podłoża gruntowego, poziom wód gruntowych i stan techniczny budynku.
Sposoby pogłębiania piwnicy
Najbezpieczniejszym sposobem jest pogłebienie piwnicy do poziomu wierzchu ław fundamentowych, ponieważ nie narusza się wtedy warstwy skonsolidowanego gruntu między ławami, która zabezpiecza ściany piwnicy przed przesunięciem w kierunku wnętrza budynku. Uzyskana w ten sposób nowa, obniżona podłoga znajdzie się w całości na jednej płaszczyźnie. Zdarza się, że wykop pod podłogę piwnicy trzeba zagłebić jeszcze bardziej – do poziomu spodu ław fundamentowych, czyli do poziomu posadowienia budynku. Można w ten sposób zyskać dodatkowe kilkadziesiąt centymetrów. Należy wówczas zrobić konstrukcję rozporową, która przejmie obciążenia z gruntu napierającego na ściany i fundamenty.
Jak zrobić konstrukcję rozporową w formie płyty
Płytę żelbetową w poziomie posadowienia fundamentów wykonuje się fragmentami. Najpierw należy wybrać grunt w środku pogłębianej piwnicy do poziomu spodu ław. Trzeba zostawić wzdłuż ścian nienaruszone pasy gruntu o szerokości mniej więcej 0,5 m. Następnie usuwa się fragmenty starej podłogi i gruntu przyległe do ścian nośnych. Wybiera się je odcinkami o szerokości 80-120 cm, pozostawiając między nimi nienaruszone pola. Między ścianami, w pasach po wybranym gruncie, układa się deskowanie i zbrojenie płyty. Po dwóch dniach od zabetonowania pierwszych pasów wykonuje się następne fragmenty płyty. Po zrobieniu całej płyty układa się izolację termiczną i przeciwwilgociową oraz warstwy posadzki.
Jak zrobić konstrukcję rozporową z belek stalowych
W przypadku zastosowania konstrukcji stalowej pogłębianie jest prostsze, bo najpierw wybiera się grunt w miejscu ułożenia belek rozporowych. Po rozparciu fundamentów usuwa się resztę gruntu i wykonuje posadzkę. Powstała w ten sposób obniżona podłoga piwnicy będzie miała uskok wzdłuż ścian (o wysokości równej różnicy wysokości ławy oraz konstrukcji rozporowej).
Lokalne zagłębienie
W porozumieniu z konstruktorem można również zrobić lokalne zagłębienie piwnicy sięgające poniżej poziomu posadowienia fundamentów (na przykład pod mały basen lub wannę). Zagłębienie to należy sytuować w odpowiedniej odległości od ścian nośnych, tak aby nie naruszyć strefy największych sił działających przez ławy na podłoże gruntowe. Niecka zagłębienia powinna być wykonana ze zbrojonego betonu oraz odpowiednio zaizolowana.
Podbijanie fundamentów
Jeżeli pogłębiasz całą powierzchnię piwnicy poniżej poziomu posadowienia budynku, konieczne jest podbijanie fundamentów. Tradycyjny sposób podbijania polega na odcinkowym podkopywaniu się pod istniejący fundament. Ścianę, pod którą zamierzasz zrobić podbicie , dzieli się na odcinki o długości 1-1,5 m. Następnie na długości jednego odcinka podkopuje się stary fundament na głębokość nowego fundamentu. Powstały szybik zabezpiecza się deskowaniem. Jeżeli ściana jest długa, można jednocześnie rozpocząć pracę na dwóch lub trzech odcinkach. Odcinki te muszą być oddalone od siebie o minimum półtorakrotną wysokość piwnicy, czyli mniej więcej o 4 m (bezpieczniej jest przyjąć 6 m). W szybikach wykonuje się fragmenty nowego fundamentu, czyli filarki murowane z bloczków betonowych lub cegły pełnej albo wylewane z betonu klasy minimum C12/15. Następnie podkopuje się fundament pod kolejnymi odcinkami aż do momentu podbicia całej ściany. Należy tak ustalić plan robót, żeby narożniki budynku były podbijane na końcu.