Okna przesuwne. Jak się otwierają i jakie wybrać okucia do okien przesuwnych?
Wybierając okna przesuwne do domu zastanawiamy się przede wszystkim nad ich rozmiarem, wyglądem, izolacyjnością termiczną. Często popełniasz błąd, pomijając w rozważaniach okucia, bo przy tak dużych przeszkleniach ich rola jest ogromnie istotna.
Okucia okienne to stalowe elementy umożliwiające poruszanie się skrzydeł okiennych i drzwiowych. Montowane są przeważnie na obwodzie ościeżnic. W projekcie domu ustalone są rozmieszczenie i wielkość przeszkleń. Rodzaj i funkcjonalność okien pozostają do twojej decyzji. Żeby więc wybrać model okna, który będzie szczelny i wygodny w obsłudze, musisz zdobyć kilka podstawowych informacji na temat okuć. Zobacz, jak okucia okienne to ważne mechanizmy, jak wpływają na komfort obsługi oraz jak dalece poprawiają szczelność i odporność okien na włamanie.
Dużą popularnością cieszą się okna przesuwne. W porównaniu z rozwieralnymi mają istotne zalety: większe (na ogół) wymiary skrzydeł oraz prosty sposób otwierania. Ich skrzydła po otwarciu nachodzą na siebie, zajmują więc bardzo mało miejsca we wnętrzu i nie utrudniają jego aranżacji. W obrębie tej kategorii wyróżniamy kilka rodzajów: skrzydła drzwi przesuwnych (HS) poruszają się tylko na boki, drzwi uchylno-przesuwne (PSK) można zgodnie z nazwą także uchylać, żeby wietrzyć pomieszczenie. Przez wąską szczelinę wpływa świeże powietrze, prześwit jest przy tym wystarczająco mały, by zapewnić użytkownikom bezpieczeństwo. Rozwiązanie jest więc wygodne.
Okucia do okna ukośno-przesuwnego
Takie okucia są oznaczane symbolami HS, HST (Hebe-Schiebe, Hebe-Shiebe Tür). Poruszają się od strony pomieszczenia. Po przekręceniu klamki unoszą się nieco w górę, po czym przesuwają na bok, zachodząc za skrzydło stałe. Elementem, dzięki któremu skrzydło się przesuwa, są wózki przemieszczające się po prowadnicach (szynach), przeważnie o długości do 6,5 m. Zamówić też można szynę o długości 19 m. Za ryglowanie odpowiadają zasuwnice i trzpienie w kształcie grzybka mocowane na bokach skrzydła. Zazwyczaj okucia okienne mają dwa punkty ryglowania – na dole i na górze. Sterowanie skrzydłem odbywa się tradycyjnie, klamką. Prowadnica znajduje się od wewnątrz budynku, więc nie jest aż tak narażona na zabrudzenie i oddziaływanie szkodliwych czynników atmosferycznych: śniegu, mrozu, deszczu, promieni UV. O jakości okuć HS świadczą między innymi średnice kółek w ich wózkach – lepsze są większe. Liczy się także rodzaj zastosowanych łożysk. Okna z okuciami HS, HST uważane są za łatwiejsze w obsłudze niż PSK, SK – o ile te nie są wzbogacone o mechanizmy ułatwiające poruszanie skrzydłem. Zaletą drzwi HS jest zdecydowanie niższy próg niż w modelach uchylno-przesuwnych. Są jednak od nich droższe.
Okucia okienne SK lub PSK: okna uchylno-przesuwne
Te okucia okienne mają oznaczenia PSK, SK (Paralell Shiebe-Kipp, Shiebe-Kipp). Skrzydła drzwi z takimi okuciami poruszają się od zewnątrz budynku. Są więc bardziej narażone na zabrudzenie, ale za to nie zajmują cennego miejsca w pomieszczeniu. Unoszą się, wysuwają do przodu i przesuwają na bok. Można je także uchylać, aby przewietrzyć dom. Niestety, zimą zmarznięty śnieg może blokować prowadnicę. Okucia SK lub PSK umożliwiają budowę okien o wysokości do 270 cm.
Przeczytaj też:
Mogą udźwignąć ciężar do 200 kg. Najlepsze z nich mają w klamce dodatkową funkcję sterowania (zintegrowany mechanizm wspomagający) ułatwiającą obsługę nawet bardzo ciężkich skrzydeł. Najdroższe z takich okuć okiennych wyposażone są w wózki tandemowe, czyli podwójne ich zestawy. One lepiej radzą sobie z dźwiganiem ciężkich, dużych skrzydeł. Są też wózki z mechanizmem chroniącym przed przeciążeniem. Okucia takie mają ponadto liczne funkcje znane z okuć okiennych rozwieralno-uchylnych, np. blokadę błędnego obrotu klamki.
Okucia do okien przesuwno bezprogowych
Przed przesunięciem skrzydło nie wymaga uniesienia ani wysunięcia do przodu. To nie ono bowiem się unosi. Podciągana jest tylko dolna uszczelka. O ile okna takie mają próg, to bardzo niski. Często jednak są go zupełnie pozbawione. Okucia okienne do tego modelu drzwi zapewniają najłatwiejszą obsługę, przy użyciu nieznacznej siły. Za szczelność między podłogą a skrzydłem odpowiada system zazębiających się szczotek.
Polecany artykuł:
Okna przesuwne: okucia a szczelność dużych okien
Okucia okienne mają także wpływ na izolacyjność termiczną przeszkleń, zapewniają bowiem szczelność między skrzydłem, progiem i częścią nieotwieralną. Za właściwy docisk odpowiadają m.in. liczne punkty ryglowania rozmieszczone po obwodzie ramy. Najtrudniej zapewnić szczelność oknom bezprogowym. Tu wiele zależy od fachowego i starannego montażu. Wystarczy bowiem niewielkie odchylenie od poziomu lub pionu, by pojawiły się szczeliny, którymi będzie nawiewane zimne powietrze. Aby mówić o szczelnym oknie, jego klasa obciążenia wiatrem powinna wynosić C3, klasa wodoszczelności – 9A, a klasa przepuszczalności powietrza – 4.
Przeczytaj też:
Automatyzacja i włączenie okien tarasowych do systemu inteligentnego zwiększają komfort i bezpieczeństwo naszego życia. Dzięki takim systemom możemy sterować oknami za pośrednictwem coraz bardziej popularnych asystentów głosowych. Wystarczy zatem słowo, aby bez używania siły zamknąć lub otworzyć wszystkie okna w mieszkaniu. Możemy także ustalić wiele scenariuszy, w których okna będą sterowane automatycznie. To szczególnie istotne w sytuacji zagrożenia życia lub próby kradzieży. Dla przykładu: system automatycznie zamknie wszystkie okna w momencie uzbrojenia alarmu, podczas włamania, gdy uruchomimy klimatyzację lub zostanie ustawiona wyższa tempera-tura ogrzewania. System automatycznie otworzy okna, kiedy czujniki wykryją czad lub zadymienie. Możliwości jest tyle, ile pomysłów i potrzeb domowników. Wyróżniamy dwie główne drogi integracji okien z systemem, w zależności od zastosowanych siłowników. Najpopularniejszą z nich jest montaż okna wyposażonego już we wbudowany siłownik, gotowy do integracji z systemami domu inteligentnego. Jeśli proces automatyzacji okien sprawia wrażenie trudnego i czasochłonnego, warto wezwać wykwalifikowanego instalatora, który nie tylko będzie wiedział, jak taki montaż przeprowadzić, ale także zachowa wszelkie zasady bezpieczeństwa. Praca specjalisty potrwa też krócej i nie będzie tak wymagająca jak próby samodzielnego wykonania tego zadania
Funkcje okien przesuwnych poprawiające funkcjonalność
- Mikrorozszczelnienie
W przypadku okien rozwieralno-uchylnych polega na odsunięciu skrzydła od ramy na kilka milimetrów. Po obwodzie pojawia się wówczas niewielka szczelina, którą trafia do budynku świeże powietrze. Mikrorozszczelnienie jest też możliwe we wszystkich innych typach omawianych okuć okiennych, poza drzwiami harmonijkowymi.
- Blokada uchyłu
To funkcja okien PSK. Dzięki niej otwarte okno nie zatrzaśnie się podczas przeciągu.
- Wielostopniowy uchył
Pozwala ustawić okno w jednej z 10 pozycji uchyłu.
- Synchroniczne otwieranie
Jedna klamka obsługuje wtedy oba skrzydła.
- Aktywne rozwórki
Dociskają skrzydło podczas zamykania i odpychają podczas rozwierania, ułatwiając w ten sposób jego obsługę. Są elementem okuć do okien PSK.
- Blokada błędnego położenia klamki
Funkcja okien PSK. Mechanizm taki nie dopuści do przypadkowego niedomknięcia okna. Nawet gdybyś nie przekręcił klamki do końca, okucie przesunie samoczynnie rygiel na swoje miejsce.
- Ogranicznik prędkości
Wzbogaca okucia niektórych okien przesuwnych, zwłaszcza tych o dużym rozmiarze. Sprawia, że podczas zamykania skrzydło nie uderza z impetem w ościeżnicę, tylko samoczynnie hamuje w końcowej fazie ruchu. Mechanizm ten instalowany jest w zewnętrznej skrzynce mocowanej do ramy okna.
- Napęd elektryczny
Możliwy do zastosowania tylko w oknach typu HS. Mechanizm wbudowany jest w ościeżnicę lub zamocowany na zewnątrz. Sterowanie może się odbywać za pośrednictwem włącznika, sensora, pilota lub smartfona.
Okucia do okien przesuwnych antywłamaniowe
Okna przesuwne tarasowe, o których można mówić, że są trudne do pokonania przez złodziei, będą wyposażone w okucia antywłamaniowe, zgodnie z normą EN 1627:2011 przyporządkowane do klasy: RC2, RC3, RC4, RC5 lub RC6. Im wyższa klasa, tym lepsze zabezpieczenie. Mechanizm takich okuć okiennych wzbogacony jest o wiele dodatkowych elementów utrudniających sforsowanie skrzydła. Są to między innymi:
- stalowe grzybki
czyli przeciwbieżne zamknięcie środkowe. To rolki o kształcie grzybka, które utrudniają otworzenie zamkniętego okna od zewnątrz. Okucie może być wyposażone w 2, 3 lub 4 grzybki. Są one lokalizowane przeważnie w sąsiedztwie narożników skrzydła (w oknach przesuwnych – na pionowych elementach ramy). Najlepiej, gdy po jednym grzybku znajdzie się w każdym z narożników. Grzybki współpracują z klamką i po zamknięciu wsuwają się w stalowe zaczepy w ościeżnicach. Gdy włamywacz usiłuje podważyć jeden z grzybków, przeciwległy mocniej klinuje się w stalowym zaczepie;
- rygle hakowe
działają podobnie jak grzybki. Po przekręceniu klamki do pozycji zamknięcia wchodzą w zaczepy stalowe umieszczone w ościeżnicy. Tak jak grzybki muszą wytrzymać obciążenie dynamiczne w punkcie umocowania skrzydła o wartości co najmniej 230 J, a obciążenie statyczne wartości minimum 3000 J;
- zaczepy antywyważeniowe
to rodzaj blokad działających na obwodzie skrzydła, podobnie jak grzybki i rygle hakowe. W oknach przesuwnych zaczepy znajdują się na poziomych elementach ramy. Muszą spełniać podobne kryteria odnośnie do wytrzymałości na obciążenia statyczne i dynamiczne.
