Szczelny komin z klinkieru - jak wymurować
Z klinkieru można wybudować komin w całości, w części lub tylko obudować nim ponad dachem elementy komina systemowego. Odpowiedni dobór cegieł klinkierowych i przestrzeganie podstawowych zasad wykończenia komina sprawią, że nie będzie przeciekał i posłuży nam długie lata.
Autor: Wienerberger
Cegły klinkierowe to odpowiedni materiał do budowy murowanych kominów ceramicznych. Spełniają one wymagania ogniowe, są niepalne, odporne na działanie czynników atmosferycznych, a także estetyczne (fot. WIENERBERGER)
Kiedyś, gdy komin odprowadzał wyłącznie dym z kominków i pieców, wystarczało solidne wymurowanie go z cegły. Obecnie w związku z upowszechnieniem się kotłów gazowych oraz olejowych, których spaliny zawierają szkodliwe substancje, z reguły rozpatrujemy dwa sposoby wykonania go – umieszczenie w murowanym kominie rury ze stali kwasoodpornej lub zastosowanie specjalnych systemów kominowych odpornych na działanie szkodliwych substancji. Oba rodzaje kominów, murowany i systemowy, warto ponad dachem omurować cegłą klinkierową. Materiał ten nie chłonie wody (ma nasiąkliwość poniżej 6%), jest mrozoodporny i trwały. Nie brudzi się tak szybko jak tynk, jest dostępny w wielu naturalnych barwach, można go dopasować do pokrycia dachowego i elewacji. Umożliwia wymurowanie ozdobnych gzymsów oraz innych nieszablonowych zakończeń komina.
Komin - co kryje w środku?
Ich rozłożenie na planie wynika z projektu architektonicznego – usytuowania kotłowni, kominka i pomieszczeń wymagających wentylacji, czyli kuchni, łazienki, WC, pralni, garderoby, kotłowni, garażu. Każde z nich powinno być wentylowane oddzielnym przewodem. Kanałów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych nie wolno łączyć. Najlepiej, gdy różne rodzaje przewodów uda się tak zestawić w planie, aby ograniczyć liczbę kominów. Jest to korzystne zarówno ze względów architektonicznych, jak i funkcjonalnych. Taki zestaw kilku przewodów łatwiej jest izolować, nie musimy też wielokrotnie przebijać pokrycia dachowego. Aby zapewnić dobry ciąg, korzystniej jest umieszczać je w wewnętrznej ścianie niż w zewnętrznej, gdzie są narażone na wychładzanie. Jeżeli komin znajduje się w ścianie zewnętrznej, należy go na całej wysokości izolować. Przewody kominowe można schować w ścianach nośnych, trzeba jednak zwracać uwagę na zachowanie ich szczelności i drożności podczas betonowania stropu. Nie powinno się też zbytnio odchylać ich od pionu. Maksymalne odchylenie wynosi 30º. Wysokość komina oraz odległość jego wylotu od połaci dachu i sąsiadujących elementów budynku są regulowane przepisami. Kominy wolno stojące muszą mieć własny zaizolowany fundament i być oddylatowane od stropu. Nie powinno się na nich opierać żadnych elementów konstrukcji stropu ani dachu.
Tradycyjny komin – murowany
Murowanie komina to praca dla doświadczonego murarza, gdyż liczy się dokładność wykonania. Można go zrobić z ceramicznych pustaków wentylacyjnych lub kominowych, które otacza się murem o szerokości co najmniej 12 cm (1/2 cegły) lub w całości wymurować z cegły. Aby można było przez ceglany komin odprowadzać spaliny z kotła gazowego lub olejowego, powinien mieć w przewodzie spalinowym rurę ze stali kwasoodpornej. Najczęściej wprowadza się ją w ceramiczne pustaki kominowe o średnicy 180 lub 200 mm.
Do murowania komina wraz z kanałami trzeba używać wyłącznie cegieł pełnych ceramicznych (lub silikatowych do kanałów wentylacyjnych). Zalecenie to jest ujęte w normie PN-EN 1457. Cegły muszą być wytrzymałe na ściskanie – minimum klasy B15. Podczas murowania trzeba przestrzegać zasad wiązania cegieł, tak aby spoiny dolnej warstwy były przykryte cegłą górnej warstwy. Wielkość kanałów w kominach murowanych z cegły wynika z wielokrotności jej wymiaru. Nie mogą być one mniejsze niż 14 x 14 cm (w kominach o wysokości poniżej 5 m 14 x 20 cm), a ścianki między nimi oraz licem muru nie powinny być węższe niż 12 cm.
Jeżeli kanał jest zlokalizowany w ścianie zewnętrznej lub sąsiadującej z pomieszczeniem nieogrzewanym, grubość ścianki komina wynosi minimum 25 cm (jedna cegła) i najlepiej taki komin ocieplić. Cegły w ściankach między kanałami powinny być wmurowane jednym końcem w prostopadłe, zewnętrzne ściany komina. Muruje się je na pełną spoinę i wypełnia ją zaprawą do lica muru. Wszelkie szczeliny również powinny być wypełnione zaprawą. Wewnętrzna powierzchnia komina musi być jak najbardziej gładka, dlatego wskazane jest używanie do murowania drewnianego szablonu, którym wyznacza się kanały, przesuwając go w trakcie pracy w górę. Zapobiega to przedostawaniu się do wnętrza kanału resztek zaprawy. To, co tam spadnie, trzeba zbierać i usuwać. W miarę możliwości należy unikać docinania cegieł. Jeżeli już docinamy cegły, ustawiamy je powierzchnią gładką do wnętrza kanału. Wnętrza kanałów nie należy tynkować. Ta część komina, która wystaje ponad połać dachu, powinna być ocieplona.
Ponieważ cegły klinkierowe są droższe niż zwykłe cegły pełne, z reguły kominy muruje się do wysokości poddasza z cegły pełnej, a jedynie część ponad dachem wykonuje się z cegły klinkierowej. Wymiary cegły klinkierowej odpowiadają wymiarom tradycyjnej cegły pełnej. W kominie murowanym można zatem bez problemu zastąpić nad połacią dachu warstwy cegły pełnej cegłą klinkierową.
Jak murować komin z klinkieru?
Komin powinien być murowany na spoiny szczelnie wypełniające przestrzeń między cegłami ceramicznymi, a więc na spoiny pełne, ukształtowane płasko. Murowanie na taką spoinę zapobiega gromadzeniu się wody w zagłębieniach, która z czasem mogłaby powodować wykruszanie się zaprawy i prowadzić do osłabienia trwałości konstrukcji ceramicznego komina.
Ekspert z firmy Wienerberger
Obmurowany system kominowy
Prefabrykowane systemy kominowe zyskują coraz więcej zwolenników. Wznoszenie ich jest nieco łatwiejsze i szybsze niż murowanie tradycyjnego komina, zajmują też mniej miejsca. Są bezpieczne, odporne na działanie wysokiej temperatury i kwasów, mają też wieloletnie gwarancje. W zależności od projektowanych w domu urządzeń grzewczych możemy zastosować system przeznaczony do paliw stałych lub uniwersalny, trójwarstwowy system z przewietrzaniem, którym można odprowadzać spaliny z każdego typu urządzeń (na paliwa stałe, ciekłe i gazowe) – odporne na temperaturę do 600ºC.
Oferowane są też specjalne systemy do kotłów z zamkniętą komorą spalania zapewniające dopływ powietrza do kotła. W systemach kominowych kanały z rur lub innych kształtek często są obudowane pustakami keramzytobetonowymi lub ceramicznym. To, do jakiego rodzaju kotła może być przystosowany dany komin, określone jest w aprobacie technicznej systemu kominowego. Nad dachem obudowę z pustaków trzeba otynkować. Zamiast tego warto rozważyć obmurowanie ich warstwą cegieł klinkierowych. Tu również najlepiej używać cegły pełnej. Dopuszczalne jest zastosowanie niektórych cegieł szczelinowych. Miejsca najbardziej narażone na wnikanie wody, czyli przejście przez połać dachu oraz trzy ostatnie warstwy komina, też warto obmurować cegłą klinkierową pełną. Cegły kratówki nie nadają się do obmurowywania kominów ponad dachem. Prędzej czy później, pod wpływem parcia wiatru, wciśnie się w nie woda i w domu na ścianie kominowej pojawią się zacieki. Jeżeli woda dodatkowo zamarznie w otworach, może zniszczyć cegłę i trzeba będzie przemurowywać cały komin. Do obmurowania komina systemowego poniżej dachu można również używać materiałów drążonych, gdyż tam nie zagraża im już wiatr, śnieg ani wilgoć.
Jeżeli chcemy komin systemowy ponad dachem wykończyć klinkierem, musimy oprzeć cegły na przygotowanej do tego celu zbrojonej płycie wspornikowej umieszczonej na pustaku systemowym pod połacią, stalowej skręcanej ramie lub na podmurowaniu od poziomu fundamentu. Takie sposoby oparcia obudowy z cegieł ze względu na duży ciężar klinkieru stosuje się w kominach nie wyższych niż 3 m. Możliwe jest też, po konsultacji z konstruktorem, oparcie obmurowania z klinkieru na stropie poddasza, jednak strop musi być wcześniej odpowiednio przygotowany (ciężar obudowy jest porównywalny z ciężarem ściany działowej). Dla zmniejszenia wagi można użyć do obmurowania komina cegieł połówkowych 240 x 115 x 52 mm lub o mniejszym wymiarze 210 x 100 x 65 mm. Niektórzy producenci systemów kominowych oferują gotowe prefabrykowane płyty żelbetowe umożliwiające podparcie ceramicznej obudowy komina.
Klinkier bez wykwitów
Wykańczając komin klinkierem, musimy pamiętać o stosowaniu odpowiedniej, najlepiej polecanej przez producenta cegieł, zaprawy do klinkieru. Powinna ona zawierać tras. Zapobiega to białym wykwitom na powierzchni cegieł powstającym, gdy woda i wilgoć wypłukują sól z niewłaściwej zaprawy lub klinkieru.
Impregnacja i konserwacja komina
Wykończenie komina cegłą klinkierową to rozwiązanie trwałe. Można jeszcze tę trwałość przedłużyć, pokrywając jego powierzchnię preparatem hydrofobowym, czyli utrudniającym wnikanie wody, przeznaczonym do impregnacji klinkieru. Ochroni on mur przed szkodliwym wpływem wilgoci. Takie zabezpieczenie nie jest jednak konieczne.
Czapka, obróbka i nasada
Aby komin nie przeciekał, wykańcza się go na styku z połacią dachu obróbką blacharską, a od góry zamyka czapką, na której również często wykonuje się obróbką blacharską. Obróbkę styku wyciąga się na komin do wysokości 15-30 cm, wcina poziomo w cegłę, a następnie uszczelnia spoinę, aby nie dopuścić do przecieków. Korzystnie jest też lekko wysunąć cegły nad obróbką blacharską, aby odsunąć spływającą wodę od krawędzi obróbki. Między ostatnią warstwą cegieł a wykończeniem komina czapką należy ułożyć przeciwwilgociową izolację z papy. Aby zapewnić lepszy ciąg i zapobiec cofaniu się spalin, często stosuje się na kominach blaszane nasady kominowe.
