Dom z paneli SIP - szybka budowa z płyt warstwowych
Rośnie zainteresowanie technologiami skracającymi i upraszczającymi roboty. Panele warstwowe SIP są tego najlepszym przykładem. Można z nich budować ściany zewnętrzne, ściany wewnętrzne, dachy. Oferowane są też domy prefabrykowane i domy moduowe z paneli SIP.
Autor: SOLCRAFT
Dom z paneli SiP można wykończyć tynkiem, po wcześniejszym dociepleniu płytami ze styropianu lub wełny mineralnej
Spis treści
- Budowa paneli SIP
- Do czego posłużą panele SIP
- Budowa domu z paneli warstwowych - 3 warianty
- Technologia budowy
- Wykończenie zewnętrzne i wewnętrzne
- Instalacje w domach z paneli SIP
Budowa paneli SIP
Patrząc na panele SIP, trudno się pozbyć spożywczych skojarzeń z kanapką lub wafelkiem. W najbardziej typowym wariancie zbudowane są bowiem z dwóch twardych płyt – przeważnie drewnopochodnych OSB albo MFP grubości 11, 12 lub 13 mm, przełożonych grubą warstwą materiału ociepleniowego – zwykle zamkniętokomórkowej piany PUR lub styropianu – białego bądź grafitowego.
Skrót bierze się od ich angielskiej nazwy Structural Insulated Panels (izolacyjne panele strukturalne). Typów paneli SIP jest sporo. Różnią się rodzajem termoizolacji i zastosowanymi płytami usztywniającymi. Często w miejsce tych drewnopochodnych dawane są mineralne – magnezytowe lub cementowo-włóknowe. Kanapka z izolacją ze styropianu zachowuje integralność dzięki połączeniu warstw klejem poliuretanowym. Panele z izolacją PUR wyróżniają się budową skrzynkową.
Oprócz płyt zewnętrznych mają przeważnie wzmocnienie w postaci ramki z wąskich płyt OSB, zagłębionych nieco w stosunku do okładzin zewnętrznych. Czasem, w solidniejszych modelach samonośnych paneli, takie wzmocnienie jest wykonane z drewnianych dwuteowników. Tak przygotowaną „skrzynkę” wypełnia się szczelnie natryskową pianą. Standardowo panele mają kształt prostokątny, ale można też wykonać inne warianty geometryczne, zależnie od potrzeb danego projektu domu.
Panele ścienne mają grubość 15, 17 lub 21,5 cm. Ich długość odpowiada wysokości kondygnacji budynku – 260 lub 300 cm, a szerokość to 122 lub 125 cm. Panele wypełniane pianą PUR mogą mieć długość do 13 m.
Do czego posłużą panele SIP
Panele mogą być wykorzystywane do wykonywania różnych przegród, nie tylko do wznoszenia ścian nośnych lub działowych. Są na przykład specjalne panele stropowe o mocniejszej budowie, a także panele podłogowe. Pierwsze są grubsze od ściennych – mają 23 cm. Ich długość wynosi 275, 300 lub nawet 1250 cm, a szerokość 30, 100, 122 lub 125 cm. Te drugie wymiarami obwodu i grubością zbliżone są do paneli ściennych. Niektóre z paneli stropowych mają zamiast ramki z płyt OSB wzmocnienia z profili stalowych.
Można także zamówić panele dachowe. Mają one szerokość 110 cm i długość od 100 do 125 cm. Ich grubość wynosi od 10 do 20 cm. Wykonuje się z nich samonośne dachy skośne (lub w oparciu o więźbę dachową, ale wykonaną z niewielu elementów), a nawet dachy płaskie.
Budowa domu z paneli warstwowych - 3 warianty
Dróg do niego jest kilka. Wariant pierwszy to kupić panele i wynająć firmę do ich zmontowania. Jest to jednak nieco ryzykowne, gdyż praktycznie jedyni prawdziwi fachowcy od tej technologii są zatrudnieni w specjalistycznych firmach wykonawczych. Co prawda producenci przekonują, że ich technologia jest prosta, i proponują nawet darmowe przeszkolenie ekipy budowlanej, ale raczej nikt nie chciałby, żeby robotnicy uczyli się na jego domu.
Wariant drugi to zamówienie domu w przedsiębiorstwie. Udajesz się tam z projektem, na podstawie którego wytworzona zostanie odpowiednia liczba paneli. Po ponumerowaniu dojadą na budowę i zostaną zmontowane w całość, co zajmuje raptem kilka dni.
Trzeci wariant to prefabrykacja. Budowę zaczyna się oczywiście od fundamentów. Te – bez względu na rodzaj – muszą być bardzo dobrze wypoziomowane. Ich budowa spada na barki inwestora.
Technologia budowy
Na zaizolowanym betonie układa się belki podwalinowe – z drewna lub ocieplonych belek OSB, a do nich mocuje panele, ustawiając je pionowo. Panele łączy się wzajemnie na tak zwane obce pióro i wkręty do drewna. Obce pióro to dwie listwy z płyt OSB o takiej wysokości jak panele. Przykręca się je od spodu do wystających krawędzi okładziny z płyt.
Następnie, po nasadzeniu drugiego panelu na takie pióro, dokręca się go do niego. Styki wymagają też wypełniania pianą rozprężną PUR, żeby w tych miejscach nie pojawiły się mostki termiczne. Robi się to przed dostawieniem każdego kolejnego panelu. Czasem zamiast obcych piór stosuje się belki dwuteowe. Niektóre firmy proponują też umieszczenie między płytami łączników wypełnionych pianą PUR, mających formę belek.
W zależności od projektu domu konieczne bywa zastosowanie belek konstrukcyjnych, na przykład w narożach ścian lub jako nadproża bądź oczepy. Jeśli będą to belki z drewna litego lub klejonego, ściany trzeba będzie docieplać od zewnątrz, bo takie belki mają zdecydowanie niższą izolacyjność cieplną od paneli. Nie będzie to konieczne, jeśli zastosuje się ocieplone belki drewnopochodne lub kształtowniki kompozytowe.
Stropy w domach z paneli mają konstrukcję belkową. Możliwe jest też użycie paneli samonośnych. Więźba może być tradycyjna. Wówczas panele tworzą ocieplenie nakrokwiowe lub są umieszczane między krokwiami. W tym drugim przypadku wymagana będzie dodatkowa warstwa izolacji cieplnej – od zewnątrz lub od wewnątrz, aby krokwie nie stały się mostkami termicznymi. Można też zrezygnować z typowej więźby i zastosować samonośne panele dachowe, łącząc je podobnie jak panele ścienne.
Przeczytaj również:
Jak kupić dom prefabrykowany? Realizacja inwestycji krok po kroku
Wykończenie zewnętrzne i wewnętrzne
Domy z paneli SIP wykańcza się od zewnątrz na jeden z dwóch sposobów – albo są one dodatkowo docieplane cienką warstwą wełny bądź styropianu i tynkowane (system ETICS), albo montuje się do ścian ruszt nośny, umieszcza między nim dodatkowe ocieplenie, a następnie wykonuje suchą okładzinę z desek lub płyt fasadowych. Docieplenie teoretycznie nie byłoby konieczne, bo panele mają dobry, niski współczynnik U, ale lepiej jest je zrobić, żeby zaizolować też ewentualne, trudne do uniknięcia mostki termiczne, na przykład w postaci belek drewnianych tworzących obramowanie montażowe wokół okien i drzwi, belek podwalinowych lub oczepowych.
W środku domu ściany takie zdecydowanie najczęściej wykańcza się płytami gipsowo-kartonowymi lub gipsowo- włóknowymi. Gdy panele mają okładzinę mineralną, jest to właściwie zbędne, bo wtedy – po zaszpachlowaniu połączeń – można je otynkować.
Instalacje w domach z paneli SIP
O ile to możliwe, najlepiej nie naruszać struktury zewnętrznych paneli i przewody instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania i elektrycznej prowadzić pod okładzinami g-k, stanowiącymi wykończenie wewnątrz budynku. Samodzielne wykonanie bruzd i umieszczenie czegoś w głębi panelu może naruszyć jego nośność.
Producenci dostarczający panele pod konkretny projekt mają możliwość umieszczania pod okładziną metalowych peszli do przeciągnięcia przewodów elektrycznych. Pozostaje wtedy wyciąć otwory na gniazdka i puszki elektryczne. Musi to robić wykwalifikowany elektryk, który weźmie pod uwagę palność paneli.
Domy z paneli można ogrzewać każdą możliwą metodą. Dopuszczalne są nawet kominki z rozprowadzeniem ciepła lub piece kaflowe.
Ciekawostką są specjalne warstwowe panele dachowe wyposażone w wymienniki ciepła ukryte pod pokryciem z paneli blaszanych. Dach staje się wtedy źródłem ciepłej wody dla domu. Panele tego typu mogą również stanowić dolne źródło zasilania dla pompy ciepła. Budowa takich grzejących paneli jest prosta i nieznacznie różni się od konstrukcji typowych paneli SIP. Od zewnątrz mają one dwie warstwy oblachowania, między którymi rozprowadzone są rury wymiennika. Pod spodem jest izolacja cieplna z piany PUR i obudowa wewnętrzna z płyty OSB. Rury, zależnie od potrzeb, odbierają lub oddają ciepło na zewnątrz (zapewniając zimą samoodśnieżenie dachu).
Przeczytaj też:
Domy prefabrykowane i modułowe: zalety i wady
Listen to "Dom naprawdę energooszczędny. POGAD@NE. ZBUDOWANE" on Spreaker.
