Przygotowanie i prowadzenie prac fundamentowych. Jak radzić sobie przy wysokim poziomie wód gruntowych?
Wszystkie roboty budowlane można bez ograniczeń prowadzić przy temperaturze powyżej 5°C. Późną jesienią lub wczesną wiosną plany może jednak pokrzyżować wpływ warunków pogodowych. Zobaczmy, co może nas spotkać i jak sobie z tym poradzić, gdy chcemy wystartować z robotami fundamentowymi.
Spis treści
- Wykop pod płytę fundamentową
- Płyta fundamentowa a wysoki poziom wód gruntowych
- Wykop pod ławy fundamentowe przy wysokim poziomie wód gruntowych
- Sposoby na pozbycie się wody z wykopu fundamentowego
- Woda na dnie wykopu
Nawet jeśli zdarzą się krótkotrwałe przymrozki, to nie będą wymagały wstrzymywania budowy. Komplikacje, a wręcz uniemożliwienie rozpoczęcia robót późną jesienią, a tym bardziej na wiosnę, mogą jednak spowodować niekorzystne warunki gruntowe, które uległy pogorszeniu na skutek dużych opadów deszczu lub śniegu.
Wykop pod płytę fundamentową
Płytę posadawia się znacznie płycej niż ławy fundamentowe. Zasięg strefy przemarzania gruntu jest redukowany przez opaskę przeciwwysadzinową układaną z materiału termoizolacyjnego wokół płyty. Także ocieplenie płyty od spodu eliminuje wpływ niskiej temperatury i przemarzania płytko posadowionego fundamentu.
W tym wypadku robi się zatem płytki wykop. Przy szacowaniu jego głębokości uwzględnia się grubość wszystkich projektowanych warstw: podbudowy z zagęszczonego piasku, ocieplenia z płyt XPS lub pianobetonu oraz płyty konstrukcyjnej.
Płyta fundamentowa a wysoki poziom wód gruntowych
Jeśli woda jest wysoko, to nawet przy płytkim wykopie istnieje ryzyko, że do niego napłynie. Można spróbować odprowadzić wodę do niżej wykonanego wykopu, który będzie ją zbierał. Wówczas trzeba ocenić, czy to pozwoli na wykonanie w tym czasie podbudowy, ocieplenia oraz zazbrojenie płyty z wykonaną w płycie instalacją wodną i kanalizacyjną.
Jednak najczęściej woda nie napływa aż tak wysoko, lecz gromadzi się na głębokości podbudowy. Ważne jest zatem odpowiednie dobranie materiału, bo będzie on narażony na wodę podczas zagęszczania tej warstwy. Na pewno nie będzie możliwe mechaniczne zagęszczenie piasku, ale w przypadku kruszywa kamiennego lub tłucznia to się uda. Prawidłowe wykonanie podbudowy z takiego kruszywa jest możliwe także w sytuacji, gdy na dnie wykopu jest woda. Kolejne warstwy, znajdujące się powyżej lustra gromadzącej się wody, można już wykonywać bez komplikacji i bez pośpiechu.
Wykop pod ławy fundamentowe przy wysokim poziomie wód gruntowych
Tradycyjne fundamenty, czyli ławy fundamentowe posadawia się nie płycej niż na głębokości przemarzania, a nawet niżej o mniej więcej 10 cm, bo zazwyczaj projekt przewiduje jeszcze pod ławami warstwę chudego betonu. Jeśli grunty w strefie przemarzania nie są wodoprzepuszczalne lub są słabo przepuszczalne, to z dosyć dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że do wykopów liniowych w ziemne szalunki będzie napływać woda. Podobnie będzie w przypadku wykopu wielkogabarytowego, w którym wykonawca będzie ustawiać formy z desek lub szalunki systemowe.
Sposoby na pozbycie się wody z wykopu fundamentowego
Stojącą w wykopie wodę można spróbować odprowadzić do dodatkowego wykopu wykonanego poza obrysem budynku, położonego niżej i połączonego z nim przekopem. Dodatkowy wykop będzie rezerwuarem na wodę odprowadzoną z wykopu właściwego. Jest wówczas szansa, że woda odpłynie i będzie można wykonać posadowienie. Prawdopodobnie jednak będzie to stan tymczasowy i ponownie napłynie ona do wykopów.
Innym sposobem pozbycia się wody będzie odpompowanie jej z wykopu przy użyciu bardzo wydajnej pompy. Podczas tych czynności trzeba obserwować, jak szybko wykopy pozostają bez wody i ocenić, czy jest szansa chociaż na tymczasowe odprowadzenie lub wypompowanie wody. Szybkość jej napływania może bowiem być różna. Wykonawcy muszą mieć czas na ułożenie wcześniej przygotowanego zbrojenia ław fundamentowych. Wodę będzie trzeba odprowadzić także na czas betonowania ław fundamentowych. Gdy mieszanka betonowa będzie już ułożona w szalunku ziemnym lub deskowaniu, napływająca woda nie przeszkodzi w wiązaniu betonu. W tym czasie wilgoć jest nawet wskazana, by wiązanie betonu nie przebiegało gwałtownie i nie powstały rysy skurczowe.
Jednak gdy poziom napływającej wody jest wyższy niż zaprojektowane ławy fundamentowe, można rozważyć zwiększenie ich przekroju, aby górna powierzchnia ławy znalazła się powyżej lustra wody. Dzięki temu będzie można na niej wykonać hydroizolację poziomą i murować ściany fundamentowe.
Woda na dnie wykopu
Jeżeli woda gromadzi się jedynie miejscowo i tylko na dnie wykopu, zwykle nie ma możliwości jej odpompowania. Wówczas można na dnie wykopu ułożyć warstwę chudego betonu albo miejsca z wodą zasypać cementem, który ją zwiąże. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, gdy roboty prowadzi się wczesną wiosną i w niskiej temperaturze. Gdyby doszło do zamarznięcia wody przed zabetonowaniem ław fundamentowych, to po odtajeniu gruntu pod ławami mogłyby powstać puste przestrzenie. Jest to niepożądane, ponieważ przy projektowaniu fundamentów zakłada się równomierne osiadanie podłoża.
