Jak zbudować dom energooszczędny? Izolacja naprawdę ma znaczenie
Poradnik dotyczący budowy domów energooszczędnych: informacje o izolacji, systemach grzewczych i technologiach OZE.
Autor: Kolekcja Muratora, muratorprojekty.pl
Projekt EC317a Dom oszczędny - wariant I (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją), arch. Piotr Lewandowski. Propozycja dla zwolenników nowoczesnej architektury oraz niebanalnych rozwiązań. Zobacz ten projekt domu
Spis treści
- Dom energooszczędny to już standard
- Standardy energooszczędności
- Izolacja budynku
- System grzewczy
- Odnawialne źródła energii
Dom energooszczędny to już standard
Dom energooszczędny to obecnie obowiązujący standard. Minimalne wymagania dotyczące budynków w zakresie energooszczędności zostały sformułowane w rozporządzeniu o Warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (WT). Pierwsze zostały wprowadzone w 2014 r. i były stopniowo zaostrzane aż do wersji, która obowiązuje od 31 grudnia 2020 r. (powszechnie określana jako WT2021). Zgodnie z nią obecnie wznoszone budynki mieszkalne jednorodzinne powinny spełniać 2 warunki dotyczące:
- zapotrzebowania na energię,
- izolacyjności cieplnej przegród.
W pierwszym przypadku wskaźnik zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną Ep do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody powinien nie przekraczać 70 kWh/(m2.rok).
W drugim wypadku warunki techniczne wskazują, jaka powinna być izolacyjność termiczna przegród, czyli ścian zewnętrznych, dachu, okien drzwi zewnętrznych.
Odpowiednio zbudowane i zabezpieczone przed ucieczką ciepła przegrody wraz z wyposażeniem technicznym budynku powinny zapewnić spełnienie tych wymogów. Zobaczmy, na czym to polega.
Standardy energooszczędności
Dom o wskaźniku Ep nie większym niż 70 kWh/(m2.rok) jest energooszczędny. Ale można zbudować budynki o jeszcze lepszym standardzie energetycznym. Za dom niskoenergetyczny uznaje się taki, którego wskaźnik Ep nie przekracza 30, a pasywny – 15 kWh/(m2.rok). Domy mogą być też zeroenergetyczne, a nawet plusenergetyczne.
Izolacja budynku
Podstawowym wymogiem, który musimy spełnić, żeby dom nie pożerał energii na ogrzewanie i chłodzenie, jest odpowiednia izolacja ścian, dachu i innych przegród. Zależnie od materiałów zastosowanych do wzniesienia przegrody należy wbudować w nią odpowiednią grubość termoizolacji. Żeby ściany i dach nie były zbyt grube, najlepiej jest wybierać styropian, polistyren ekstrudowany, płyty PIR, wełnę mineralną lub piankę poliuretanową o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła (na poziomie bliskim 0,030 W/(mK)), czyli najlepiej chroniące przed ucieczką ciepła. W przypadku ścian zewnętrznych jest to co najmniej 20 cm styropianu grafitowego, a dla dachu – 25-30 cm wełny mineralnej.
Okna wstawiane w ścianach powinien charakteryzować współczynnik przenikania ciepła U nie większy niż 0,9 (muszą być trzyszybowe), a te w dachu – 1,1 W/(m2K).
Ważna jest też szczelność budynku, zwłaszcza wokół otworów z wstawionymi oknami lub drzwiami. Warstwa termoizolacji powinna szczelnie otulać cały budynek, od fundamentów aż po dach. Okna i drzwi powinny być wstawione na krawędzi muru i osłonięte węgarkiem z termoizolacji, a jeszcze lepiej wysunięte w warstwę ocieplenia.
Czytaj też: Jak ogrzać dom energooszczędny? Poradnik
System grzewczy
Najlepszy jest taki, który pozwala maksymalnie obniżyć koszty ogrzewania. Najbardziej efektywne pod tym względem są pompy ciepła, które pozwalają przekształcić 1 kWh energii elektrycznej w 3-4 kWh ciepła. Pompy ciepła uważa się także za zeroemisyjne. W ostatnim czasie dużym powodzeniem cieszą się kotły na biomasę, czyli na pelety lub zgazowujące drewno. Są one uważane za ekologiczne źródła ciepła, a ponadto nie są tak drogie jak pompy ciepła. Równie popularne są kondensacyjne kotły gazowe, ponieważ ogrzewanie gazem jest jednym z tańszych. W tym wypadku trzeba jednak wziąć pod uwagę politykę odchodzenia od paliw kopalnych. Za kilka lat ceny gazu mogą znacznie wzrosnąć, ponieważ nie będą zatwierdzane przez URE, ponadto trzeba liczyć się też z opłatami za emisję ze spalania gazu do ogrzewania domu. Decydując się na kocioł gazowy, trzeba pamiętać też, że żeby spełnić wymóg Ep, konieczne jest zastosowanie rozwiązań ekologicznych, np. wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła lub OZE, np. kolektorów słonecznych, fotowoltaiki.
Zobacz: Projekty domów energooszczędnych
Odnawialne źródła energii
Myśląc o domu energooszczędnym warto uwzględnić wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza paneli słonecznych wraz z magazynem energii, które pozwolą zasilać budynek w zielony prąd, przez wiele miesięcy darmowy. Jeśli zdecydujemy się na kocioł na pelety lub zgazowujący drewno, do podgrzewania wody użytkowej latem można wykorzystać kolektory słoneczne.
