Jakie dachówki wybrać do domu? Sprawdź, jakie czynniki wziąć pod uwagę przy zakupie
Poza ograniczeniami administracyjnymi narzucającymi konkretny model i kolor pokrycia z dachówek, na wybór odpowiedniego modelu powinno wpływać jeszcze kilka innych czynników. Jakie dachówki wybrać do domu? Podpowiadamy.
Spis treści
- Jakie dachówki wybrać do domu?
- Dachówki czerwone czy szare?
- Dachówki małe czy duże?
- Z jaką powłoką kupić dachówki?
Jakie dachówki wybrać do domu?
Współcześnie ani kształt, ani kolor nie zdradzają, jaki rodzaj dachówek ułożono na dachu. Jedne podobają nam się mniej, inne bardziej. Jesteśmy też podatni na modę i lansowane trendy – te zaś od kilku lat skupiają się wokół pokryć płaskich i szarych. Natomiast cech dachówek, które powinno się brać pod uwagę przy ich dobieraniu jest bardzo dużo. Nie wystarczy się skupić na estetyce, modzie, dopasowaniu do architektury domu. Jednak zanieczyszczenie środowiska, kwaśne deszcze, smog – zmory naszych czasów – to czynniki wypływające zarówno na estetykę, jak i długowieczność dachówek. Dlatego wiele modeli dachówek ceramicznych i betonowych zyskuje dodatkowy atut w postaci powłoki, dzięki której staną się bardziej odporne na zniszczenia i środowiskowe zagrożenia. Łatwiej też dobrać odpowiedni model do miejsca, w którym stoi dom i w ten sposób zagwarantować sobie pokrycie nie tylko ładne, ale też odporne na czynniki najintensywniej występujące na danym obszarze.
- Sprawdź również: Jaki dach odporny na silny wiatr? Jaki będzie bezpieczny?
Dachówki czerwone czy szare?
Czerwone pokrycie, zwłaszcza z dachówek ceramicznych w kolorze naturalnym, podkreśla tradycyjną formę domu. Na Mazurach lub Śląsku dachy zawsze były czerwone. Pokrycie w tym kolorze jest wyraźnym akcentem w przestrzeni, dominantą w otoczeniu przyrody. Dachy takie są niezwykle wyraziste także dlatego, że wykonuje się je z elementów profilowanych.
Z kolei szare pokrycie z dachówek płaskich jest obecnie najmodniejsze. Taki dach wygląda lekko, prosto, wtapia się w otoczenie. Wbrew pozorom również jest znakiem naturalności, poszanowania przyrody, nawiązania do tradycji regionalnych. Na wielu obszarach Polski stosowano pokrycia z materiałów naturalnych: drewnianych gontów, słomianej strzechy, wiórów osikowych. Wszystkie z czasem szarzały. Obecnie szary kojarzy się także z nowoczesnością betonu i stali. Szare dachówki wybiera się na dachy o prostej geometrii. Można nimi pokryć także te skomplikowane, którym nadadzą indywidualny sznyt, a także uspokoją wygląd i uproszczą geometrię dachu.
Dachówki małe czy duże?
Najmniejsze są ceramiczne holenderki z zamkami lub bez nich. W przekroju przypominają literę S, dlatego nazywa się je także esówkami. To tradycyjny wzór i popularna wielkość (długość – od 36,7 cm, szerokość od 26,7 cm). Najwęższe esówki mają szerokość 14,7 cm (nie są to dachówki połówkowe, z zasady węższe od zwykłych).
Małe są także karpiówki (38 x 18, 28 x 14 lub 40 x 20,5 cm) – klasyczne, bezzamkowe i zakładkowe, z zamkami. Mają podłużny kształt, proste krawędzie boczne i są płaskie. Ich dolna powierzchnia ma wyprofilowany nosek umożliwiający zahaczenie o łatę.
Ceramiczne dachówki zakładkowe to przeważnie „średniaki”. Ich długość wynosi od 40,3 do 46 cm, a szerokość od 25,5 do 30 cm. Dachówki wielkoformatowe to ceramiczne dachówki zakładkowe, bardzo często o powierzchni płaskiej. Ich długość mieści się w przedziale 47- 48,6 cm, a szerokość od 28,5 do 33,6 cm. Rekordzistkami są dachówki ceramiczne o długości 51,5 cm i szerokości 32,3 cm (Creaton Balance).
Natomiast wszystkie dachówki betonowe mają ujednolicone, średnie wymiary – długość 42 cm i szerokość 33 cm (rzadziej 32,9 lub 33,2 cm).
Jak dobierać? Im bardziej skomplikowany kształt dachu, tym mniejsze dachówki warto wybrać. Małe karpiówki doskonale nadają się do krycia lukarn zwykłych i typu wole oko, do wykańczania łukowych połaci lub wieżyczek. Z drobnych elementów łatwiej bowiem uformować obłości. Przy kryciu dachów wielospadowych mniej z nich trzeba będzie docinać. Proste dachy, jedno- bądź dwuspadowe, śmiało można wykończyć dachówkami wielkoformatowymi, które szybko się układa.
Przy dużych dachówkach dekarze mniej się napracują i szybciej wykończą połacie (na 1 m2 potrzeba ich zaledwie 8-10 sztuk), pod warunkiem, że nie wybierzemy wielkich płaskich dachówek zakładkowych do wykańczania arcyskomplikowanego dachu, bo wtedy fachowcy mnóstwo czasu spędzą na ich docinaniu, szlifowaniu, dopasowywaniu.
Małych dachówek bezzamkowych, a mówimy o karpiówkach i esówkach, na 1 m2 potrzeba od 36 do 68 sztuk. Pracy przy nich jest więc z pewnością trochę więcej.
Wielkość a cena. Porównując ceny pojedynczych dachówek, możemy zauważyć, że większe są droższe. Ale gdy porównamy koszt pokrycia 1 m2 dachu z uwzględnieniem zużycia dachówek, będzie wyraźnie widać, że zastosowanie tych wielkoformatowych jest tańsze niż modeli drobnych.
Z jaką powłoką kupić dachówki?
Nowe, stale udoskonalane powłoki akrylowe, polimerowe, polimerowo-akrylowe lub akrylowo-silikatowe, którymi dwu- lub trzykrotnie maluje się dachówki cementowe pozwalają na uzyskanie elementów trwalszych, odpornych na mróz, porastanie mchem, powstawanie wapiennych wykwitów, o większej odporności na promieniowanie UV i lepszej trwałość barwy.
Ponadto powłoki nadają jednolity kolor, wygładzają powierzchnię i zmniejszają jej podatność na zabrudzenia (na przykład zaleganie ptasich odchodów).
Dachówki ceramiczne przed wypalaniem są pokrywane glinkami z dodatkiem tlenków metali (angobą) o składzie determinującym kolor. Angoba może być także bezbarwna - wtedy dachówki wyglądają jak naturalne, ale są mniej nasiąkliwe i dłużej pozostają czyste. Taka powłoka daje im lekko matowe wykończenie i zwiększa odporność na działanie czasu i pogody.
Dachówki z angobą szlachetną (z większą zawartością kwarcu lub innych związków powodujących jej częściowe zeszkliwienie) są bardziej błyszczące, podobne do glazur. Jednak nie tworzy się na nich szklista warstwa (jak w glazurowanych), a pory pozostają otwarte, co pozwala zachować dobre właściwości dyfuzyjne. W wersji zabytkowej angoby nadają dachówkom postarzany, rustykalny wygląd.
Szkliwienie (glazurowanie) dachówek ceramicznych polega na pokryciu ich warstwą stopionego szkliwa – bezbarwnego lub kolorowego – i powtórnym wypaleniu. Na powierzchni powstaje gładka, idealnie połyskująca powłoka. Nawet glazury określane jako matowe błyszczą się znacznie bardziej niż dachówki angobowane. Proces szkliwienia pozwala dokładnie uszczelnić pory dachówki, dzięki czemu jest bardzo odporna na uszkodzenia, porastanie mchem, warunki atmosferyczne i utratę koloru.
Kolor. Naturalnym kolorem dachówek ceramicznych jest matowa ceglasta czerwień. Ale angobowane lub glazurowane mogą mieć odcienie czerwieni i brązu, piaskowe, żółtopomarańczowe, szare, czarne, zielone bądź ich połączenia (dachówki melanżowe). Powierzchnia dachówek może być matowa lub błyszcząca.
Większość dachówek betonowych ma powłokę ochronno-dekoracyjną z farb akrylowych, na przykład w kolorze czerwonym, brązowym, kasztanowym, szarym, grafitowym, czarnym. Na tle dachówek ceramicznych wybór kolorów jest jednak mniejszy. Dachówki są dostępne w wersjach: matowe, półmatowe, z połyskiem oraz malowane farbami z nabłyszczaczem dającym efekt mokrego dachu.
Dostępne są też różne specjalistyczne rozwiązania, na przykład powłoka z polimerowo-akrylowej farby z tlenkiem tytanu, odbijająca o 300% więcej promieniowania podczerwonego stosowana do bardzo ciemnych odcieni (grafitowego, czarnego, ciemnobrązowego). Pokrycie mniej się nagrzewa, a temperatura na spodniej części dachówek jest nawet o 10ºC niższa.
Odporne na uszkodzenia. Zarysowania mogą się pojawiać na dachówkach glazurowanych, jednak połyskliwy spiek ceramiczny jest twardy i ma sporą odporność na ten rodzaj uszkodzeń. Gdyby nawet do tego doszło, będzie to jedynie wada estetyczna, niemająca wpływu na utratę lub zmianę parametrów technicznych.
Na gładkiej, niekiedy wręcz śliskiej powierzchni dachówek angobowanych i glazurowanych osiada mniej kurzu i brudu. Sprawdzą się na terenach o większej wilgotności lub w pobliżu lasów. Najłatwiej też zmyć z nich ptasie odchody. Ceramiczne angobowane dachówki można umyć wodą z dodatkiem środków czyszczących na bazie mydła.
Wytrzymałość dachówek betonowych jest zbliżona do dachówek ceramicznych. Ale stosuje się technologie na przykład pokrywając ich rdzeń drobnoziarnistą, barwioną i nienasiąkliwą warstwą, dzięki czemu dachówka jest gładsza, ma większą mrozoodporność oraz odporność na zabrudzenia i kwaśne deszcze.
Odporność na zanieczyszczenia. Dachówki ceramiczne glazurowane i angobowane są mniej porowate niż betonowe, dlatego zasadniczo mają większą odporność na zabrudzenia, ale zależy to od miejsca, w którym znajduje się dach, oraz od warunków środowiska.
Ale dachówki betonowe mają doskonałe powłoki uszczelniające i wygładzające powierzchnię, na przykład polimerowo-akrylowe (HDS, Lumino, Duratop lub Duratop Pro), i dzięki nim są nawet odporniejsze na zabrudzenia niż naturalne dachówki ceramiczne.
Odporność na mchy i glony. Dachówki ceramiczne pokryte angobą lub glazurą są bardziej odporne, ale do ich mycia nie należy stosować preparatów zawierających kwasy organiczne. Na dachówkach naturalnych glony i mech mogą się rozwijać na całej powierzchni elementu. Wśród dachówek betonowych dostępne są modele z powłokami dekoracyjno-ochronnymi, które dodatkowo uodparniają powierzchnię na porastanie mchami i algami oraz zabrudzenie. Ochronę zapewnia na przykład twarda, matowa powłoka akrylowa z dodatkami mineralnymi. Ciekawym rozwiązaniem jest powłoka samoczyszcząca z mikrobetonu z dodatkiem fotokatalizatora (dwutlenku tytanu), na której pod wpływem działania promieniowania UV zanieczyszczenia zawierające tlenki azotu i siarki zawarte w wyziewach przemysłowych oraz spalinach samochodowych zamieniają się w nieszkodliwe związki. Następnie są spłukiwane z dachu przez deszcz. Powłoka najlepiej sprawdza się na dachach o nachyleniu nie mniejszym niż 20º. Reaguje przy nasłonecznieniu odpowiadającym 30% średniego dziennego nasłonecznienia, zatem również na dachach o wystawie północnej.
Mimo różnorodnych powłok ochronnych pokrycia z dachówek betonowych trzeba i warto odnawiać. Lepiej do tego zatrudnić wyspecjalizowaną firmę, która po oczyszczeniu taki dach pomaluje natryskowo przy użyciu wysokiej jakości farb akrylowych.
Uwaga! Nie każdą dachówkę można kupić z dowolnie wybraną powłoką. Są to rozwiązania różnych producentów dostępne przy określonych wzorach i kolorach.
- Przejdź do galerii: Wzorowa przebudowa starego domu kostki w wersji industrialnej
Autor: Mirosław Kulbacki
Na dobudowanej kondygnacji wydzielono balkon. Okalająca go ciemnoszara konstrukcja, powtórzona również nad strefą wejścia, nadaje kompozycji nowoczesny charakter
