Owies opałowy. Czy naprawdę można używać owsa jako opału?

2022-10-27 12:59

Ludzie kupują każdy dostępny opał, żeby mieć czym ogrzać dom. Ostatnio pojawił się trend na owies opałowy. Coraz więcej właścicieli domów zwraca się ku zbożom. Ceny węgla i pelletów drzewnych zwalają z nóg. Owies opałowy daje dużo ciepła, a jest od nich tańszy.

Owies opałowy
Autor: GettyImages

Owies od dawna był stosowany jako paliwo energetyczne, jednak nie było to popularne rozwiązanie, gdy jest dużo tanich i efektywnych surowców opałowych. Owsem opalali domy właściciele gospodarstw rolnych, którzy w ten sposób wykorzystywali własne plony. Wobec braku węgla, a także bardzo wysokich cen węgla i pelletów wzrasta zainteresowanie innymi surowcami, które można wykorzystać jako opał. Za najlepsze uważa się ziarna owsa, ale znajdziemy też ziarna kukurydzy, jęczmienia, pellety ze słomy lub łusek słonecznika.

Palenie zbożem może wzbudzać kontrowersje, tak jak u proboszcza Wójtowicza w emitowanym przed laty serialu “Plebania”. Teraz możemy tylko patrzeć z rozrzewnieniem, gdy Martyniuk żali się proboszczowi, że musi palić żytem, ponieważ cena węgla 500 zł za tonę jest dla niego nie do zaakceptowania. Co mają robić ludzie, gdy za tonę węgla trzeba zapłacić nawet 4000 zł.

Spis treści

  1. Jaka jest kaloryczność owsa?
  2. Czy owsem można palić w piecu?
  3. Schemat działania pieca na owies i inny rodzaj biomasy
  4. Jaki owies do palenia w piecu?
  5. Czy palenie zboża jest ekologiczne?
  6. Ile kosztuje owies opałowy
  7. Dodatek do owsa opałowego 3000 zł

Jaka jest kaloryczność owsa?

Tygodnik rolniczy.pl przytoczył wyniki badań naukowców z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, którzy ocenili, że owies ma najwyższą wartość opałową wśród zbóż. Ziarna owsa mają kaloryczność na poziomie ok. 19 MJ/kg. Jest to niewiele mniej niż kaloryczność węgla, a mniej więcej tyle co pelletów drzewnych klasy DIN Plus. Niektóre źródła podają kaloryczność owsa na poziomie 15-18 MJ/kg, co odpowiada wartości opałowej peletów drzewnych. W mediach pojawiła się też informacja, że z 3 kg owsa uzyskuje się tyle ciepła co z 1 litra oleju opałowego. Kaloryczność oleju opałowego to 38,8 MJ/l. Żeby osiągnąć tyle ciepła, potrzeba nieco mniej niż 3 kg owsa.

Wartość opałowa owsa wynika z dużej zawartości tłuszczu. Jeszcze jedną zaletą owsa opałowego jest bardzo mała ilość powstającego popiołu – nieco ponad 2%. Żeby cieszyć się z efektów palenia owsem, należy zadbać o jego porządne wysuszenie. Ziarna nie powinny zawierać więcej niż 15% wilgoci. Jeśli zboże jest dobrze wysuszone, to znaczy ma wilgotność rzędu 15%, to można uzyskać z niego prawie dwa razy więcej ciepła niż z tej samej masy o wilgotności 50%, co wynika z tego, że do odparowania wody potrzeba dużo energii.

Nie można zapomnieć także o fakcie, że owies opałowy to biomasa, produkt ekologiczny o znikomej emisji zanieczyszczeń.

Czy owsem można palić w piecu?

Ponieważ owies opałowy ma postać luźnych ziaren, które dość szybko się spalają, wykorzystywanie tego zboża do palenia wymaga stałego jego dosypywania. To z pewnością będzie uciążliwe w kotłach zasypowych. Trudno utrzymać odpowiednią wielkość płomieni paląc owsem. Gdy będziemy wsypywać za dużo, może dochodzić do zdławienia ognia.

Zdecydowanie lepiej będzie wykorzystać owies opałowy w kotle z zasobnikiem i podajnikiem na biomasę. Ślimak będzie równomiernie dozował owies na palnik, wentylator podawał powietrze. Owsem można też palić w piecu na ekogroszek lub pellety drzewne. Warto jednak skonsultować się z producentem kotła, czy dopuszcza on palenie w nim owsem albo paliwem zmieszanym z owsem. Inna opcją jest dokupienie do posiadanego pieca specjalnego palnika do zbóż.

Kotły z podajnikiem programuje się, tak że pracują automatycznie bez przerw. Żeby palić w nich owsem należy dobrać nowe parametry pracy, np. częstotliwość i długość podawania paliwa, długość funkcji podtrzymania. To pozwoli utrzymać ciągłe ogrzewania domu. Jeśli pojawią się problemy z jednostajnym paleniem, można ziarna owsa zmieszać z pelletami drzewnymi, groszkiem węglowym lub innymi zbożami.

Schemat działania pieca na owies i inny rodzaj biomasy

Piec na owies
Autor: Agnieszka Sternicka Jak działa piec na biomasę, w którym można palić np. owsem

Poprosiliśmy o komentarz do palenia owsem specjalistę z firmy Kostrzewa, która produkuje kotły na pellety oraz inną biomasę, np. owies.

"Kotły firmy Kostrzewa dopuszczają palenie mieszanką pellet drzewny klasy A1/owies w stosunku 50:50. Aczkolwiek trzeba przy tym pamiętać o kilku ważnych informacjach :

  • paląc w/w mieszanką nastąpi potrzeba częstszego czyszczenia palnika i wybierania popiołu
  • owies musi mieć wilgotność poniżej 12%
  • paląc mieszanką, kocioł nie osiągnie swojej nominalnej mocy, np. na pellecie A1 kocioł osiąga 16kW, paląc mieszanką z owsem 50/50 ta moc spadnie, do około 12kW

Zmianami w ustawieniach zajmują się autoryzowani serwisanci, których jest ponad 200 w całej Polsce.

Zaznaczę tylko, że wychodząc naprzeciw potrzebom klientów wprowadziliśmy do oferty palnik Agromatic. Pozwala on spalać wszystkie klasy pelletu drzewnego, agropellet oraz biopaliwa".

Jaki owies do palenia w piecu?

Ziarna owsa są sprzedawane w workach wadze 20, 25 lub 30 kg. Można też kupić owies w big bagach albo luzem. Owies jest dość lekki, więc do jego przechowywania w sezonie grzewczym potrzeba dużo miejsca. Najwygodniej będzie palić owsem osobom, które mają duże pomieszczenie gospodarcze, a jeszcze lepiej osobny budynek gospodarczy, żeby przechowywać kilka ton na zimę. Poradzą sobie gospodarstwa rolne, w których są liczne zabudowania.

Czy palenie zboża jest ekologiczne?

Wielu może się wstrzymywać przed zakupem owsa opałowego, ponieważ jest to zboże, czyli nasza żywność. Warto uspokoić, że na opał przeznacza się gorsze gatunki owsa lub gorsze części zbiorów – te, które nie nadają się na pożywienie dla ludzi. Są to na przykład ziarna przeznaczone na paszę dla zwierząt.

Ile kosztuje owies opałowy

Owies opałowy kiedyś kosztował 100-200 zł/t. Jeszcze niedawno było to kilkaset złotych za tonę. Był zdecydowanie tańszy od węgla i pelletów. Wraz z rozwojem kryzysu grzewczego i ciągłym brakiem węgla na rynku jego ceny też rosną. Za tonę owsa w big bagu trzeba już zapłacić ok. 1500 zł. Owies workowany osiąga cenę 50 zł/20 kg, czyli 2500 zł/t. Ponieważ ceny węgla i pelletów też rosną, przekraczają nawet 4000 zł/t, ciągle jest opłacalne palenie owsem, zwłaszcza jeśli porówna się go z węglem importowanym o niskiej jakości. Na rynku pojawiają się także mieszanki zbóż na opał, np. owies z domieszką jęczmienia i soczewicy w cenie 1250 zł/t luzem. Ale najważniejsze jest, że owies jest dostępny i wciąż pojawiają się nowe oferty.

Można też kupić pellety z pestek słonecznika w cenie 2500 zł/t albo pellety ze słomy, które kosztują 1850 zł/t. Na rynku jest też kukurydza opałowa (kaloryczność ok. 15 MJ/kg) po 1900 zł/t.

Owies opałowy
Autor: Andrzej Szandomirski Owies opałowy ma dużą kaloryczność. Rośnie zainteresowanie zbożami jako opałem

Dodatek do owsa opałowego 3000 zł

Rząd przyjął projekt ustawy o wsparciu dla odbiorców ciepła. Zgodnie z jej zapisem jeśli ogrzewamy dom owsem lub innym rodzajem biomasy i jest to nasze główne źródło ciepła to należy się nam dopłata w takiej samej wysokości jak dodatek węglowy. Tutaj: Wszystko o dodatku węglowy: terminy, warunki przyznawania, wniosek

Dodatek do ogrzewania w wysokości 3000 zł przysługuje do biomasy, w szczególności (brykietu drzewnego, słomy, ziarna zbóż). Dokładnie o warunkach otrzymania dodatku pisaliśmy w artykule: Dodatek do pelletu 3000 zł. Komu przysługuje? Jak złożyć wniosek?

Dodatek do biomasy jest jednorazowy. Warunkiem jego otrzymania jest zgłoszenie źródła ciepła na biomasę w deklaracji do CEEB.