Woda z odzysku: jak gromadzić wodę deszczową i wodę szarą?

Miesięcznie zużywamy ogromne ilości wody do gotowania i mycia, prania, podlewania ogrodu czy spłukiwania toalet. Czy do wszystkich tych czynności musimy wykorzystywać tak deficytową wodę pitną? Czym jest woda szara i do jakich celów możemy jej używać? Jak zagospodarować deszczówkę?

Możliwość korzystania z zasobów wody pitnej jest dla większości z nas czymś oczywistym. Traktujemy ją jako dobro powszechne, błędnie uznajemy jej zasoby jako nieograniczone. Taki sposób myślenia przyczynił się do degradacji wód powierzchniowych i podziemnych, które stanowią zapas wody pitnej dla przyszłych pokoleń. Obecnie ekologiczne, a więc oszczędne korzystanie z zasobów wody pitnej staje się już koniecznością. Pierwszym krokiem, jaki powinniśmy podjąć, jest ograniczenie zużycia tej wody do celów niewymagających jej w tak wysokiej jakości. Około 27% wody zużywamy na spłukiwanie misek ustępowych, 6% na sprzątanie mieszkania, mycie samochodu i podlewanie ogródka, 12% na pranie. Woda ta nie musi być wodą pitną. Równie dobrze do powyższych celów możemy wykorzystać wodę deszczową, która spływa z dachu. Takie rozwiązanie jest nie tylko ekologiczne, ale ma także wymierne korzyści – mniej zapłacimy za wodę dostarczaną z wodociągu oraz za odprowadzanie ścieków do kanalizacji.

Oczyszczanie i przechowywanie wody deszczowej

Przeciętnie przyjmuje się, że z dachu o powierzchni 120 m² w ciągu deszczu trwającego 20 minut można zebrać około 360 litrów wody. Zebraną deszczówkę gromadzi się w szczelnych, nieprzezroczystych zbiornikach – np. zakopanych w gruncie lub zainstalowanych w piwnicy. Wielkość zbiornika jest uzależniona od potencjalnej ilości zbieranej wody, a więc i od wielkości dachu. Przyjmuje się 1 m³ objętości zbiornika na każde 25 m² powierzchni, z której woda jest zbierana. Zanim jednak woda dotrze do zbiornika, powinna być oczyszczona z większych zanieczyszczeń (liści, gałązek itp.). Do ich usuwania wystarczą kosze wkładane do otworów rur spustowych. Z wody należy również usunąć drobniejsze zanieczyszczenia. W tym przypadku sprawdzą się filtry żwirowe czy specjalne sita montowane na wlocie do zbiornika na deszczówkę. Zbiornik należy podłączyć przez zasyfonowany przelew do systemu rozsączania lub kanalizacji. Umożliwi to przejęcie nadmiaru wody po zapełnieniu zbiornika.

Domowa instalacja zbierająca wodę deszczową

Aby wodę deszczową gromadzoną w zbiornikach retencyjnych można było wykorzystywać w domu, potrzebna jest odpowiednia instalacja. Zgromadzona woda jest dostarczana do punktów odbiorczych na różnych kondygnacjach budynku (do wc, pralki lub zaworów do podlewania) za pomocą pomp. Ich rodzaj i wydajność zależą od potrzeb oraz przewidywanego poboru wody. Do odbiornika zasilanego deszczówką (na przykład spłuczki) powinna być niezależnie doprowadzona również woda wodociągowa. Do spłukiwania będzie używana uzdatniona woda deszczowa, a gdy jej zabraknie – woda z wodociągu. Trzeba jednak pamiętać, że obu systemów nie wolno łączyć bezpośrednio (należy wykorzystać zawory antyskażeniowe).

Powtórne wykorzystanie wody deszczowej

Zużyta przez nas woda niekoniecznie musi trafiać od razu do kanalizacji. Dzięki specjalnej instalacji możemy korzystać z niej dwa razy. Również ponowne wykorzystywanie wody szarej (zużytej już w wannie, pod prysznicem czy w umywalce) wpływa na mniejszy pobór wody z wodociągu czy studni – odciążamy więc zasoby naturalne. Z ekonomicznego punktu widzenia zyskuje na tym również nasz domowy budżet. W wielu krajach Europy istnieje zakaz dotyczący stosowania wody pitnej do podlewania ogródka – w takiej sytuacji ponowne wykorzystanie zużytej wody jest jednym z głównych sposobów pozyskiwania jej na takie cele.

Czym jest woda szara i do jakich celów możemy jej używać?

Woda szara jest wodą ściekową wytwarzaną podczas domowych procesów, takich jak kąpiel czy mycie naczyń z wyjątkiem spłukiwania toalet. Zawdzięcza ona tę nazwę swemu kolorowi oraz statusowi, który nie kwalifikuje jej jako wody zdatnej do spożycia ani jako silnie skażonej.

Przeczytaj też:

Zbiornik na deszczówkę: jaki wybrać >>>

Specjalny system zbiera wodą z całego domu, a następnie przepuszcza przez system filtrów naturalnych. Dzięki temu jest zanieczyszczona jedynie w niewielkim stopniu, pozbawiona substancji tłuszczowych, stałych i tylko nieznacznie obciążona bakteriami. Gromadzi się ją w specjalnych zbiornikach (nie powinna być w nich jednak przechowywana przez dłuższy czas). Może być wykorzystywana do sprzątania, spłukiwania wody w wc, a także mycia samochodu czy podlewania trawnika. Szacuje się, że dziennie można uzyskać około 55 litrów dziennie wody szarej na jedną osobę. Takie dwukrotne wykorzystywanie wody zmniejsza domowe zapotrzebowanie na wodę pitną oraz powstawanie ścieków o blisko 30%.

Ponowne wykorzystanie zużytej wody

Aby odzyskiwać zużytą wodę, niezbędne jest wykonanie oddzielnej sieci przewodów – pionów kanalizacyjnych – do zbierania i dystrybuowania wody szarej. Taką instalację można wykonać zarówno w nowo budowanych, jak i gotowych domach – w tym drugim przypadku trzeba się jednak liczyć z większymi kosztami związanymi z przerabianiem istniejących instalacji. Woda z umywalek, wanien itp. trafia do napowietrzonego zbiornika, w którym jest wstępnie oczyszczana przez specjalne bakterie – części organiczne znajdujące się w wodzie szarej ulegają rozkładowi. W dalszej kolejności następuje uzdatnienie wody za pomocą zanurzonego filtra przeponowego. Oczyszczona woda zdatna do dalszego użytkowania trafia do specjalnego zbiornika, skąd w razie potrzeby jest przepompowywana siecią przewodów do wybranych urządzeń odbiorczych. Instalację wody szarej oraz deszczowej można ze sobą połączyć. Dzięki temu możliwe będzie uzyskanie jeszcze większych oszczędności.