Jaki wybrać projektor multimedialny? Kinowe projekcje w domu
Kiedy przestaje wystarczać 50-calowy telewizor i marzysz o oglądaniu filmów na wielkim ekranie zapewniającym kinowe doznania, czas pomyśleć o kupnie domowego projektora multimedialnego. Urządzenie takie za cenę kilku tysięcy złotych pozwoli wyświetlać wysokiej jakości obraz o przekątnej nawet 300 cali!
Projektor multimedialny to urządzenie dla prawdziwego kinomana. Instalując taki sprzęt w odpowiednio dużym pomieszczeniu wyposażonym w ekran projekcyjny, dobry system audio oraz możliwość regulowania natężenia oświetlenia (lub całkowitego zaciemniania), można we własnym domu stworzyć atmosferę prywatnej sali kinowej. Projektor multimedialny pozwala uzyskać obraz o takiej samej przekątnej co kilkukrotnie droższy telewizor. Topowe modele wyświetlają świetnej jakości obraz w rozdzielczości Ultra HD ze wsparciem technologii HDR. Oprócz projekcji filmowych, rzutniki multimedialne sprawdzają się podczas oglądania transmisji z imprez sportowych, a także do grania na konsoli. Nie są to jednak urządzenia tanie, dlatego zakup powinien być dobrze przemyślany. Projektor nie zastąpi telewizora, z którego korzysta się na co dzień bardzo intensywnie. Mimo że współczesne urządzenia sprawdzają się nawet w nasłonecznionym pomieszczeniu, to ciągła praca wpływa negatywnie na żywotność lampy. W tym artykule doradzamy, na jakie parametry powinno się zwracać uwagę wybierając projektor multimedialny.
Wybieramy projektor multimedialny: technologia wyświetlania obrazu
Dostępne w sklepach projektory multimedialne wykorzystają różne technologie wyświetlania obrazu: stosunkowo najtańszej, tradycyjnej technologii lampowej DLP, nieco droższej i nowocześniejszej technologii 3LCD oraz wykorzystywanej w projektorach najwyższej klasy technologii LCOS, łączącej zalety 3LCD i DLP.
- Projektor multimedialny DLP
W projektorach DLP (Digital Light Processing) elektronika przetwarzająca obraz współpracuje z układem optycznym, zbudowanym z filtrów oraz milionów ruchomych mikro luster. Generowane przez lampę światło odbijając się w lustrze wielkości kilkunastu mikronów tworzy jeden piksel, z których budowany jest obraz. Urządzenia tego typu wiernie odwzorowują kolory, a w porównaniu do urządzeń 3LCD maja lepszą jasność. Do minusów należy zaliczyć niepożądane efekty migotania oraz „tęczy”. Jednak producenci projektorów cały czas rozwijają technologię DLP i opracowują coraz skuteczniejsze metody eliminujące te niedogodności.
- Projektor multimedialny 3LCD
Nowocześniejszymi są urządzenia oparte na technologii 3LCD. Obecnie stają się one standardem pośród domowych projektorów multimedialnych. Wykorzystywane są w nich trzy matryce LCD, przez które przepuszczany jest strumień światła. Każda matryca odpowiada za wyświetlanie jednego koloru składowego z modelu RGB. Projektory tego typu mają dłuższą żywotność i skierowane są do kinomanów, którzy oglądają dużo filmów. Generowany obraz jest wysokiej jakości o równomiernym natężeniu światła białego i barwnego. Nie występuje tu efekt tęczy, natomiast czerń jest na nieco gorszym poziomie. W porównaniu do projektorów DLP urządzenia te są bardziej energooszczędne.
- Projektor multimedialny LCOS
Wysoce zaawansowaną technologią jest LCOS. Jest to rozwinięcie i połączenie zalet technologii LCD i DLP, wykorzystywane w projektorach multimedialnych z najwyższej półki cenowej. Sprzęt ten najlepiej odwzorowuje kolory, zapewnia naturalny obraz najwyższej jakości.
- Projektor multimedialny short throw
Dostępne są również projektory o bardzo krótkiej ogniskowej z tzw. krótkim rzutem lub krótkodystansowe (short throw). Technologia ta w urządzeniach do użytku domowego pojawia się rzadziej, gdyż jest stosunkowo droga. Urządzenia te, dzięki zastosowaniu szerokokątnej optyki i zaawansowanemu systemowi kierowania światłem, potrafią wyświetlić wysokiej jakości obraz z odległości zaledwie kilkunastu centymetrów od ściany (tradycyjny projektor wymaga ustawienie go w odległości około 3 metrów od ekranu). Dzięki temu sprzęt ten świetnie sprawdza się w mniejszych pomieszczeniach. Urządzenie można postawić na szafce tuż przed ścianą lub ekranem. Zbędne jest wiercenie otworów, przeciąganie kabli itp.
Wybieramy projektor do domu: rozdzielczość wyświetlania
Rozdzielczość projektora multimedialnego jest drugim, po wyborze technologii wyświetlania obrazu, ważnym parametrem podczas wyboru urządzenia do domu. Im wyższej rozdzielczości obraz będzie w stanie wyświetlić projektor, tym lepszą uzyskamy ostrość i odwzorowanie detali. Współczesne projektory do kina domowego potrafią wyświetlić obraz w rozdzielczościach od SVGA do 4K. Im wyższa rozdzielczość, tym lepiej wyglądać będą filmy i gry wyświetlane na ekranach o bardzo dużych przekątnych.
Wybierając projektor multimedialny należy sprawdzić, jaka jest jego rozdzielczość natywna, czyli faktycznie możliwa do uzyskania przez to urządzenie. Producenci w specyfikacjach technicznych podają czasami zawyżone parametry. Projektor otrzymując wysokiej jakości sygnał HD np. z odtwarzacza blu-ray kompresuje go i skaluje do swojej rozdzielczości natywnej, co zazwyczaj powoduje utratę jakości, a na ogromnym ekranie bardzo łatwo widoczne stają się pojedyncze piksele. Projektor dla kinomana lub gracza powinien obsługiwać natywną rozdzielczość Full HD (1920×1080 pikseli) lub WUXGA (1920×1200 pikseli o proporcjach obrazu 16:10). Kompromisem pomiędzy jakością obrazu a ceną są urządzenia oferujące rozdzielczości WXGA (1280×800 pikseli) lub WXGA+ (1440×900 pikseli). Natomiast najbardziej zasobni w gotówkę mogą sobie sprawić sprzęt wyświetlający najwyższej jakości obraz w rozdzielczości UHD (3840×2160 pixeli) lub 4K (4096×2160 pikseli). Im lepsza rozdzielczość, tym większa przekątna wyświetlanego obrazu. Już projektor multimedialny Full HD może wyświetlić obraz kilkanaście razy większy niż największe obecnie telewizory.
Jasność lampy w projektorze
Bardzo istotnym parametrem podczas zakupu projektora jest jasność lampy zastosowanej w urządzeniu. Jasność powinno się brać pod uwagę razem z drugim parametrem – kontrastem (im niższy kontrast tym jasność powinna być wyższa). Nie każdy z nas dysponuje dobrze zaciemnionym pomieszczeniem, dlatego należy szukać projektorów z jak największą jasnością. Im większa, tym bardziej komfortowe będzie oglądanie w mniej korzystnych warunkach oświetleniowych. Jasność mierzona jest zgodnie z układem ANSI w lumenach (lm). Z projektora o jasności ok. 2000 ANSI lumenów (obecnie jest to standard dla urządzeń domowych) można korzystać za dnia lub w pomieszczeniach nie całkiem zaciemnionych. Natomiast dopiero całkowite zaciemnienie pozwala uzyskać obraz o bardzo dobrych parametrach. Urządzenia z jasnością 3000 lumenów lub wyższą można już wykorzystywać w niezaciemnionych salach.
Wybieramy rzutnik multimedialny: jaki kontrast
Także ten parametr jest istotny podczas wyboru projektora do kina domowego. Tak jak w przypadku telewizorów, im wyższy kontrast, tym bardziej szczegółowy, wyrazisty i lepszej jakości będzie wyświetlany obraz. Współczynnik kontrastu to różnica pomiędzy wyświetlanymi punktami najjaśniejszym i najciemniejszym. Projektory z niskim kontrastem będą radzić sobie gorzej w jasnych lub nasłonecznionych pomieszczeniach, a wyświetlany przez nie obraz będzie mniej czytelny. Przyzwoity projektor do kina domowego powinien mieć kontrast o wartości nie mniejszej niż 10000:1. Droższe modele, przeznaczone dla bardziej wymagających kinomanów mają kontrast na poziomie 30000:1 i więcej. Nowoczesne projektory multimedialne, tak jak współczesne telewizory, wyposażane są również w technologię HDR (szeroki zakres tonalny), która poprawia parametry obrazu, zapewnia znacznie żywsze i realistyczniejsze kolory.
Żywotność źródła światła: sprawdzamy gwarancję na projektor lub lampę
Decydując się na domowy projektor multimedialny należy liczyć się z tym, że będzie on (zwłaszcza na początku) dosyć intensywnie użytkowany. Biorąc to pod uwagę, trzeba przed zakupem dowiedzieć się, jaka jest jego żywotność. Ile producent daje gwarancji na samo urządzenie i ewentualnie osobno na lampę oraz jakie są koszty związane z wymianą zużytego źródła światła. Nie należy jednak popadać w przesadę. Z projektora nie korzysta się tak, jak z telewizora. Organizując nawet kilka seansów tygodniowo projektor powinien pracować bezawaryjnie przez wiele lat, po upływie których pojawią się urządzenia nowej generacji o lepszych parametrach i atrakcyjniejszych cenach.
- Projektor multimedialny laserowy
Obecnie jako źródło światła wykorzystuje się w projektorach lampy halogenowe, diody elektroluminescencyjne lub połączenie wiązki lasera z diodami LED. Najlepszą (i zarazem najdroższą) konstrukcja jest projektor laserowy. Jego źródło światła wytrzymuje od 20 do 30 tysięcy godzin, urządzenie jest gotowe do pracy zaraz po włączeniu (nie musi się rozgrzewać). Laser stanowi źródło bardzo jasnego światła, dlatego jakość obrazu jest zawsze na wysokim poziomie, a seanse można urządzać zarówno w dzień. jak i wieczorami. Dużo niższe jest też zapotrzebowanie urządzenia na energię.
- Projektor multimedialny z lampą LED
Drugą grupę stanowią projektory z lampą LED. Są one przyjazne dla środowiska, mają dłuższą żywotność niż tradycyjne lampy projekcyjne. Czas ich bezawaryjnej pracy to ok. od 10 do 20 tysięcy godzin (teoretycznie dioda LED powinna funkcjonować przez całe życie projektora bez konieczności jej wymiany).
W ostatniej grupie znajdują się tradycyjne projektory z silną lampą halogenową (zwykle o mocy ok. 200-300 W). W warunkach domowych, gdy korzystamy z trybu optymalizacji wyświetlania (tzw. ECO), średniej klasy projektor może pracować bez widocznego pogorszenia obrazu przez 3 do 4 tysięcy godzin. Należy pamiętać, że wyłączanie projektora z zasilania przed pełnym schłodzeniem żarówki skraca jej żywotność. Zawsze trzeba zaczekać, aż źródło światła ostygnie (co zostanie odpowiednio zasygnalizowane) i dopiero wtedy wyłączać zasilanie. Zasada ta nie dotyczy projektorów laserowych, które można wyłączać natychmiast po zakończeniu projekcji.
Poziom hałasu podczas pracy projektora
Niestety, projektory multimedialne nie są urządzeniami bezgłośnymi. Istotną kwestią podczas wyboru sprzętu do domu jest poziom hałasu generowanego przez wentylator. Nic tak bardzo nie denerwuje podczas seansu jak szum wydobywający się z systemu chłodzącego lampę. Z tego powodu, aby komfortowo oglądać filmy bez specjalnego podgłaśniania dźwięku, należy wcześniej sprawdzić w parametrach technicznych głośność urządzenia podczas pracy standardowej oraz w trybie ECO. Generowany hałas nie powinien przekraczać wartość 30 decybeli (dla porównania podobne natężenie generuje pracujący laptop). Cichy projektor pracuje z głośnością 25-27 dB.
Komplet złącz do projektora
Projektor multimedialny powinien być wyposażony w zestaw złącz, za pośrednictwem których będzie go można połączyć z komputerem, konsolą do gier, kamerą, odtwarzaczem blu-ray czy tunerem telewizyjnym. Standardowym portem komunikacyjnym jest dziś HDMI. Nowoczesny projektor obsługujący wysokie rozdzielczości powinien być wyposażony w dwa złącza HDMI w wersji 1.4 i 2.0 (do przekazywania sygnału audio i wideo o wysokiej jakości). Oprócz tego przydadzą się porty USB, złącze komputerowe DVI, analogowe złącze wideo D-Sub oraz liniowe wyjście i wyjście audio. Wygodną okaże się też także możliwość łączności bezprzewodowej WiFi.
Rozmiar i waga projektora multimedialnego
Projektory multimedialne różnią się między sobą także rozmiarami i wagą. Urządzenia wykorzystujące tradycyjne lampy są cięższe i większe, natomiast te wykorzystujące technologię LED są kompaktowe, a ich waga nie przekracza 3 kg. Dzięki temu można z nich korzystać również w mniejszych pomieszczeniach, a gdy przyjdzie potrzeba, przenieść urządzenie do innego pokoju. Na rynku dostępne są również projektory mobilne, których gabaryty i waga pozwalają zabierać je w podróż.
Dodatkowe funkcje projektorów
Nie zawsze można ustawić projektor na wprost ściany, na której wyświetlany będzie obraz. W takich przypadkach przydatne są funkcje „Lens Shift” i „Keystone” umożliwiające regulację kąta wyświetlanego obrazu, korekcję zniekształceń trapezowych, proporcji i geometrii. Dzięki nim można ustawić urządzenie pod kątem, lub nachylone w górę lub w dół, a następnie wyregulować tak, aby uzyskać prostokątny obraz bez zniekształceń. Przydatnym gadżetem może być wbudowany odtwarzacz multimediów, dzięki któremu można odtwarzać filmy i urządzać pokazy slajdów z przenośnych pamięci i dysków USB. Najnowsze projektory potrafią też wyświetlać obraz trójwymiarowy. Filmy oraz gry przygotowane specjalnie w technologii 3D ogląda się w okularach migawkowych.
Instalacja projektora w domu i aranżacja pomieszczenia
Pomieszczenie, w którym odbywać się będą seanse musi być odpowiednio przestronne. Do uzyskania obrazu o dużej przekątnej niezbędne będzie umieszczenie projektora w odpowiedniej odległości. Zazwyczaj dystans ten wynosi ok. 3 metrów. Aby zapewnić obraz najwyższej jakości potrzebna jest co najmniej równa biała ściana o dużej powierzchni lub specjalny ekran projekcyjny.
Kolejną ważną kwestią jest odpowiednie zaciemnienie pokoju. Najlepsze wrażenia wizualne uzyskamy wtedy, gdy w pomieszczeniu będzie możliwie jak najciemniej. Dlatego jeśli do mieszkania wpada dużo światła słonecznego, przydadzą się szczelne zasłony lub rolety. Idealnym rozwiązaniem może być specjalnie przygotowane, odseparowane od reszty domu pomieszczenie w piwnicy. Brak okien wyeliminuje problem z jasnością, a moc zestawu audio kina domowego nie będzie przeszkadzała innym domownikom. Ściany sali kinowej w domu nie mogą pozostać gładkie i puste, bo będą sprzyjały powstawaniu pogłosu. Mogą go ograniczyć meble, obrazy i wiszące tkaniny oraz przykrycie podłogi dywanem lub wykładziną.
Ekran do projektora
Osoby chcące uzyskać jak najlepszy obraz powinny rozważyć zakup ekranu projekcyjnego. Tańsze modele składają się ze ekranu rozpościeranego na stelażu i stojaka. Zestaw taki można po zakończonym seansie zwinąć i schować. Alternatywne konstrukcje to ekrany ramowe, wykonane najczęściej z aluminiowych profili, które mocuje się na stałe do ściany. Ich powierzchnia wykonana jest z dobrego jakościowo materiału, a brzegi odbijają światło na boki, dzięki czemu eliminowane są zniekształcenia obrazu. Najdroższą opcją są ekrany projekcyjne rozwijane elektrycznie. Ich obudowę montuje się na ścianie lub na suficie, a sterowanie elektrycznym rozwijaniem i zwijaniem odbywa się za pośrednictwem pilota lub smartfona z zainstalowana specjalna aplikacją. Poza tym, wyposażając pomieszczenie należy pomyśleć o zainstalowaniu zestawu kina domowego wraz z jak największą liczbą głośników. Zapewnią one maksymalną ilość doznań podczas seansów. Alternatywnie można wykorzystać soundbar lub wieżę stereo. No i na koniec, nie można zapomnieć o wygodnej sofie, fotelach dla gości oraz o stoliku, na którym ustawimy popcorn i napoje.
