Wykładziny naturalne. Zdrowa podłoga dla alergika
Wykładziny naturalne to takie wykonane z linoleum, korka, wełny, sizalu, kokosa, trawy morskiej oraz innych włókien pochodzenia organicznego. Są przyjazne dla człowieka i środowiska, dlatego poleca się je szczególnie do domów alergików. Jakie są zalety każdego z tych rozwiązań i ile kosztują poszczególne wykładziny?
Wykładziny wykonane z materiałów organicznych są dobrą alternatywą dla drewna. Mają naturalną zdolność regulowania wilgotności powietrza i są miłe w dotyku. Jakie materiały mamy do wyboru?
Wykładziny z linoleum
Linoleum ma właściwości bakteriostatyczne, dlatego idealnie nadaje się do wykończenia podłóg w pokojach dziecięcych, sypialniach osób starszych, o obniżonej odporności czy alergików (z tego względu jest powszechnie wykorzystywane w szpitalach i przychodniach). Dodatkowo jest odporne na działanie rozcieńczonych kwasów, olejów i tłuszczów (reaguje na długo oddziałujące zasady), nie jest natomiast wytrzymałe na wilgoć, przez co nie powinno się go stosować w pomieszczeniach wilgotnych, takich jak łazienka czy pralnia.
Linoleum jest miękkie i elastyczne, trudno się na nim poślizgnąć. Jest też bardzo mocne i odporne na uszkodzenia. Co ciekawe, wraz z upływem czasu staje się coraz twardsze i mocniejsze. Jego powierzchnię można poddać renowacji przez polerowanie, więc płytkie uszkodzenia mogą zostać zlikwidowane. Dodatkowo linoleum jest trudno zapalne i odporne na żar papierosów – ślad pozostawiony przez położony na nim niedopałek można spolerować. W przypadku pożaru nie wydziela trujących gazów.
Linoleum powstaje z połączenia naturalnych żywic i oleju lnianego, który miesza się z mączką drzewną i/lub korkową, wapieniem oraz pigmentami. Taką masę nakłada się cienką warstwą na tkaninę jutową i suszy. Na koniec powierzchnia jest zabezpieczana akrylem lub inną powłoką. Olej lniany stanowi spoiwo wykładziny, żywice nadają jej elastyczność, korek – miękkość oraz dobre właściwości termiczne i akustyczne, mączka drzewna wchłania barwniki, natomiast wapień odpowiada za wzmocnienie i wygładzenie materiału. Warstwa wykończeniowa sprawia, że wykładzina jest gładka i odporna na zabrudzenia i zarysowania. Produkt ten uzyskał wiele certyfikatów ekologiczności oraz niskiej emisji, na przykład Eco Label, Swan Label, Blue Angel.
Wśród dostępnych wzorów dominują gładkie i marmurkowe o stonowanych barwach – szarościach, beżach, ale można kupić linoleum w dowolnym, nawet jaskrawym kolorze. Może też ono naśladować parkiet, płytki ceramiczne, beton, skały. Świeżo położone ma naturalny lekko żółty odcień, który zniknie w krótkim czasie pod wpływem światła.
Linoleum jest dostępne w postaci pasa materiału zwiniętego w rolkę o szerokości 2 m lub płytek o różnych rozmiarach: od 25 x 25 cm do 100 x 25 cm. Do zastosowania w domach prywatnych wystarczy materiał o grubości 2 mm. Na rynku jest też grubszy przeznaczony do obiektów użyteczności publicznej. Wraz z linoleum można także kupić listwy przyścienne i wyobleniowe oraz noski do wykończenia stopni schodów.
Linoleum powinny układać specjalistyczne ekipy, bo styki pasów najlepiej jest zgrzać. W korytarzu, gdzie wystarczy jeden pas, można zrobić to samemu. Przykleja się je do podkładu, który musi być bardzo równy i gładki. Zwykle wyrównuje się go masą samopoziomującą. Linoleum jest niekłopotliwe w użytkowaniu. Wystarczy je regularnie odkurzać i myć ciepłą wodą z dodatkiem delikatnego detergentu.
Cena linoleum: 70-90 zł/m2
Wykładziny z korka
Podłoga z korka jest miękka, ciepła i elastyczna. Dodatkowo jest trudno zapalna, neutralna chemicznie, nie chłonie brudu i nie przyjmuje plam, dlatego można ją polecić do każdego pomieszczenia. Dobrze amortyzuje kroki oraz wycisza ich odgłos. Korek ma też dobre parametry izolacyjne – jego współczynnik przewodzenia ciepła wynosi 0,037-0,040 W/(m.K), czyli jest na poziomie styropianu. Z tego względu takich płytek nie poleca się na ogrzewanie podłogowe.
Korek jest stabilny wymiarowo i odporny na wodę, nie skurczy się ani nie spuchnie pod wpływem zmian wilgotności powietrza. Zawiera naturalne substancje impregnujące, na przykład suberynę, garbniki, które ograniczają podatność na porastanie grzybami, pleśnią, dlatego można go stosować w pomieszczeniach wilgotnych.
Korek jest dostępny w postaci płytek podłogowych. Najczęściej mają one grubość 4 mm, ale można też znaleźć 3- oraz 6-milimetrowe. Ich wymiary są różnorodne, na przykład 30 x 30, 30 x 60, 90 x 15 cm. Płytki mają krawędzie proste albo sfazowane. Ich powierzchnia może być surowa, parafinowana bądź pokryta lakierem ceramicznym lub poliuretanowym albo trudno ścieralną powłoką z winylu. Bywa jednak, że zbyt gruba warstwa lakieru lub winylu daje wrażenie sztucznej, twardej posadzki. Są także płytki wstępnie polakierowane, które trzeba po ułożeniu dodatkowo zabezpieczyć. Aby jednolicie wykończyć podłogę, można dokupić listwy przypodłogowe w różnych kształtach wykonane z korka.
Płytki podłogowe wytwarza się z kory dębu korkowego. Mają budowę warstwową. Na spodzie jest aglomerat korkowy (kora zmielona, a następnie sprasowana pod ciśnieniem), a na wierzchu – fornir (cienki, jednolity płat). Fornir może być naturalny albo modyfikowany, na przykład wykonany ze sklejonych warstw, żeby na powierzchni powstał określony wzór. Korek może być podbarwiany.
Płytki korkowe mocuje się do podłogi klejem, który można kupić razem z nimi, albo klejem uniwersalnym. Codzienna pielęgnacja polega na odkurzaniu i przecieraniu powierzchni ciepłą wodą z dodatkiem detergentu.
Cena korka: 40-250 zł/m2
Wykładziny wełniane
Są ciepłe i miłe w dotyku, dobrze akumulują ciepło i tłumią hałas. Są elastyczne i sprężyste, odporne na deptanie. Wełna zawiera lanolinę (tłuszcz zwierzęcy), która w naturalny sposób zabezpiecza ją przed zniszczeniem i ułatwia utrzymanie jej w czystości. Meble postawione na takiej wykładzinie nie zrobią w niej trwałych wgłębień. Wiele produktów ma certyfikat poświadczający, że są odporne na wycieranie przez kółka krzeseł. Jeśli upuścimy na wykładzinę z wełny niedopałek papierosa, szybko zgaśnie, bo materiał ten jest z natury trudno palny – nie pali się otwartym płomieniem. Wyłożenie podłogi taką wykładziną sprzyja naturalnej regulacji wilgotności powietrza w pomieszczeniach – bo łatwo chłonie ona wilgoć, a potem sukcesywnie ją oddaje. Wykładziny z wełny mogą być użytkowane w salonie lub sypialni, pokojach dzieci, a nawet w korytarzu. Są fabrycznie zabezpieczone przed molami odzieżowymi.
Do produkcji wykładzin podłogowych używa się przede wszystkim wełny owczej. Mniej popularne są te z dodatkiem sierści koziej (20%). Wełna owcza jest miękka i gładka. Kozia jest na pierwszy rzut oka mało podobna do wełny – śliska, bardzo lekka i niezwykle delikatna w dotyku. Wykładziny z dodatkiem koziego runa są delikatniejsze, bardziej śliskie i gładsze.
Wykładziny wełniane mają grubość 6-18 mm. Są sprzedawane jako pas odcięty z rolki o szerokości 2-5 m. Gramatura runa wynosi 800-2000 g/m2. Im gęstsze i cięższe będzie runo, tym trwalsza wykładzina. Materiał jest tkany i mocowany na podłożu z juty, filcu, siatki polipropylenowej lub masy lateksowej. Stosuje się różnego rodzaju sploty proste albo pętelkowe, wykładziny mogą mieć też runo cięte. Wełnę można łatwo barwić na dowolny kolor. Większość wykładzin jest jednobarwna, ale można kupić także takie o splecionych niciach różnego koloru.
Wadą wełny jest to, że łatwo się przebarwia. Kolorowy płyn wylany na jasną wykładzinę szybko da trwałe plamy. Dobrze jest mieć zawsze w domu środki odplamiające, bo w takiej sytuacji należy natychmiast reagować. Trzeba być też przygotowanym na lekkie pylenie świeżo ułożonej wykładziny. Ponieważ nitka do tkania powstaje ze skręconych ze sobą włókien różnej długości, w czasie użytkowania z runa wychodzą pojedyncze włoski. Proces ten z czasem się zmniejsza.
Wykładziny wełniane można przyklejać do podłoża, układać na taśmy albo napinać. Konieczne jest równe, niepylące podłoże, najlepiej wyrównane masą samopoziomującą.
Cena: wykładzina z wełny owczej – 75-500 zł/m2, wykładzina z wełny owczej z dodatkiem koziej – 120-350 zł/m2
Wykładziny podłogowe z włókien roślinnych
Do produkcji wykładzin podłogowych najczęściej używa się sizalu. Mniej popularne są produkty z kokosa, trawy morskiej, bambusa, bawełny i lnu. Materiały te bywają mieszane ze sobą, głównie ze względów estetycznych. Łączy się nici o różnej grubości i/albo kolorach. Wykładziny z włókien roślinnych są gęsto tkane lub luźno plecione. Naturalne włókna (oprócz trawy morskiej) można barwić na wiele kolorów. Przeważają jednak odcienie w tonacji beżowo-brązowej.
Włókna roślinne stanowią naturalny regulator wilgotności w pomieszczeniach. Wykonane z nich wykładziny mogą być stosowane w każdej części domu. Zależnie od materiału i sposobu wykończenia w ofercie producentów znajdziemy zarówno eleganckie wzory do salonu, jak i proste (jak chodniki) do korytarza czy przedpokoju. Trwałość tych wykładzin jest bardzo różna. Dużo zależy od miejsca ich użytkowania. Wykładziny o gęstym splocie będą bardziej trwałe niż plecionki. Takie wykładziny klei się do podłoża. Listwy przypodłogowe najczęściej wykonuje się z drewna. Łatwo utrzymać je w czystości. Zabrudzone można myć mokrą gąbką z użyciem delikatnych detergentów. Trzeba je regularnie odkurzać.
Sizal. To włókna z liści agawy. Grube włókna przypominają surowy sznur z konopi. Takie wykładziny mogą wyglądać ascetycznie, być szorstkie w dotyku. Jednak tkanina o gęstym splocie zrobiona z bardzo cienkich nici zyskuje pod względem estetycznym. Sizal jest bardzo mocny i wytrzymały. Taka wykładzina jest twarda, trwała, nie ulega odkształceniom, nie blaknie pod wpływem słońca, jest trudnopalna. Żeby dodać sizalowi nieco miękkości, a jednocześnie zapewnić mu odporność na zabrudzenia, jest on splatany ze sznurem papierowym. Używa się w tym celu włókien celulozowych z drzew iglastych. Zawierają one żywicę, która jest naturalnym zabezpieczeniem hydrofobowym. Sizal bywa też łączony z kokosem, lnem lub wełną. Wykładziny z sizalu mogą być zaimpregnowane przeciwko wodzie. Rozlany płyn utrzyma się na takiej powierzchni, a nie wsiąknie w głąb.
Kokos. Wykładziny są produkowane z czystych włókien kokosowych lub z dodatkiem sizalu (30-35%). Mają postać prostej plecionki o grubych niciach. Materiał jest twardy i szorstki. Wykładziny są dość sztywne, trwałe, odporne na ścieranie, o raczej surowym wyglądzie. Nie elektryzują się i są trudnopalne.
Trawa morska. Rośnie w morzach i oceanach, więc jej włókna są hydrofobowe – nie chłoną wody. Nie dają się też farbować, więc wykładziny z tego materiału występują tylko w naturalnym kolorze. Plusem jest to, że są odporne na zaplamienia. Włókna są gładkie i odporne na zgniatanie. Wykonuje się z nich głównie luźno tkane wykładziny o prostych, grubych splotach.
Bambus. Wykładzina z bambusa ma postać cienkich lameli przewiązanych sznurkiem na podkładzie z juty. Listewki mają grubość 4-5 mm, a długość 2 m. Włókna bambusowe są bardzo twarde, trwałe, odporne na ścieranie. Materiał nie jest pokryty warstwą zabezpieczającą, więc warto go na przykład zaolejować.
Bawełna i len. Do produkcji wykładzin podłogowych używane jest włókno chenille – delikatne i aksamitne w dotyku, ale wytrzymałe. Jest ono połączone pół na pół z włóknem lnianym. Wykładziny podłogowe o gęstym splocie, często z różnokolorowych nici, są miękkie i przyjemne w dotyku.
Wykładziny tkane z włókien roślin mają zwykle grubość 8-10 mm, tylko bawełniane są cieńsze (6 mm), i szerokość 4 m. Podkład jest najczęściej wykonywany z lateksu, siatki polipropylenowej lub sztucznej juty. Masa lateksowa jest wykorzystywana w wykładzinach o luźnym splocie, wyglądających jak plecionka, bo bywają one sprzedawane jako dywany.
Cena: sizal – 80-700 zł/m2, sizal z papierem 150-400 zł/m2, kokos – 40-150 zł/m2, trawa morska – 50-150 zł/m2, bambus 100-180 zł/m2, bawełna z lnem – 150-400 zł/m2
Autor: I-Korek
Dzięki sklejeniu materiałów o różnym odcieniu podłoga z korka może wyglądać jak ułożona z płytek.
