Starocie we wnętrzach. Materiały z rozbiórki, materiały postarzane i imitujące stare
Drewno postarzane, stare cegły, inne materiały z rozbiórki oraz te - sprytnie imitujące starocie często mieszkają pod jednym dachem, nadając domom szlachetny, sędziwy wygląd. Uzupełniają wystrój wnętrz tradycyjnych, a nowoczesnym potrafią dodać przytulności.
Autor: Joanna Wróblewska Marciniak
Wbrew pozorom to kuchnia nie w starym, ale w nowym domu. Tynk, drewno, metal, kamienne płyty jedynie sprawiają wrażenie wiekowych
Nowe i z odzysku
Sztucznie postarzane są dziś cegły, płytki, drewniane podłogi, okna, drzwi... Postarzany bywa nawet – przecież niemłody ze swojej natury – kamień. I tak jedne materiały mimo młodości udają stare, a inne – wiekowe – są coraz chętniej odzyskiwane. Dostają drugie życie – domy, które wykańczały, już nie istnieją, więc teraz wprowadzają się do nowych. Jednak zanim tak się stanie, poprawiane są ich kondycja i wygląd – przez szlifowanie, szczotkowanie, impregnowanie, barwienie.
Sztucznie postarzane
Postarzane materiały doskonale tworzą sielski klimat, dlatego na dobre zagościły w nowo wzniesionym domu w otulinie. Stare-nowe bywają drzwi wejściowe - szczotkowane i bejcowane. Spektakularny efekt można osiągnąć postarzając drzwiczki szafek kuchennych – dzięki szczotkowaniu drewnianej powierzchni drucianą szczotką rysunek słojów będzie wyglądał tak, jakby wyszedł spod dłuta rzeźbiarza. Na drewno nanosi się w tym celu pastę do wybielania mebli. Drewniane belki można patynować w nietypowy sposób – ciągnąć je za wozem konnym, a potem bejcując. Można też kupić materiały już postarzone
Wykańczanie z felerem
Ciekawe efekty osiąga się wykańczajac wnętrza tak, aby wyglądały starzej niż w rzeczywistości. Na przykład ściany wewnątrz domu można wykończyć tradycyjnym tynkiem cementowo-wapiennym grubowarstwowym. Można przy tym pozostawić zamierzone nierówności. Ściany będą wówczas wyglądały jak te w starych domach. Również betonowe schody warto dopasować do wnętrz pokrytych patyną. Nierówne betonowe powierzchnie, pomalowane białą farbą będą wyglądać rustykalnie.
Drewno postarzane
Najlepsze efekty można osiągnąć, postarzając drewno dębu, ponieważ ma wyraźny rysunek słojów i zawiera dużo tanin, które pod wpływem różnych związków chemicznych zmieniają barwę drewnianych w łókien. Można zmienić kolor drewna (wybielanie, przyciemnianie, nasycenie różnymi barwami), ale też podkreślić usłojenie – wybielając ciemniejsze obszary albo je przyciemniając – a nawet uzyskać obraz usłojenia odwrotny do pierwotnego. W przypadku wybarwiania nawet produkcja fabryczna pozwala otrzymać unikalny wygląd drewna – gwarantuje go niepowtarzalny rysunek usłojenia. Fabrycznie patynowane są najczęściej deski podłogowe – lite albo warstwowe. Z reguły ich cena jest o 10-20% wyższa od tych wyglądających na młodsze. Inny sposób na dodawanie drewnu lat to mechaniczne uszkadzanie go – obijanie, heblowanie, skrobanie. Są one wykonywane jedynie na skrzętnie wybieranych elementach – nie powinny być powtarzalne. Taki efekt tym razem gwarantuje ręczna praca. Właśnie dlatego najwięcej zapłacisz za deski uszkadzane w ten sposób – 600-1000 zł/m2. Najdroższe są drewniane podłogi, których „starość” to efekt mozolnych zabiegów – mające poszarpane krawędzie, powybijane sęki i zrobione wgłębienia. Postarzane drewno zabezpieczone olejem albo olejem z dodatkiem wosku wraz z upływem czasu starzeje się – pokrywa patyną. Staje się jeszcze piękniejsze.
Tynki jak z dawnych lat
Ponieważ są grubowarstwowe, wykończone nimi ściany mogą mieć nierówną fakturę. Tynki wapienne wykorzystywane są podczas renowacji starych, zabytkowych domów. Jednak nie należy ich układać w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Tu lepiej sprawdzą się tynki cementowo-wapienne. Najbardziej odporne na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne będą tynki cementowe. Także mniej popularne tynki gliniane, cementowo- gliniane i gliniano-wapienne zaczynają się cieszyć coraz większą popularnością, a to dlatego, że – podobnie jak wapienne, cementowo-wapienne – zaczęto je produkować w postaci suchych mieszanek tynkarskich. Dawniej, chcąc poprawić parametry tynku glinianego, dodawano do niego białko (na przykład kurze) albo krew. Dzięki temu stawał się odporniejszy na wietrzenie i mniej kurczliwy. Dziś tak archaiczne metody nie są potrzebne – analogiczną funkcję spełnia dołożona do gotowej mieszanki kazeina. Poza tym dodanie do zaprawy glinianej wapna zwiększa wytrzymałość na ściskanie oraz odporność na zawilgocenie. Tradycyjne tynki mogą być ściągane pacą, wyrównywane kielnią albo rapowane. W pierwszym przypadku ściana jest z grubsza wyrównana. Podczas przesuwania kielnią usuwane są większe zgrubienia. Rapowana ściana ma nierówną powierzchnię – widoczne są poszczególne rzuty wykonywane kielnią, a nawet możliwe niewielkie prześwity podłoża.
Cegły ręcznie formowane
Cegły, jeśli chcą udawać stare, muszą być ręcznie formowane. Nierówne krawędzie i chropawa powierzchnia to podstawowe argumenty przemawiające za wiekowym wyglądem. Występują w kilkudziesięciu odmianach kolorystycznych, a oprócz tego w ramach jednej serii mogą być cieniowane. Różnią się dzięki wykorzystaniu do ich produkcji kilku rodzajów glin i dodawaniu piasku o różnych barwach. Z reguły ich kolory to wariacje na temat tego, jak może wyglądać pierwotna wersja ceglastej cegły, która się zestarzała. Tak więc znajdziesz różne odcienie brązu oraz wypłowiałą albo nieco zszarzałą czerwień. Cegły udające stare różnią się fakturą, bywa ona nakrapiana, odciskana albo rysowana. Są niepowtarzalne, więc muszą być drogie – za jedną cegłę zapłacisz około 3,40 zł, a niekiedy nawet blisko 5 zł.
Panele z epoki
Panele laminowane mogą być bardzo dobrą imitacją starej drewnianej podłogi. Ich producenci wciąż poszerzają swoją ofertę – nie ograniczają się do laminatu wyglądającego jak stare drewno. Laminowane panele udające starą podłogę mają wyczuwalny rysunek słojów, wypukłe sęki, nie tylko fazowane, ale i uszkadzane krawędzie.
Płytki udające staruszki
Nierówne brzegi to najprostszy i skuteczny sposób na postarzenie płytek. Dotyczy to zarówno tych kamiennych, jak i ceramicznych. W przypadku pierwszych najbardziej naturalnie wyglądają obtłuczone krawędzie i rogi. Mają je płytki kamienne drugiego gatunku. Ich drobne uszkodzenia potrafią nadać posadzce i ścianom niepowtarzalny charakter. W przypadku płytek ceramicznych – terakoty, klinkieru, cotto czy gresu – nierówności brzegów najczęściej bywają zaokrąglone. Nierówne brzegi to jednak nie wszystko – na starsze wyglądają też płytki o niejednolitej powierzchni. W przypadku terakoty mogą to być wybarwienia sugerujące, że są wytarte. Cotto i klinkier postarzają spękania i zarysowania. Natomiast kamień wygląda na starszy, gdy ma porowatą (trawertyn), łupaną (łupek) albo szczotkowaną lub płomieniowaną powierzchnię (marmur, granit).
