Spis treści
- Co to są domy przysłupowe?
- Święto z tradycją i misją
- Bogatynia — serce przysłupowego dziedzictwa
- Małe wioski na uboczu zapraszają
- Leśna w centrum wydarzeń – Jarmark Przysłupowy
- Społeczność i gościnność
- Dlaczego warto uczestniczyć?
Co to są domy przysłupowe?
Domy przysłupowe (niem. Umgebindehäuser) to unikatowe budynki charakterystyczne dla Górnych Łużyc i sąsiednich regionów. Ich konstrukcja łączy elementy szkieletowe z przysłupem — drewnianą ramą wspierającą górną kondygnację, co pozwalało na elastyczne dostosowanie budynku do potrzeb mieszkańców. Takie domy były popularne wśród rzemieślników i tkaczy od XVII wieku.
Święto z tradycją i misją
Dzień Otwartych Domów Przysłupowych to coroczne wydarzenie organizowane zawsze w ostatnią niedzielę maja. Właściciele zabytkowych domów otwierają swoje drzwi dla zwiedzających, dzieląc się historią, pasją i doświadczeniem w renowacji tych wyjątkowych budynków. W 2025 roku w Polsce udostępniono do zwiedzania 49 obiektów, z czego aż 13 znajdowało się w gminie Bogatynia, co czyniło ją liderem w kraju pod względem liczby otwartych domów.
i
Bogatynia — serce przysłupowego dziedzictwa
Bogatynia, często nazywana „Polską Stolicą Domów Przysłupowych”, aktywnie promuje i chroni swoje architektoniczne dziedzictwo. W ramach tegorocznych obchodów zorganizowano liczne atrakcje:
- Warsztaty rzemieślnicze: kowalskie, ciesielskie oraz malowania kafli dla dzieci.
- Pokazy i występy: tkactwa, muzyki na żywo oraz występy kataryniarza.
- Wycieczki: autokarowe po niemieckich miejscowościach z domami przysłupowymi oraz rowerowe trasy po okolicznych wsiach
Szczególną uwagę przyciągał dom przy ul. Słowackiego 7 w Bogatyni — przysłupowo-zrębowo-ryglowy budynek, który został ocalony od zniszczenia dzięki translokacji i starannej renowacji przeprowadzonej przez właścicielkę, Zuzannę Mogilnicką.
Małe wioski na uboczu zapraszają
W tym roku podobnie jak w poprzednich edycjach uczestniczyły obiekty z kilku przygranicznych powiatów: zgorzeleckiego, lubańskiego, lwóweckiego, złotoryjskiego, karkonoskiego, jeleniogórskiego, a także kamiennogórskiego i bolesławieckiego. Szczególnie duża reprezentację poza powiatem zgorzelecki, którego ofertę trudno przebić, miał powiat lwówecki z 10 domami. Do swoich domów zaprosili tu mieszkańcy, m.in. z Bystrzycy, Giebułtowa, Nagórza, Przeździedzy czy Skorzynic. To małe zagubione pośród wzgórz pogórzy sudeckich wioski, do których prowadzą wąskie i kręte drogi, ale warto je pokonać, bo kryją się tam prawdziwe skarby regionalnej dolnośląskiej architektury.
i
Leśna w centrum wydarzeń – Jarmark Przysłupowy
Gmina Leśna i Fundacja "Ruinersi na na Dolnym Śląsku" wspólnie zorganizowały Jarmark Przysłupowy, który odbył się w tym dniu na placu przed wyremontowanym dworcem kolejowym w Leśnej, który będzie pełnić funkcję centrum kultury regionu. Stoiska rzemieślników zapraszały na prezentację dawnych technik i materiałów budowlanych. Można było tu dowiedzieć się wszystkiego o dawnym budownictwie i architekturze tego obszaru Sudetów. Lokalni fachowcy, którzy od lat remontują tu zaniedbane stare domostwa wiedzą chyba wszystko o materiałach budowlanych, które daje nam natura. Osoby, które chciałyby kupić dom do remontu w okolicy mogły bezpośrednio zasięgnąć rad od osób, które już takie „ruinki” mają na własność i remontują. To społeczność niezwykłych ludzi, połączonych pasją do ratowania zapomnianych od lat pięknych sudeckich domów, w tym także przysłupowych.
Społeczność i gościnność
Właściciele domów przysłupowych z dumą prezentują swoje odrestaurowane budynki, dzieląc się wiedzą na temat ich historii i procesu renowacji. Wielu z nich oferuje gościom lokalne specjały, opowiada o tradycjach regionu i zachęca do dalszego odkrywania przysłupowego dziedzictwa.
i
Dlaczego warto uczestniczyć?
Dzień Otwartych Domów Przysłupowych to nie tylko okazja do zwiedzania zabytkowych budynków, ale także do poznania historii regionu, spotkania z pasjonatami i doświadczenia autentycznej gościnności lokalnych społeczności. To wydarzenie, które łączy ludzi i promuje ochronę unikatowego dziedzictwa architektonicznego.
Zachęcamy do odwiedzenia strony www.krainadomowprzyslupowych.pl, ruinersi.org, domkolodzieja.pl oraz śledzenia lokalnych informacji, aby nie przegapić kolejnej edycji tego wyjątkowego święta.
