Pożarowe ABC. Jak uchronić dom przed pożarem?
Co zrobić w razie pożaru? Jak reagować, gdy w domu wybuchnie pożar? Czym gasić płonącego człowieka? Do czego służy gaśnica? Jak gasić sadzę w kominie? Przeczytaj porady na temat zabezpieczeń przeciwpożarowych w domu oraz postępowania w czasie pożaru. Poznaj zasady, które być może uchronią dom przed pożarem.
1. Jak reagować, gdy w domu wybuchnie pożar?
Pierwsza zasada brzmi... ewakuacja! W wielkich emocjach towarzyszących pojawieniu się ognia mieszkańcy domu nie są w stanie ocenić, jak groźny jest pożar. Należy zadbać o bezpieczeństwo ludzi, szczególnie dzieci, oraz natychmiast wezwać straż pożarną - dzwoniać na numery alarmowe - 998 lub 112.
W Polsce strażacy przyjeżdżają na wezwanie w bardzo krótkim czasie. Oczywiście sytuacje są różne – często mieszkańcy domu wiedzą, co się zapaliło i jak duży jest pożar. Jeśli widzą możliwość ugaszenia ognia, mogą próbować podjąć akcję gaśniczą. Natomiast groźnym błędem jest narażanie życia dla ratowania dobytku w chwili, gdy w domu szaleje już pożar.
- Trzymaj zapałki poza zasięgiem dzieci.
- Musisz pamiętać, że komin, kocioł, wentylacja, instalacja gazowa wymagają przeglądów. Gdy zdarzy się szkoda, ubezpieczyciel zażąda zaświadczeń.
2. Jak bardzo toksyczne są gazy wydzielające się przy spalaniu wnętrza domu?
Gazy wydzielające się przy spalaniu wnętrza domu są bardzo toksyczne, a często śmiertelnie groźne dla człowieka. 80% ofiar śmiertelnych w pożarach to ofiary zatrucia dymem. W czasie pożaru nie wiemy, jaki jest skład dymu, co się właściwie pali, stąd jeszcze raz rada – uciekać, nie ryzykować, najważniejsze jest zdrowie i życie człowieka. Jeden wdech gazu toksycznego może zniszczyć płuca, spowodować ciężką chorobę, a nawet śmierć. Palące się PCW wydziela chlorowodór. Z pianki poliuretanowej wytwarza się cyjanowodór, który w połączeniu z wodą tworzy kwas pruski. Przy spalaniu płyt paździerzowych i laminatów powstaje formaldehyd. To silne trucizny. Warto zauważyć, że nie ma przepisów, które nakazują producentom wyposażenia domowego stosowanie materiałów trudno zapalnych. Dobra rada? Jeśli chcemy mieć wykładzinę na podłodze, warto kupować materiał przeznaczony do biur – w tym segmencie wyposażenia obowiązuje tak zwany wymóg trudnozapalności.
3. Jak postępować w czasie ewakuacji?
Zasadą ochrony przed dymem jest poruszanie się jak najbliżej podłogi, najlepiej na czworaka. Ponieważ toksyczny dym unosi się, strefa dolna jest najbezpieczniejsza. Prowizorycznym zabezpieczeniem jest mokra chusteczka czy ręcznik przyłożone do ust i nosa – tworzą filtr, przez który oddychamy.
- Naucz domowników, w którym miejscu wyłącza się zasilanie w domu. W razie pożaru trzeba je odciąć.
4. Czym gasić płonącego człowieka? Gaśnicą?
Środek gaśniczy może być szkodliwy dla oczu. Najlepiej przewrócić płonącego człowieka i nakryć go kocem, płachtą, kurtką, co szybko stłumi ogień.
5. Czy otwierać drzwi do pomieszczenia, w którym wybuchł ogień?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Jeżeli mieszkańcy zostali ewakuowani, a właściciel domu ma pewność, że pożar uda się ugasić, zna jego źródło, może spróbować wejść do pomieszczenia. Kiedy jednak widać, że ognia nie uda się ugasić, lepiej tych drzwi nie otwierać, bo dopływ tlenu spowoduje rozgorzenie ognia.
6. Czy między kotłownią a częścią mieszkalną mają być drzwi przeciwpożarowe?
Przepisy nie nakazują montażu drzwi przeciwpożarowych między kotłownią a częścią mieszkalną – dopóki moc kotła nie przekracza 25 kW, co w domu jest rzadkością. Praktyka podpowiada, że warto zamontować drzwi przeciwpożarowe. Koszt drzwi z klasą odporności ogniowej i zwykłych jest porównywalny. Także wizualnie nie różnią się od siebie.
7. Czy samochód wybucha w czasie pożaru?
Nie jest tak jak na filmach sensacyjnych. Najczęściej bak rozszczelnia się, paliwo wycieka i płonie. Do wybuchu dochodzi bardzo rzadko. Może się tak zdarzyć, gdy na przykład w prawie pustym baku na skutek temperatury wzrośnie ciśnienie oparów.
8. Czy w domu musi być gaśnica?
Prawo niewiele mówi o wymogach bezpieczeństwa przeciwpożarowego w budynkach jednorodzinnych – poza ogólnymi normami technicznymi. Zatem obowiązku nie ma, ale rozsądek nakazywałby zaopatrzyć się w gaśnicę. Najlepiej gaśnicę proszkową ABC o wadze od 2 do 6 kg. Gaśnica proszkowa jest skuteczna w przypadku gaszenia większości materiałów. Gasi urządzenia pod napięciem do 1000 V z odległości nie mniejszej niż 1 m. Można też kupić dwie gaśnice o wadze nie mniejszej niż 2 kg każda. Gdzie gaśnice rozmieścić? W miejscu łatwo dostępnym, blisko potencjalnego źródła ognia. Zatem w holu, w kotłowni. Albo jedną gaśnicę na parterze, drugą na piętrze. Gaśnice można kupić w sklepach ze sprzętem przeciwpożarowym, ze sprzętem BHP i w dużych centrach budowlanych.
- Gaśnice wymagają okresowego przeglądu. Należy przestrzegać podanych terminów. Gdy na manometrze gaśnicy widać, że ciśnienie spadło poza pole zielone, gaśnicę trzeba wymienić.
9. Czy należy zapewnić drogę ewakuacyjną z piętra na zewnątrz?
Jeśli w czasie gwałtownego pożaru schody stanęłyby w ogniu, mieszkańcy nie mieliby możliwości wydostania się z domu. To przerażająca wizja, stąd chęć zapewnienia sobie drogi ucieczki (droga ewakuacji) na zewnątrz domu.
W Finlandii każdy dom jest obowiązkowo wyposażony w drabinę stalową przytwierdzoną do elewacji. Nim jednak doradzimy zakup drabiny ewakuacyjnej, kilka rad: po pierwsze, rzadko dochodzi do sytuacji, że pożar od razu jest tak gwałtowny, że odcina drogę ucieczki z piętra. Ekstremalnym zjawiskiem jest rozgorzenie – pod wpływem wysokiej temperatury zaczyna się palić wszystko, co jest palne w pomieszczeniu. Jeżeli w domu będą zainstalowane czujki dymu, ostrzeżenie przyjdzie na tyle szybko, że będzie czas na ewakuację schodami. Zakup czujek jest o wiele bardziej racjonalnym wydatkiem niż zakup drabiny ewakuacyjnej.
Trzeba też zwrócić uwagę na to, czy w domu mamy bezpieczną drogę ewakuacji. Zabudowanie holu i wiatrołapu boazerią nie służy bezpieczeństwu. Nasączone lakierami drewno będzie palić się intensywnie, odcinając domownikom drogę ucieczki. Z tego samego powodu lepiej nie zastawiać korytarza łatwo palnymi meblami czy zasłonami. Warto przestrzec przed wytłaczanymi panelami ze styropianu jako zabudową sufitu. To śmiertelne zagrożenie w czasie pożaru! Panele pod wpływem temperatury topią się – palące się krople roznoszą pożar, mogą też spadać na ludzi. Czy sznurowana drabina przerzucona przez balustradę balkonu spełni swoje zadanie? W emocjach spowodowanych zagrożeniem nie każdy z domowników będzie w stanie po niej zejść. Może to być zadanie niebezpieczne dla osób starszych i dzieci!
WIDEO: Bezpieczeństwo pożarowe budynków - jesteśmy bezpieczni?
10. Czy w domu powinniśmy mieć latarki w sypialniach i miejsce, gdzie przechowujemy zapasowe klucze?
Na pewno warto przemyśleć, co może się przydać w czasie pożaru. Ale też bez przesady. Czujki alarmujące – tak, wydzielone miejsce z kluczami – niekoniecznie, bo może być prezentem dla złodzieja. Lepiej wyrobić sobie nawyk pozostawiania kluczy, gdy się jest w domu, w tym samym miejscu.
11. Gdzie trzymać w domu rzeczy łatwo palne: butlę gazową, akumulator, kanister z paliwem?
Przepisy niewiele tu dają wskazań. Nie wolno przechowywać butli gazowych w piwnicy, a w kotłowni i garażu nie więcej niż 20 l paliwa i 1 m3 oleju opałowego. Generalna zasada? Wybieranie miejsca z dala od źródeł ognia i zadbanie o bezpieczne składowanie łatwo palnych produktów – najlepiej w oryginalnych opakowaniach. Lekkomyślnością będzie wchodzenie do takiego składziku z palącym się papierosem.
12. Czy dom drewniany jest szczególnie narażony na pożar?
Drewno jest materiałem palnym, ale wbrew pozorom prawdziwy dom drewniany z bali nie stwarza większego niebezpieczeństwa niż dom murowany. Dlaczego? Ponieważ drewno w dużych objętościach jest materiałem trudno palnym. Podobnie jak domy szkieletowe, których ściany są wypełnione niepalną wełną mineralną, a osłonięte również niepalnymi płytami gipsowo-kartonowymi. Także drewniane schody są bezpieczniejsze niż metalowe – dłużej wytrzymają działanie ognia (metal w wysokiej temperaturze gnie się).
13. Jak się zabezpieczyć przed zwarciem instalacji elektrycznej?
Nie należy łączyć przewodów instalacji elektrycznej metodą ich skręcania, ponieważ grozi to przegrzaniem miejsc połączeń (zwarcie) i w konsekwencji pożarem. Ważne jest, aby puszki szczelne miały zawsze przykręcone pokrywki. Wszystkie gniazda wtyczkowe (także w pokojach) muszą być wyposażone w styk ochronny.
- Wyjeżdżając na dłużej, nie pozostawiaj urządzeń elektrycznych w trybie czuwania.
- Nie gaś urządzeń elektrycznych wodą – mogą być pod napięciem.
14. Jak gasić sadzę w kominie?
Zapalenie sadzy jest bardzo groźne – może spowodować pękanie komina i wydostanie się żaru na zewnątrz oraz zaczadzenie mieszkańców. Dlatego trzeba natychmiast wzywać straż pożarną. Pożar w kominie gasi się, nakładając na wylot komina sito kominowe ograniczające dopływ tlenu. Pod żadnym pozorem nie wolno wlewać do komina wody! Z jednego litra powstaje około 1600 l pary, która może rozsadzić komin. Dobrym pomysłem jest wygaszenie ognia w palenisku, choćby przez zasypanie piaskiem.
Ważna jest profilaktyka. Czyszczenie komina co najmniej cztery razy w roku w przypadku palenisk opalanych paliwem stałym, co najmniej dwa razy w roku przy paleniskach opalanych paliwem płynnym i gazowym. Jeśli palimy drewnem sosnowym albo mokrym, czyszczenie komina powinno odbywać się jeszcze częściej.
- Popiół z kominka zbieraj do wiadra metalowego, nigdy do plastikowego. Popiół od razu wynoś z domu.
Polecany artykuł:
