Remont chaty drewnianej na Mazurach. Architekt od razu miał pomysł!
Remont starego domu to zawsze wyzwanie. Nowy właściciel zachwycił się może nie starą drewnianą chatą, która właściwie nadawała się do rozbiórki, ale miejscem. Architekt specjalizujący się w projektach domów nawiązujących do tradycji Warmii i Mazur od razu miał pomysł - wnętrza przebudować, a elewację i bryłę zachować jako świadectwo czasu i lokalnej architektury. Tak też się stało.
Autor: Ryszard Kokot
Ponadstuletnia chałupa nie nadawała się do użytku. Nowy właściciel brał pod uwagę jej rozbiórkę
Spis treści
- Stara mazurska chata z drewna do generalnego remontu
- Stary dom z drewna po remoncie - zdjęcia przed i po
- Pomysł na przebudowę starego domu z drewna
- Stary, 100-letni dom z drewna w nowym wydaniu
- Zabytkowa piwnica z łukowym sklepieniem z cegieł
- Jak zaprojektowano wnętrze starego domu
- Drewno, cegła i szkło jako główne materiały wykończeniowe w przebudowanym domu z drewna
- Nowa konstrukcja i ocieplenie domu
Tego budynku w zasadzie już być nie powinno. Pan Ryszard kupił ponad stuletnie siedlisko pod Olsztynem i szybko zrozumiał, że łatwo nie będzie. Zakup był trochę sentymentalny - przyszły właściciel chałupy, jeżdżąc rowerem na wycieczki wokół miasta, zobaczył tablicę z napisem „na sprzedaż” i zapragnął osiedlić się w tak pięknym miejscu. Problem w tym, że nie sposób było zamieszkać w mazurskiej starej chacie.
Stara mazurska chata z drewna do generalnego remontu
Dom wybudowano w 1900 r., w jego centrum znajdował się wielki piec chlebowy z wędzarnią. Pokoje były przechodnie i nieustawne, tynki gliniane i krzywe, podłoga wyszczerbiona. Do wydzielonej w kącie łazienki prowadziły tak niskie drzwi, że nie można było przejść przez nie bez głębokiego ukłonu.
Stary dom z drewna po remoncie - zdjęcia przed i po
Autor: Ryszard Kokot
Ponadstuletnia chałupa nie nadawała się do użytku. Nowy właściciel brał pod uwagę jej rozbiórkę
Pan Ryszard chciał zamieszkać w nowoczesnym, wygodnym domu, wydawało się więc, że chałupę trzeba będzie rozebrać. Z drugiej strony żal było niszczyć urokliwe siedlisko. Inwestor postanowił poszukać rady u zawodowców. Tak trafił do olsztyńskiego projektanta Tomasza Lelli znanego z udanych projektów domów nawiązujących do tradycyjnej architektury Warmii i Mazur.
Architekt przyjechał, zobaczył piękny zielony zakątek i... też się zachwycił. – Dom i zabudowania stoją w sąsiedztwie starego lasu, w zakolu rzeki, w której buszują bobry. Przyroda i dom tworzą tu wyjątkową symbiozę. Trzeba koniecznie zachować charakter starego siedliska – przekonywał architekt. Wiedział też, jak można ten cel osiągnąć: – Należy przebudować dom i jego wnętrze, a elewację i bryłę zachować jako świadectwo czasu i lokalnej architektury.
Pomysł na przebudowę starego domu z drewna
Oczekiwania inwestora były bardzo praktyczne. Chciał uzyskać wewnątrz jak najwięcej otwartej przestrzeni, nawet kosztem liczby pomieszczeń. To w końcu dom nie dla licznej rodziny, tylko dla dwóch osób. Chciał też mieć piękny widok na ogród, las i rzekę oraz jak najwięcej światła naturalnego we wnętrzach. Z takich oczekiwań i założeń zrodził się niezwykły nowy element domu: ryzalit środkowy. Duże przeszklenie o wysokości 7 m zajmujące całą ścianę wpuszcza do wnętrza światło i umożliwia obserwację ogrodu i rzeki. Boki ryzalitu zostały wymurowane z cegieł. Poszerza on pokój dzienny o 12 m2. Od strony ogrodu ryzalit przechodzi w wygodny drewniany taras ze schodkami prowadzącymi na działkę. Słupy z belek, które podtrzymują zadaszenie tarasu, podkreślają związek nowej ceglano-szklanej części ze starą drewnianą chałupą.
Stary, 100-letni dom z drewna w nowym wydaniu
Budynek oglądany od frontu i z boku nadal jest po prostu chatą. Widziany od strony ogrodu staje się chatą intrygującą, w której zestawiono obok siebie drewno, klasyczną czerwoną cegłę i szkło. Wiekowe bale sosnowe o grubości 16 cm, z rysunkiem słoi i dziurami wydrążonymi przez szkodniki, świetnie wyglądają w sąsiedztwie nowoczesnej szklanej ściany. Niektóre elementy musiały zostać wymienione na nowe, a następnie poddane odpowiedniej obróbce, by uzyskać efekt postarzenia. Na koniec pomalowano bale lakierobejcą w kolorze ciemnego orzecha. Efektowna cegła przyjechała aż z Kraśnika – zagłębia ręcznie formowanej cegły. Na dachu domu ułożono oryginalną starą dachówkę holenderkę z odzysku. Za to drewniane okna są nowe – z szybami zespolonymi i szprosami. Ich dopełnieniem będą drewniane okiennice.
Zobacz koniecznie: Wiejska chata zamieniona w nowoczesny dom. Przebudowa starego domu dała niesamowity efekt! GALERIA
Zabytkowa piwnica z łukowym sklepieniem z cegieł
Podczas przebudowy domu nie obyło się bez niespodzianek. Niezwykłym odkryciem budowy były znajdujące się pod domem piwnice z pięknym łukowym sklepieniem z cegieł. Inwestor i architekt wpadli na pomysł, by je wyeksponować. W podłodze parteru są teraz dwa otwory przykryte hartowanym szkłem, przez które można obejrzeć podświetlone sklepienie. Niestety piwnica w sąsiedztwie rzeki okazała się nie lada problemem technicznym. Ściany są okresowo zawilgocone. Nie zdecydowano się na ich odkopywanie i izolację przeciwwodną, zainstalowano tylko wentylację wywiewną z wentylatorem. Czujnik włącza urządzenie, kiedy wilgotność pomieszczeń wzrasta, najczęściej po ulewach.
Jak zaprojektowano wnętrze starego domu
Wchodząc do domu, widać całkowicie nowe wnętrze. Bez starych podziałów, bez pieca chlebowego, przestronne i jasne. Plan parteru jest otwarty. W centrum znajduje się pokój dzienny płynnie przechodzący w jadalnię, a następnie w kuchnię. Z salonu jest też szerokie przejście do gabinetu, który w razie potrzeby można zamknąć przesuwnymi szklanymi drzwiami. Na wprost tarasu znajduje się stylowy kominek.
Na odbiór strefy dziennej wyraźnie wpływa ponadstandardowa wysokość salonu, który majestatycznie niczym wnętrze kościoła otwiera się na poddasze aż po skosy dachu. Od góry przestrzeń ograniczają ozdobne jętki. Nad pokojem dziennym zawieszona jest antresola, usytuowaniem i proporcjami kojarząca się z kościelnym chórem. Szklana balustrada antresoli nie przysłania widoku na ścianę lasu i pobłyskującą w rzece wodę
Drewno, cegła i szkło jako główne materiały wykończeniowe w przebudowanym domu z drewna
Lubię wnętrza, w których przeważają trzy materiały: drewno, cegła i szkło – mówi Tomasz Lella. – Jeśli zależy nam na klarownym, czystym i eleganckim wystroju pomieszczeń, ten zestaw jest niezawodny – dodaje.
W prezentowanym domu z drewna bez trudu można odnaleźć te reguły. Ciemne masywne drewno świetnie wpisuje się w klimat domu, w którym nie ma krzykliwych kolorów, za to wiele jest odcieni beżu i szarości. Zwracają uwagę stropy – wypełnienie między belkami stropowymi wykonano ze starych zaimpregnowanych i lakierowanych desek, które pieczołowicie zbierano w czasie rozbiórki.
Wspaniale prezentują się ściany i obmurowania z cegły kraśnickiej. Takie przegrody są ciepłe i nie potrzebują dodatkowych ozdób. Same w sobie są jak dzieło sztuki. Cegłą wykończono też glify, które obramowują otwory okienne.
O niezwykłym charakterze wnętrz decydują również podłogi. Na parterze posadzka została wykonana z płytek ceramicznych o wzorze imitującym drewno. Na poddaszu podłogi ułożono ze świerkowych desek szczotkowanych i olejowanych po to, by uzyskać efekt zmatowienia i szlachetnego postarzenia. W sypialniach zdecydowano się na wykładzinę o grubości runa 1 cm. Miękki dywan sprawia, że chodząc po nim boso, ma się odczucie ciepła i przytulności. W wystroju kuchni ton nadają szafki z frontami w kolorze bielonego drewna. Jasne meble nawiązujące zdobieniami do klimatu mazurskiej wsi łączą w sobie wygodę i niewymuszoną elegancję.
Projekt domu: architekt Tomasz Lella
Nowa konstrukcja i ocieplenie domu
Stary fundament chałupy z kamieni został wzmocniony dodatkową ławą fundamentową. Ryzalit i taras zbudowano od podstaw i oddylatowano od budynku. Ściany z bali są ścianami zewnętrznymi, ale – tu ciekawe rozwiązanie – przestały pełnić zasadniczą funkcję konstrukcyjną. Od wewnątrz domu miejscami dostawiono ściany z bloczków silikatowych, a na poddaszu – z cegły. Ściany zewnętrzne mają teraz grubość 56 cm (silikat 24 cm, wełna mineralna 12 cm, 2-centymetrowa przerwa, bal sosnowy 18 cm). Powierzchnia parteru zmniejszyła się o 38 cm po obwodzie domu, to znaczy o mniej więcej 6 m2. Dobudowany ryzalit również jest wykonany w technologii trójwarstwowej z cegieł z warstwą izolacji. Kąt nachylenia dachu pozostał bez zmian (40°), ale sam dach nieznacznie podniesiono. Belki stropowe były w dobrym stanie, więźba została wymieniona z myślą o przestronniejszym poddaszu użytkowym. W połaciach jest 30 cm wełny mineralnej. Dzięki ścianom trójwarstwowym i nowym oknom nowoczesna chałupa ma wysoką izolacyjność cieplną.