Spis treści
- Jakie przepisy regulują wygląd polskiej flagi?
- Flaga państwowa – przepisowe kolory i wygląd
- Eksponowanie flagi państwowej
- Główne zasady postępowania z flagą państwową
- Normy postępowania z flagą państwową Polski - dokumenty
- Jaka kara za zbezczeszczenie flagi państwowej?
- Czy można wywiesić flagę innego państwa?
Ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczpospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych z 1980 r. była wielokrotnie nowelizowana, a ostatnie zmiany weszły w życie 1 stycznia 2025 r. Artykuł 1 ustawy mówi, że biało-czerwone barwy są jednymi z symboli Rzeczypospolitej Polskiej. Otaczanie ich czcią i szacunkiem należy do obowiązków każdego obywatela naszego kraju. Są także pod szczególną ochroną prawa, przewidzianą w odrębnych przepisach.
Jakie przepisy regulują wygląd polskiej flagi?
Barwy narodowe i flagę narodową określają określone przepisy ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczpospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.
Barwami Rzeczpospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, białym na górze i czerwonym na dole. W przypadku pionowej ekspozycji pas biały musi znaleźć się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu. Wzór barw znajduje się w załączniku 2 do ustawy. Kolory określone są tam według modelu przestrzeni barw CIELUV 1976; dopuszcza się tolerancję barw.
Flaga państwowa – przepisowe kolory i wygląd
Barwy narodowe według Art. 5. są składowymi flagi państwowej, której ma prawo używać każdy, w szczególności w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń. W kolejnym Art. 6 wskazano, że flagą państwową Rzeczpospolitej Polskiej jest prostokątny płat w barwach Rzeczpospolitej Polskiej umieszczony na maszcie. Flagą jest także flaga z umieszczonym pośrodku białego pasa godłem Rzeczpospolitej Polskiej (jego wygląd i barwy określają inne artykuły ustawy). Oba wzory flag znaleźć można w załączniku nr 3. Flaga państwowa ma postać płatu materiału o proporcjach boków 5:8, w przypadku flagi z orłem stosunek wysokości godła do szerokości flagi wynosi 2:5.
Eksponowanie flagi państwowej
Zgodnie z punktem 3. Art. 7 ustawy flagę państwową Rzeczypospolitej Polskiej poza urzędami władz, urzędów państwowych itp. zaleca się podnosić lub umieszczać na budynkach mieszkalnych lub przed budynkami mieszkalnymi oraz na budynkach lub przed budynkami, w których prowadzi się działalność gospodarczą lub w innych miejscach z okazji świąt i rocznic państwowych oraz innych uroczystości o zasięgu państwowym lub lokalnym.
W przypadku flagi z orłem podnoszą ją m.in. przedstawicielstwa dyplomatyczne Polski, lotniska i lądowiska, kapitanaty portów, jednostkach Wojska Polskiego.
Główne zasady postępowania z flagą państwową
Zasady postępowania z flagą Rzeczpospolitej Polski poza ogólnymi przepisami ustawy, Kodeksu karnego i Kodeksu cywilnego, zawarte zostały w oficjalnej państwowej broszurze „Flaga Polski” wydanej z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości w 2018 r.
W publikacji tej znajduje się informacja, że flagę państwową można wyeksponować na budynku lub w mieszkaniu nie tylko z okazji uroczystości państwowych, ale także dla uczczenia ważnych wydarzeń w życiu prywatnym, co nie było możliwe, ale zniosły ten zakaz nowelizacje ustawy.
Flaga powinna być równa bez zagnieceń, czysta, postrzępiona, uszkodzona, wypłowiała, bez napisów. Nie może dotykać podłoża, ani być zamoczona w wodzie. Musi znajdować się na szczycie masztu (drzewca) i być zabezpieczona przed zerwaniem i upadkiem na podłoże. Na fladze nie można umieszczać napisów, rysunków, czy obrazów. Wolny od napisów i dekoracji powinien być również maszt lub drzewiec; dopuszczone są symbole organizacji o statusie państwowym, np.
Uszkodzona lub zniszczona flaga państwowa musi zostać w godny sposób zniszczona. Za taki uznaje się rozdzielenie barw i spalenie. Nie można dopuścić, aby flaga nawet w prostej, papierowej formie była wrzucona do śmietnika.
Normy postępowania z flagą państwową Polski - dokumenty
Zasady postępowania zawarte są m.in. w publikacji „Etykieta Flagowa” autorstwa Dobromira Dziewulaka, która ukazała się 19 października 2009 w biuletynie Biura Analiz Sejmowych.
zasady dobrej praktyki używania symboli państwowych zawarte są w załączniku nr 8 „Informacja o wynikach kontroli używania symboli państwowych przez organy administracji publicznej”, opracowanego przez Tadeusza Jeziorowskiego w kwietniu 2005 r.
Jaka kara za zbezczeszczenie flagi państwowej?
Te kwestie rozpatrują art. 137 § 1 i 2 Kodeksu karnego i art. 49 § 2 Kodeksu Wykroczeń. Przepisy Kodeksu karnego mówią, że kto publicznie znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwowy,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Tej samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwa obcego, wystawione publicznie przez przedstawicielstwo tego państwa lub na zarządzenie polskiego organu władzy.
W Kodeksie wykroczeń jest zapis, że naruszenie przepisów o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej podlega karze aresztu od 5 do 30 dni lub grzywny 20 zł - 5000 zł. Niezastosowanie się do w/w przepisu może polegać na np. niezachowaniu określonych warunków wykonywania i używania symboli państwowych. Naruszenie przepisów o symbolach narodowych jest wykroczeniem.
Czy można wywiesić flagę innego państwa?
Nie ma przeszkód przed wywieszaniem flag innych państw. Ich symbole państwowe należy traktować z takim szacunkiem, jakiego oczekujemy od innych w stosunku do polskich symboli państwowych. Przy wywieszaniu flag kilku flag w tym innych państw każda powinna mieć swój drzewiec. Flaga Polski w kraju powinna zajmować pozycję uprzywilejowaną, zgodnie z zasadami heraldyki.
