Uprawnienia budowlane: rodzaje, wymogi, egzamin. Jak uzyskać uprawnienia budowlane?

2021-11-15 10:19
Uprawienia budowlane
Autor: Gettyimages Po zdaniu części pisemnej egzaminu na uprawienia budowlane, w przeciągu 3 lat należy przystąpić do ustnej części egzaminu.

Jak uzyskać uprawnienia budowlane? Wyjaśniamy, jak wygląda egzamin na uprawnienia budowlane. Jeśli jesteś zainteresowany pracą przy realizacji inwestycji budowlanych, chcesz zostać kierownikiem budowy, sprawować nadzór autorski lub inwestorski, będziesz potrzebował odpowiednich uprawnień budowlanych.

Każdy, kto chce wykonywać samodzielne funkcje techniczne w budownictwie powinien posiadać odpowiednie wykształcenie techniczne oraz praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju oraz stopnia skomplikowania działalności. Kwalifikacje te potwierdzane są decyzją o nadaniu uprawnień budowlanych. Decyzję taką wydaje właściwy organ samorządu zawodowego po uzyskaniu przez kandydata pozytywnej oceny z egzaminu.

Przez samodzielną funkcję techniczną w budownictwie należy rozumieć działalność związaną z fachową oceną zjawisk technicznych lub samodzielnym rozwiązywaniem zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

Wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie obejmuje następujące czynności:

  1. projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego,
  2. kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi,
  3. kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz kontrolę i nadzór nad wytwarzaniem tych elementów,
  4. wykonywanie nadzoru inwestorskiego,
  5. sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.

Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi stanowią także podstawę do:

  • kierowania wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych, oraz
  • wykonywania nadzoru inwestorskiego.

Z kolei uprawnienia do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi umożliwiają sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.

Spis treści

  1. Jakie są rodzaje uprawień budowlanych i do czego upoważniają?
  2. Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej:
  3. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej drogowej:
  4. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej:
  5. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej:
  6. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej w zakresie sterowania ruchem kolejowym
  7. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej:
  8. Jakie wymogi trzeba spełnić, by uzyskać uprawnienia budowlane?
  9. Kto nadaje uprawnienia budowlane?
  10. Praktyka zawodowa: wymóg uzyskania uprawnień budowlanych
  11. Uprawnienia budowlane egzamin: kiedy i w jaki sposób się odbywa
  12. Jak zdobyć uprawienia budowlane: Krok 1 - Złożenie wniosku o nadanie uprawnień budowlanych
  13. Jak uzyskać uprawienia budowlane: Krok 2 - Sprawdzenie przez izbę kompletności wniosku
  14. Jak uzyskać uprawienia budowlane: Krok 3 - Weryfikacja wykształcenia i praktyki zawodowej wnioskodawcy
  15. Krok 4 - Egzamin pisemny na uprawienia budowlane
  16. Krok 5 - Egzamin ustny na uprawienia budowlane
  17. Krok 6. Wpis do Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane
  18. Jak można się odwołać?

Jakie są rodzaje uprawień budowlanych i do czego upoważniają?

Uprawnienia budowlane udzielane są w 5 specjalnościach:

  • konstrukcyjno-budowlanej,
  • inżynieryjnej: mostowej, drogowej, kolejowej w zakresie kolejowych obiektów budowlanych, kolejowej w zakresie sterowania ruchem kolejowym,
  • hydrotechnicznej,
  • wyburzeniowej,
  • instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji urządzeń: telekomunikacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych, elektrycznych i elektroenergetycznych.

W ramach tych specjalności mogą być wyodrębnione tzw. specjalizacje techniczno-budowlane. 

Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej:

  • uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń uprawniają do projektowania konstrukcji obiektu lub kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do konstrukcji oraz architektury obiektu
  • uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania konstrukcji obiektu lub kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do konstrukcji obiektu, o kubaturze do 1000 m3 oraz:  

- wysokości do 12 m nad poziomem terenu, do 3 kondygnacji nadziemnych i o wysokości kondygnacji do 4,8 m

- posadowionego na głębokości do 3 m poniżej poziomu terenu, bezpośrednio na stabilnym gruncie nośnym

- przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m

- niezawierającego elementów wstępnie sprężanych na budowie

- niewymagającego uwzględniania wpływu eksploatacji górniczej.

Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej drogowej:

  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej drogowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: droga w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów, droga dla ruchu i postoju statków powietrznych oraz przepust.
  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej drogowej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: droga klasy: lokalna i dojazdowa oraz droga wewnętrzna, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów; droga na terenie lotniska, nieprzeznaczona dla ruchu i postoju statków powietrznych.

Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej:

  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: drogowy obiekt inżynierski w rozumieniu przepisów o drogach publicznych; kolejowy obiekt inżynieryjny: most, wiadukt, przepust, ściany oporowe, tunele liniowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie.
  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej do projektowania bez ograniczeń uprawniają również do obliczania światła mostów i przepustów
  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak jednoprzęsłowy obiekt mostowy o przęśle wykonanym z zastosowaniem prefabrykatów i rozpiętości do 21 m, posadowiony na stabilnym gruncie oraz przepust

Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej:

  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej bez ograniczeń w zakresie kolejowych obiektów budowlanych uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: stacje, linie kolejowe, bocznice kolejowe i inne budowle, w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, z wyłączeniem obiektów budowlanych, sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych przeznaczonych dla kolei, oraz urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym
  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej w ograniczonym zakresie w zakresie kolejowych obiektów budowlanych uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: stacje, linie kolejowe, bocznice kolejowe i inne budowle kolejowe w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, z wyjątkiem linii kolejowych przystosowanych do prędkości większych niż 200 km/h.

Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej w zakresie sterowania ruchem kolejowym

  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej bez ograniczeń w zakresie sterowania ruchem kolejowym uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w odniesieniu do urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie.
  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej w ograniczonym zakresie w zakresie sterowania ruchem kolejowym uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, w zakresie urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, z wyjątkiem stacji wyposażonych w ponad 50 rozjazdów i linii kolejowych w zakresie blokad samoczynnych.

Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej:

  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi w zakresie morskich budowli hydrotechnicznych oraz budowli hydrotechnicznych tymczasowych i stałych, w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie, oraz przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie
  • uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi w zakresie budowli hydrotechnicznych IV klasy ważności, a w przypadku budowli morskich IV klasy chronionego obszaru, w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie, oraz przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie.

Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej wyburzeniowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania robót rozbiórkowych lub kierowania tymi robotami budowlanymi, związanymi z użyciem materiałów wybuchowych.

Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych:

  • uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, w zakresie telekomunikacji przewodowej wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną oraz telekomunikacji bezprzewodowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą
  • uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną, w odniesieniu do obiektu budowlanego, takiego jak lokalne linie i instalacje.

Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych:

  • uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci i instalacje cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne
  • uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do 1000 m3.

Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych:

  • uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, tj.: sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne, w tym kolejowe, trolejbusowe i tramwajowe sieci trakcyjne, sieci trakcyjne metra, wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi zasilania, w tym kolejowej, trolejbusowej i tramwajowej sieci trakcyjnej, sieci trakcyjne metra oraz elektrycznego ogrzewania rozjazdów
  • uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami o napięciu do 1 kV w obiektach budowlanych o kubaturze do 1000 m3.

Jakie wymogi trzeba spełnić, by uzyskać uprawnienia budowlane?

1. Do projektowania bez ograniczeń konieczne jest:

  • ukończenie studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
  • odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
  • odbycie rocznej praktyki na budowie.

2. Do projektowania w ograniczonym zakresie konieczne jest:

  • ukończenie studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
  • odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
  • odbycie rocznej praktyki na budowie.

3. Do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń konieczne jest:

  • ukończenie studiów drugiego lub pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
  • odbycie odpowiednio półtorarocznej lub trzyletniej praktyki na budowie.

4. Do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie konieczne jest:

  • ukończenie studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności lub studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności, lub studiów pierwszego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności, lub
  • posiadanie tytułu zawodowego technika lub mistrza, albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika w zawodach związanych z budownictwem w zakresie odpowiednim dla danej specjalności,
  • odbycia praktyki na budowie w odpowiednim wymiarze.

5. Do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń konieczne jest:

  • ukończenie studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
  • odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
  • odbycie półtorarocznej praktyki na budowie.

6. Do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie konieczne jest:

  • ukończenie studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
  • odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
  • odbycie półtorarocznej praktyki na budowie.

Osoby ubiegające się o uprawnienia budowlane bez ograniczeń, posiadające już uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie w tej specjalności, nie mają obowiązku odbywania praktyki przy sporządzaniu projektów, ani też praktyki na budowie. W przypadku ubiegania się o nadanie uprawnień do projektowania i kierowania robotami budowlanymi okres praktyki liczy się odrębnie.

Ważne! Uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności pozwalają na sporządzanie projektu zagospodarowania działki lub terenu w zakresie tej specjalności.

Kto nadaje uprawnienia budowlane?

Postępowanie kwalifikacyjne dotyczące nadawania uprawnień budowlanych prowadzone jest przez okręgową komisję kwalifikacyjną okręgowej izby inżynierów budownictwa. Postępowanie takie wszczyna się na wniosek osoby ubiegającej się o dane uprawnienia.

Ważne! Jedynie uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej nadawane są przez okręgowe izby architektów.

Praktyka zawodowa: wymóg uzyskania uprawnień budowlanych

Jednym z podstawowych wymogów uzyskania uprawnień budowlanych jest odbycie praktyki zawodowej. Praktykę taką należy odbyć po uzyskaniu dyplomu ukończenia wyższej uczelni lub po uzyskaniu tytułu zawodowego technika lub mistrza albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Praktykę potwierdza osoba wpisana na listę członków izby, posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane. Zakres praktyki zawodowej powinien być zgodny z zakresem specjalności uprawnień budowlanych, o które ubiega się wnioskodawca.

Jednym z wymogów odbycia praktyki jest bezpośrednie uczestnictwo w pracach projektowych bądź pełnienie funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane. Jeśli zaś chodzi o praktykę za granicą, to powinna ona odbywać się pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju.

Ponadto do praktyki zawodowej na budowie zalicza się:

  • wykonywanie czynności inspekcyjno-kontrolnych w organach nadzoru budowlanego (2 lata pracy przy wykonywaniu czynności inspekcyjno-kontrolnych uznaje się za rok pracy na budowie), oraz
  • pracę w organach administracji rządowej albo jednostkach samorządu terytorialnego, realizującego zadania zarządcy drogi publicznej, a także pracę u zarządcy infrastruktury kolejowej lub w podmiocie odpowiedzialnym za utrzymanie infrastruktury kolejowej we właściwym stanie technicznym, działającym na zlecenie zarządcy infrastruktury kolejowej, polegającej na wykonywaniu czynności na terenie budowy i obejmującej konieczność fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz techniczno-organizacyjnych.

Uprawnienia budowlane egzamin: kiedy i w jaki sposób się odbywa

Przewodniczący okręgowej komisji kwalifikacyjnej ogłasza, nie później niż na 90 dni przed terminem egzaminu:

  • termin egzaminu,
  • termin składania wniosków o nadanie uprawnień budowlanych,
  • wykaz przepisów obowiązujących na egzaminie.

Informacje te można znaleźć na stronach internetowych właściwy okręgowych izb inżynierów budownictwa.

Egzamin składa się z dwóch części – pisemnej (przeprowadzanej w formie testu)  i ustnej. Egzamin polega na sprawdzeniu znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.

Formalności związane z ubieganiem się o odpowiednie uprawnienia budowlane można załatwić:

  • osobiście we właściwej dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o nadanie uprawnień okręgowej izbie inżynierów budownictwa, bądź
  • listownie.

Jak zdobyć uprawienia budowlane: Krok 1 - Złożenie wniosku o nadanie uprawnień budowlanych

Pierwszym krokiem w celu uzyskania uprawnień budowlanych jest złożenie odpowiedniego wniosku we właściwej okręgowej izbie inżynierów budownictwa. Do wniosku należy dołączyć:

  • odpis jednego z dokumentów: dyplom ukończenia studiów wyższych, dokument potwierdzający posiadanie tytułu zawodowego technika lub mistrza, dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika;
  • suplement do dyplomu albo wypis z przebiegu studiów, który powinien być potwierdzony przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni;
  • wykaz prac projektowych oraz prace projektowe wykonane w ramach odbytej praktyki zawodowej;
  • formularz osobowy zawierający wykaz danych osobowych wymaganych przepisami prawa, niezbędnych do rozpatrzenia wniosku i wydania decyzji w sprawie nadania uprawnień budowlanych, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do Regulaminu postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania uprawnień budowlanych;
  • oświadczenie potwierdzające odbycie praktyki zawodowej;
  • zaświadczenie potwierdzające odbycie praktyki zawodowej wydane przez właściwego wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, z wyszczególnieniem okresu odbywania praktyki zawodowej, ze wskazaniem terminów rozpoczęcia i ukończenia praktyki z zakresu danej specjalności przy projektowaniu lub budowie obiektów budowlanych, jeżeli praktyka zawodowa miała miejsce w usytuowanych na terenach zamkniętych, w jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych;
  • zaświadczenie potwierdzające odbycie praktyki zawodowej za granicą wydanym przez kierownika jednostki, w której była odbywana ta praktyka zawodowa, potwierdzone przez osobę pod kierunkiem której była odbywana ta praktyka, jeżeli praktyka była odbywana za granicą;
  • zaświadczenie potwierdzające odbycie praktyki zawodowej wydane przez jednostkę, w której praktyka zawodowa była odbywana, jeżeli praktyka zawodowa została odbyta przed 1 stycznia 1995 roku;
  • zaświadczenie z uczelni potwierdzające, że ukończone studia były prowadzone zgodnie z umową zawartą z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa, jeżeli ukończone studia były prowadzone zgodnie z umową zawartą z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa.

Przewodniczący okręgowej komisji kwalifikacyjnej ogłasza, nie później niż na 90 dni przed terminem egzaminu:

  • termin egzaminu,
  • termin składania wniosków o nadanie uprawnień budowlanych,
  • wykaz przepisów obowiązujących na egzaminie.

Informacje te można znaleźć na stronach internetowych właściwych okręgowych izb inżynierów budownictwa.

Jak uzyskać uprawienia budowlane: Krok 2 - Sprawdzenie przez izbę kompletności wniosku

Jeśli złożony wniosek ma braki, np. nie zostały dołączone wszystkie dokumenty, okręgowa komisja kwalifikacyjna wyśle do wnioskodawcy pismo wzywające do ich usunięcia. Poprawek należy dokonać w terminie 30 dni licząc od dnia, w którym otrzymano pismo. W przypadku nieusunięcia braków w terminie, komisja wyda decyzję o odmowie nadania uprawnień budowlanych bez przeprowadzania egzaminu.

Jak uzyskać uprawienia budowlane: Krok 3 - Weryfikacja wykształcenia i praktyki zawodowej wnioskodawcy

Okręgowa komisja kwalifikacyjna właściwej miejscowo okręgowej izby inżynierów budownictwa weryfikuje wykształcenie jako odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności oraz zakres uprawnień budowlanych poprzez stwierdzenie zgodności ukończonego kierunku studiów z kierunkiem studiów odpowiednim lub pokrewnym dla danej specjalności uprawnień budowlanych, określonym w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (dalej: rpzwsft).

Komisja dokonuje kwalifikowania i weryfikacji wykształcenia w zakresie zawodów związanych z budownictwem dla danej specjalności uprawnień budowlanych przez stwierdzenie zgodności uzyskanego tytułu zawodowego technika lub mistrza albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika z wykazem zawodów związanych z budownictwem. Wykaz ten określony jest w załączniku nr 3 do rpzwsft.

Wymóg ukończenia studiów na kierunku odpowiednim lub pokrewnym dla poszczególnych specjalności uprawnień budowlanych będzie spełniony, gdy:

  • nazwa kierunku studiów jest zgodna z określeniem zakresu kierunku studiów, wskazanym w załączniku nr 2 do rpzwsft,
  • informacje zawarte w suplemencie do dyplomu albo wypisie z przebiegu studiów potwierdzonym przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni wskazują, iż nie mniej niż jedna trzecia programu studiów określonego w punktach ECTS lub liczbie godzin zajęć obejmuje zajęcia kształtujące wiedzę i umiejętności odnoszące się do zakresu kierunku studiów.

Wymóg posiadania wiedzy i umiejętności w zakresie, o którym mowa w załączniku nr 2 do rpzwsft, będzie spełniony, gdy:

  • nazwa specjalności określona w ramach kierunku studiów odpowiada zakresowi wiedzy i umiejętności dla danej specjalności uprawnień budowlanych,
  • informacje zawarte w suplemencie do dyplomu albo wypisie z przebiegu studiów potwierdzonym przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni potwierdzają, że program studiów obejmuje zajęcia w tym zakresie.

W przypadku wykształcenia uzyskanego za granicą i uznanego w Polsce, którego kierunek jest określany w sposób odbiegający od przyjętego w rpzwsft, izba indywidualnie rozpatruje i kwalifikuje je, na podstawie programu kształcenia, jako wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności.

Komisja kwalifikuje odbytą praktykę zawodową na podstawie:

  • załączonego do wniosku o nadanie uprawnień budowlanych oświadczenia potwierdzającego odbycie praktyki zawodowej,
  • zaświadczenia wydanego przez właściwego wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego potwierdzającego praktykę odbytą przy budowie lub projektowaniu obiektów budowlanych usytuowanych na terenach zamkniętych (w jednostce organizacyjnej podległej Ministerstwu Obrony Narodowej, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych),
  • zaświadczenia o praktyce odbytej za granicą wydanego przez kierownika jednostki, w której się ona odbywała. Powinno ono być poświadczone przez osobę nadzorującą, posiadającą uprawnienia odpowiednie w danym kraju.

Komisja może też zażądać od organu administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego, autora projektu lub inwestora:

  • przedstawienia prac projektowych wykonanych w ramach praktyki zawodowej lub
  • potwierdzenia zakresu prac budowlanych, w których uczestniczyła osoba ubiegająca się o uprawnienia budowlane.

Komisja ma prawo wydać decyzję o odmowie nadania uprawnień budowlanych bez przeprowadzania egzaminu, w przypadku, gdy:

  • wniosek nie zostanie uzupełniony w terminie lub uzupełnione dokumenty nadal nie będą kompletne,
  • wykształcenie lub praktyka zawodowa wnioskodawcy nie odpowiadają wymaganiom wynikającym z przepisów,
  • w książce praktyki zawodowej lub zaświadczeniu potwierdzającym odbycie praktyki za granicą podane zostały nieprawdziwe lub fałszywe dane.

Jeśli wnioskodawca posiada odpowiednie wykształcenie i praktykę zawodową oraz złożył odpowiedni wniosek wraz wymaganymi załącznikami, to właściwa komisja zawiadamia go o terminie egzaminu. Zawiadomienie wnioskodawca otrzymuje pisemnie listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, co najmniej miesiąc przed terminem egzaminu.

Komisja sporządza listy osób zdających egzamin z podziałem na grupy specjalistyczne i rodzaje uprawnień. W zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki zawodowej wnioskodawca zostanie zaproszony na egzamin na:

  • uprawnienia budowlane do projektowania w danej specjalności,
  • uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności,
  • uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności.

Krok 4 - Egzamin pisemny na uprawienia budowlane

W zależności od posiadanego wykształcenia i odbytej praktyki zawodowej egzamin jest przeprowadzany:

  • na uprawnienia budowlane do projektowania w danej specjalności,
  • na uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności,
  • na uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności.

Przy ubieganiu się o uprawnienia budowlane w innej specjalności lub w innym zakresie niż posiadane, egzamin jest przeprowadzany w zakresie ograniczonym do zagadnień nieobjętych zakresem egzaminu, obowiązującym przy ubieganiu się o posiadane uprawnienia budowlane. Dotyczy to osób, które uzyskały uprawnienia po 31.12.1994 r.

Aby przystąpić do egzaminu pisemnego na uprawnienia budowlane, należy uiścić opłatę. Wynosi ona:

  • 800 zł – w przypadku egzaminu na odrębne uprawnienia w zakresie projektowania lub kierowania,
  • 1100 zł – w przypadku egzaminu na łączne uprawnienia w zakresie projektowania i kierowania.

Opłatę należy uiścić co najmniej 14 dni przed terminem egzaminu, na rachunek bankowy izby. Dowód wniesienia opłaty należy zazwyczaj dostarczyć przed terminem egzaminu (osobiście, pocztą, faksem, mailem).

Opłata za egzamin może zostać zwrócona w przypadku usprawiedliwionego:

  • niestawienia się na egzamin,
  • odstąpienia od egzaminu.

Egzamin pisemny przeprowadzony jest w formie testu. Pytania egzaminacyjne są przygotowywane odrębnie dla każdego rodzaju uprawnień budowlanych i specjalności. Liczba pytań testowych jest zróżnicowana w zależności od rodzaju i zakresu uprawnień (od 30 do 90). 

Negatywny wynik pisemnej części egzaminu powoduje niedopuszczenie do części ustnej egzaminu. W takim przypadku wydawana jest decyzja o negatywnym wyniku egzaminu pisemnego. W decyzji tej właściwa okręgowa komisja kwalifikacyjna określa termin, po upływie którego można ponownie przystąpić do egzaminu. Termin ten nie może być krótszy niż 3 miesiące od dnia doręczenia decyzji o negatywnym wyniku egzaminu.

Ważne! Pozytywny wynik części pisemnej egzaminu jest ważny przez okres 3 lat od dnia jego uzyskania. Oznacza to, że w tym terminie należy przystąpić do ustnej części egzaminu.

Lista osób, które zdały egzamin pisemny wywieszana jest w siedzibie okręgowej izby inżynierów budownictwa, a także zamieszczana na stronie internetowej tej izby. Zazwyczaj osoby te informowane są także telefonicznie o pozytywnie zakończonej pisemnej części egzaminu. Przepisy nie określają, w jakim terminie ma być dokonana ocena pisemnej części egzaminu. Zależy to przede wszystkim od tego, ile osób uczestniczyło w egzaminie.

Egzamin przeprowadzany jest co najmniej 2 razy w roku. Część pisemna odbywa się we wszystkich okręgowych izbach jednocześnie.

Krok 5 - Egzamin ustny na uprawienia budowlane

Do egzaminu ustnego należy przystąpić w terminie 3 lat od zdania egzaminu pisemnego. W przeciwnym razie pozytywny wynik egzaminu pisemnego traci ważność i trzeba zdawać go ponownie. Termin egzaminu ustnego podawany jest najczęściej na tablicy ogłoszeń okręgowej izby inżynierów budownictwa wraz z wynikami egzaminu pisemnego. W szczególnych przypadkach można ubiegać się o przesunięcie tego terminu.

Egzamin ustny polega na udzielaniu odpowiedzi na pytania zawarte w wylosowanym zestawie pytań. Liczba i zakres pytań zależy od rodzaju i zakresu uprawnień budowlanych, o które ubiega się uczestnik egzaminu. Z kolei ilość czasu na przygotowanie odpowiedzi uzależniona jest od liczby pytań. Na egzaminie można posługiwać się tekstami aktów prawnych i Polskich Norm. W przypadku niejasności przy udzielonej odpowiedzi, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego oraz jego członkowie (za zgodą przewodniczącego) mogą zadawać dodatkowe pytania (nawiązujące do wylosowanego pytania).

Podsumowanie wyników egzaminu następuje na posiedzeniu niejawnym zespołu egzaminacyjnego (bez udziału egzaminowanego). Zostaje ono odnotowane w protokole z przebiegu egzaminu, który podpisują wszyscy członkowie zespołu egzaminacyjnego. Wyniki egzaminu zostają podane bezpośrednio po posiedzeniu zespołu (z uwagi na liczbę kandydatów uczestniczących w ustnej części egzaminu wyniki mogą być obwieszczone w innym dniu). Jeśli wynik egzaminu jest pozytywny, Zespół Egzaminacyjny wystąpi do przewodniczącego komisji z wnioskiem o nadanie uprawnień budowlanych w określonym zakresie.

Następnie okręgowa komisja kwalifikacyjna wydaje decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych. Po stwierdzeniu ostateczności decyzja ta zostaje przekazana do okręgowej rady izby inżynierów budownictwa. Ponadto, do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego przekazany zostaje wniosek oraz formularz osobowy w celu dokonania wpisu do Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane.

W przypadku negatywnej oceny z egzaminu ustnego, komisja wydaje decyzję o odmowie nadania uprawnień budowlanych. W decyzji tej podany zostaje termin, po upływie którego można ponownie przystąpić do części ustnej egzaminu. Termin ten nie może być krótszy niż 3 miesiące. 

Za egzamin ustny opłatę wnosi się wyłącznie w sytuacji, gdy przystępuje się do niego ponownie. Wynosi ona:

  • 450 zł – w przypadku egzaminu na odrębne uprawnienia w zakresie projektowania lub kierowania robotami budowlanymi,
  • 600 zł – w przypadku egzaminu na łączne uprawnienia w zakresie projektowania i kierowania robotami budowlanymi.

Krok 6. Wpis do Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego prowadzi w formie elektronicznej Centralny Rejestr Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane, które uzyskały je po 1 stycznia 1995 r. Wpisu do rejestru dokonuje się w oparciu o wniosek i dokumenty przesłane przez właściwą okręgową komisję kwalifikacyjną okręgowej izby inżynierów budownictwa.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego może wystąpić do właściwego organu o weryfikację przesłanej dokumentacji, określając nieprawidłowości, które powinny zostać usunięte. W takim przypadku postępowanie jest zawieszane do czasu usunięcia nieprawidłowości w przesłanej dokumentacji.

Ważne! Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie może odmówić wpisu do rejestru, jeżeli uprawniony legitymuje się ostateczną decyzją o nadaniu uprawnień budowlanych wydaną po 1 stycznia 1995 r. 

Do rejestru wprowadzane są dane zawarte w ostatecznej decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych. Centralne rejestry prowadzi się w formie kart osobowych i zawodowych. Karta zawodowa uprawnionych zawiera:

  1. identyfikację decyzji: numer decyzji, datę i miejsce wydania decyzji, organ wydający;
  2. opis decyzji: podstawę prawną, dziedzinę, numer uprawnień budowlanych, zakres, specjalność, specjalizację, status, uwagi;
  3. rejestrację decyzji: numer kancelaryjny, pozycję rejestru, datę wpisania do rejestru, dane osobowe – odnośnik do karty osobowej.

Jeśli wniosek jest kompletny, lub nieprawidłowości zostały usunięte, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wydaje decyzję o dokonaniu wpisu do rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane. Decyzja ta wysyłana jest do osoby, która została wpisana do rejestru, a także do okręgowej komisji kwalifikacyjnej okręgowej izby inżynierów budownictwa, która wydała decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych. Przepisy nie określają jednak terminu, w którym Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego ma dokonać wpisu.

Jak można się odwołać?

Po otrzymaniu decyzji o nadaniu lub odmowie nadania uprawnień budowlanych, wnioskodawca ma prawo się odwołać. Odwołanie wnosi się do Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji. Komisja prowadzi postępowanie odwoławcze i wydaje decyzje w drugiej instancji.

Od decyzji Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Należy ją wnieść w terminie 30 dni od daty otrzymania decyzji.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1117 ze zm);
  • Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r., poz. 1333 ze zm.);
  • Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 471);
  • Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. z 2019 r. poz. 831);
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 23 października 2014 r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia w formie elektronicznej centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (Dz.U. z 2014 r. poz. 1513);
  • Regulamin Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa poprawiony i uzupełniony przez II Nadzwyczajny Krajowy Zjazd PIIB 20 sierpnia 2015 r.;
  • Regulamin okręgowych komisji kwalifikacyjnych Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa;
  • Regulamin postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadawania uprawnień budowlanych;
  • Uchwała nr 24/R/14 Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia 10 grudnia 2014 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za postępowanie kwalifikacyjne.
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają