Ułatwienia w odrolnieniu gruntów: prezydent nie podpisał nowelizacji ustawy
Prezydent odmówił podpisania nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Czy to oznacza koniec ułatwień w odrolnieniu gruntów poniżej 0,5 ha?
Autor: Agnieszka Mike-Jeziorska
Sejm uchwalił ostatecznie 10 czerwca br. kolejną nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Nowelizacja ta miała przywrócić poprzedni stan prawny w kwestii odrolnienia gruntów
Nowelizacja ustawy miała zlikwidować uzyskiwanie zgody ministra rolnictwa i rozwoju na przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III do 0,5 ha.
Odrolnienie gruntów – obecny stan prawny
26 maja 2013 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 8 marca 2013 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 503). W wyniku tej nowelizacji w obecnie obowiązującym stanie prawnym, zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze lub nieleśne, która dokonuje się co do zasady w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, i wymaga uzyskania każdorazowo zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Powyższa zgoda musi być wydana w przypadku odrolnienie gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I – III.
Procedura uzyskania zgody właściwego organu stanowi pierwszy etap i jest każdorazowo konieczna do zmiany przeznaczenia gruntów oznaczonych powyżej na cele nierolnicze, dokonującego się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W stanie prawnym sprzed wejścia w życie nowelizacji ustawy z dnia 8 marca 2013 r., przeznaczenie na cele nierolnicze gruntów rolnych klas I-III wymagało uzyskania zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi, jedynie w przypadku gdy zwarty obszar gruntów przekraczał 0,5 ha.
Projekt nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych – zmiany w procedurze odrolnienie gruntów
Posłowie złożyli w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Argumentowali, że w związku z uchwaleniem nowelizacji z 8 marca 2013 r. powstały spore problemy dotyczące uchwalania i wykonywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach wiejskich i podmiejskich. Problemy dotyczyły też uzyskiwania decyzji o warunkach zabudowy na obszarach, na których nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zmienione przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, wprowadzające ograniczenie w uzyskiwaniu zgody na każdorazowe przekształcenie gruntów rolnych klas I –III na cele nierolnicze i nieleśne, przyniosło negatywne skutki dla planowanych inwestycji budowlanych na tych terenach.
Sejm uchwalił nowelizację przepisów dotycząca odrolnienia gruntów
Sejm uchwalił ostatecznie 10 czerwca br. kolejną nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Nowelizacja ta miała przywrócić poprzedni stan prawny w kwestii odrolnienia gruntów. W myśl zmienionych przepisów przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych klas I-III wymagałoby uzyskania zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi jedynie w przypadku, kiedy zwarty obszar przekraczałby 0,5 ha. Zgodnie z uchwaloną nowelizacją obszar poniżej 0,5 ha klas I-III nie wymagałoby uzyskania zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi.
Zdaniem posłów – autorów nowelizacji z 10 czerwca br. uchwalona zmiana, pozytywnie wpłynie na prowadzenie inwestycji budowlanych na terenach wiejskich i podmiejskich oraz na przejrzystość przepisów.
Prezydent sprzeciwił się zmianom dotyczącym odrolnienia gruntów
30 lipca br. prezydent odmówił podpisania powyższej nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 10 czerwca br. oraz skierował do Sejmu wniosek o ponowne rozpatrzenie zmian w tej ustawie.
W uzasadnieniu weta prezydent podkreślił, że nie neguje potrzeby wprowadzenia zmian, związanych z jasnym i czytelnym określeniem zmiany przeznaczenia gruntów rolnych, ale oczekuje od parlamentu wprowadzenia instrumentów, które chroniłyby najbardziej wartościowe grunty rolne. Zdaniem prezydenta nowelizacja z 10 czerwca br. takiej ochrony nie zapewnia.
Odrolnienie gruntów - prezydent argumentuje swoje weto
Prezydent wskazał, że obecnie obowiązujące przepisy w kwestii zgody ministra na odrolnienie gruntu wprowadzono przy konsensusie wszystkich partii politycznych. Podczas prac nad ustawą, która doprowadziła do wprowadzenia wymogu uzyskania zgody ministra w każdym przypadku zmiany przeznaczenia gruntów rolnych klas I-III bez względu na jego wielkość, nie zgłaszano w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Podnoszono wówczas, że takie rozwiązanie znacznie uprości przepisy oraz skuteczniej będzie chronić gleby o najwyższej przydatności produkcyjnej.
Dodał, że obecne przepisy dotyczące zgody ministra na odrolnienie gruntów są podyktowane koniecznością wyeliminowania częstych przypadków sztucznych „podziałów" obszarów najcenniejszych rolniczo na „zwarte" obszary poniżej 0,5 ha w procesie sukcesywnego przeznaczania takich gruntów pod zabudowę, w celu omijania obecnie obowiązujących przepisów.
W ocenie prezydenta od wprowadzenia nieco ponad rok temu mechanizmu, który ma zabezpieczyć najbardziej wartościowe gleby, grunty rolne (klasa I-III), zajmujących zaledwie 25% powierzchni gruntów ornych w Polsce, nie nastąpiła żadna istotna zmiana, a posłowie, którzy zaproponowali uchwalenie tych zmian nie wskazali okoliczności, które uzasadniałyby dokonywanie nowelizacji obecnie obowiązujących przepisach.
W opinii prezydenta, mając na uwadze najbardziej wartościowe grunty rolne, ich znaczenie dla środowiska i przyszłych pokoleń, utrzymanie obecnego wymogu uzyskiwania zgody ministra rolnictwa i rozwoju wsi przy przeznaczania najcenniejszych gruntów, niezależnie od ich powierzchni, na cele inne niż rolnicze, jest konieczne.
Prezydenta uważa, że użytki rolne klas I-III, ze względu na to, że możliwa jest na nich uprawa najbardziej wymagających gatunków roślin, zasługują na ochronę także w przypadku, gdy ich powierzchnia nie przekracza 0,5 ha.
Prezydent nie podpisał nowelizacji ustawy - odrolnienie gruntów spowoduje rozproszenie zabudowy
W ocenie prezydenta nowelizacja ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 10 czerwca br. spowoduje rozproszenie zabudowy i nie przyspieszy procesów inwestycyjnych na terenach wiejskich, ponieważ bariery rozwoju budownictwa tkwią nie w przepisach ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, która ma ograniczać powierzchnie terenów przeznaczonych pod zabudową, ale w braku polityki przestrzennej zagospodarowania obszarów, które zostały już przeznaczone na cele nierolnicze. Omawiana nowelizacja spowodowałyby w ocenie prezydenta, dalszy chaos urbanistyczny, naruszając zwarte obszary rolne i doprowadzając do dalszego powstawania niekontrolowanych inwestycji na terenach, gdzie nie ma odpowiedniej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej.
W okresie od 26 maja 2013 r. do 31 grudnia 2013 r., czyli po wejściu w życie nowelizacji ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 8 maja 2013 r. zwiększyła się o 1/3 liczba wniosków wójtów (burmistrzów) w sprawie wyrażenia zgody na przeznaczenie gruntów rolnych klas I-III na cele nierolnicze w stosunku do analogicznego okresu w roku 2012. Zdaniem prezydenta potwierdza to, że funkcjonujący obecnie mechanizm ochrony gruntów rolnych klas I-III sprawdza przynosi wymierne efekty, ponadto że gminy przystąpiły do opracowywania projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów, na których występują grunty rolne objęte ochroną, zaliczone dla klas I-III.
Sprawą weta oraz wniosku prezydenta o ponowne rozpatrzenie zmian w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych zajmie się teraz sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
14.08.2014
