Dom gotowy z zagranicy. Jak bezpiecznie kupić?
Zamierzam kupić od niemieckiej firmy gotowy dom mieszkalny (lekka konstrukcja drewniana) wraz z montażem. Czy powinnam zażądać specjalnego pozwolenia lub jakiegoś atestu obowiązującego tylko w Polsce? Jakie przepisy stosować w razie reklamacji?
Zarówno polskich producentów wyrobów budowlanych, jak i producentów z innych krajów Unii Europejskiej, którzy zamierzają wprowadzić do obrotu na terenie Polski swoje wyroby, obowiązują te same zharmonizowane normy. Wyrób budowlany (jest nim również dom drewniany) może być wprowadzony do obrotu, jeśli ma znak CE – co oznacza, że dokonano oceny jego zgodności z normą zharmonizowaną albo europejską aprobatą techniczną państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi.
Niektórym wyrobom może być udzielone europejskie zatwierdzenie techniczne (zamiast znaku CE) – w szczególności tym, dla których nie ma ani zharmonizowanej normy europejskiej, ani normy krajowej, oraz takim, które istotnie od nich odbiegają.
Jak reklamować wady wyrobu
W opisanych okolicznościach najlepiej będzie zabezpieczyć swoje roszczenia w umowie o wykonanie domu, określając w niej zasady i terminy zgłaszania oraz usuwania wad, które ujawnią się w trakcie eksploatacji. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady budynków zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego wygasają po upływie trzech lat, nie ma jednak przeszkód, aby w umowie okres ten wydłużyć.
Kwestie sprzedaży i reklamacji wyrobu, jakim jest dom drewniany, na poziomie europejskim reguluje dyrektywa 1999/44/EC z 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (OJ L 171/12,7.7.1999). W Polsce uprawnienia konsumentów określa ustawa z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (DzU nr 141, poz. 1176 z późn. zm.).
W razie stwierdzenia wady towaru kupujący musi przede wszystkim powiadomić o niej sprzedawcę, aby ten miał szansę podjąć właściwe kroki. Czasami przedsiębiorca mający siedzibę za granicą może skierować konsumenta do firmy w Polsce, z którą współpracuje.
Reklamując wadliwy towar, należy wybrać podstawę prawną roszczeń, którą może być tak zwana niezgodność towaru z umową lub gwarancja. Wybór powinien być dokonany po dokładnej analizie kilku kwestii: dostępnych sposobów usunięcia wady, kosztów naprawy i dostarczenia towaru do serwisu, terminów rozpatrzenia reklamacji oraz czasu realizacji naszych roszczeń.
Uprawnienia z tytułu niezgodności. W pierwszej kolejności konsument może żądać naprawy towaru albo wymiany na nowy egzemplarz. Zgodnie z dyrektywą naprawa albo wymiana powinna zostać dokonana w rozsądnym czasie i nie powodować istotnej niedogodności dla konsumenta, z uwzględnieniem charakteru towarów i celów zakupu. W praktyce kolejne naprawy tego samego towaru nie zawsze mają sens, bo towar częściej jest w serwisie niż jest używany przez konsumenta. Gdy nie można odpowiednio naprawić albo wymienić towaru, konsument ma prawo do stosownej obniżki ceny lub odstąpienia od umowy. Po sześciu miesiącach od nabycia towaru konsument często musi sam udowodnić, że towar był wadliwy od początku. W większości przypadków trzeba się zwrócić do specjalisty biegłego w danej dziedzinie i ponieść koszty wydania opinii, a następnie skłonić sprzedawcę do jej uznania.
Uprawnienia z tytułu gwarancji. Gwarancja jest nieodpłatnym zobowiązaniem sprzedawcy lub producenta do naprawy lub wymiany towaru, który nie spełnia warunków określonych w oświadczeniu gwarancyjnym lub reklamie. Akty prawne na poziomie europejskim i krajowym stawiają tylko kilka wymagań w stosunku do dokumentów gwarancyjnych. W praktyce ich zapisy stanowią doskonały test sprawdzający podejście danego przedsiębiorcy do klienta. Gwarancja powinna wskazywać co najmniej dane i adres gwaranta (najczęściej producenta towaru) oraz zakres terytorialny, ale może zawierać również inne postanowienia dotyczące okresu obowiązywania gwarancji, obowiązków gwaranta, uprawnień konsumenta, terminu dokonywania naprawy lub wymiany, kosztów dostarczenia towaru do serwisu itd. Może także określać, jakie warunki musi spełnić konsument, aby mógł skorzystać ze swojego prawa. Na żądanie konsumenta gwarancja powinna być mu udostępniona w formie pisemnej lub sporządzona na innym trwałym, dostępnym dla niego nośniku.
