Podatek od nieruchomości. Kto płaci, kiedy i ile?

Podatek od nieruchomości musimy płacić za samo posiadanie gruntów, budynków lub budowli. Każda gmina sama ustala stawki tego podatku na swoim terenie. Nie mogą być one jednak wyższe od określonych w ustawie. Podatek płaci się w 4 ratach do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada.

Danina ta ma charakter majątkowy, niezależny od osiągania dochodów z nieruchomości. Płacą ją właściciele oraz użytkownicy wieczyści gruntów, ale i posiadacze zależni (na przykład najemcy) obiektów należących do gminy lub skarbu państwa.

Za grunt

Podatkowi od nieruchomości podlegają wszystkie grunty z wyjątkiem:

• leżących pod wodami płynącymi i kanałami żeglownymi;
• pasów drogowych i dróg;
• sklasyfikowanych w ewidencji jako użytki rolne lub grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych albo jako lasy. Są one bowiem opodatkowane podatkiem rolnym lub leśnym. Jeśli jednak na gruntach rolnych lub leśnych jest prowadzona pozarolnicza działalność gospodarcza, będą obłożone podatkiem od nieruchomości.

Z podatku od nieruchomości zwolnione są między innymi takie grunty:

• nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione – z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
• działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych spełniających jeden z warunków:
  • są w wieku emerytalnym,
  • są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy,
  • są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
  • są całkowicie niezdolni do pracy w gospodarstwie rolnym albo do samodzielnej egzystencji.

Podatek wylicza się, mnożąc odpowiednią stawkę przez powierzchnię gruntu. Wysokość stawki zależy od przeznaczenia gruntu: dla gruntów pod budynkami mieszkalnymi jest niższa, dla związanych z działalnością gospodarczą – wyższa. Na wymiar podatku nie ma wpływu klasa gruntu. Powierzchnia musi się zgadzać z danymi z ewidencji gruntów.

Za budynek

Podatkiem objęte są wszystkie rodzaje budynków: mieszkalne, przemysłowe, handlowo-usługowe, magazynowe, biurowe, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej, oświaty, nauki i kultury, produkcyjne oraz inne niemieszkalne. O zakwalifikowaniu budynku do jednej z kategorii decyduje jego przeznaczenie.

Budynek to obiekt budowlany trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych (ścian), mający fundamenty i dach. Podstawą opodatkowania budynków lub ich części jest powierzchnia użytkowa. Mierzy się ją po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach z wyjątkiem klatek schodowych i szybów dźwigowych. Za kondygnację uważa się również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe. Należy przy tym pamiętać o tym, że powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle 1,40-2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m – powierzchni tej nie uwzględnia się przy ustalaniu wysokości podatku.

Wysokość podatku od nieruchomości dla budynków oblicza się – tak jak i dla gruntów – mnożąc powierzchnię przez odpowiednią stawkę zależną od przeznaczenia budynku. I tu dla budynków związanych z działalnością gospodarczą obowiązują znacznie wyższe stawki niż dla mieszkalnych. Jeżeli budynek mieszkalny jest częściowo zajęty – na przykład na biuro, sklep czy gabinet lekarski – dla tej części stawka podatku jest wyższa. Stan budynku nie ma wpływu na wysokość podatku, chociaż gmina ma prawo różnicować stawki na swoim terenie, uzależniając je między innymi od stanu technicznego budynków.

Z podatku od nieruchomości zwolniono między innymi budynki:

• gospodarcze lub ich części, pod warunkiem że służą:
  • działalności leśnej lub rybackiej,wyłącznie działalności rolniczej (położone na gruntach gospodarstw rolnych),
  • prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej;
• wpisane indywidualnie do rejestru zabytków pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Za budowlę

Budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem ani obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane (na przykład przyłącze i urządzenie instalacyjne, przejazd, ogrodzenie, plac postojowy i plac przed śmietnikiem) związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Podatkowi podlegają wyłącznie budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Oznacza to, że wszelkie wiaty, pawilony, namioty, przyczepy, place i ogrodzenia należące do osób nieprowadzących takiej działalności są wolne od podatku.

Wysokość podatku od budowli zależy od ich wartości przyjętej dla celów amortyzacji podatkowej dokonywanej metodą liniową (wartości początkowej w danym roku podatkowym). Jeśli budowla nie jest amortyzowana, podstawą podatku jest jej wartość rynkowa.

Podstawa prawna:

• ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 84 z późn. zm.)
• ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 1993 r. nr 94, poz. 431 z późn. zm.)
• ustawa z 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. nr 200, poz. 1682 z późn. zm.)