Kto i na jakich zasadach może otrzymać dodatek mieszkaniowy?

Nie każdy wie, że może ubiegać się o dodatek mieszkaniowy. Warto znać zasady związane z jego przyznawaniem oraz wypłacaniem. Sprawdź jakie kryteria trzeba spełnić, aby go otrzymać.

Kwestie związane z dodatkiem mieszkaniowym reguluje ustawa z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (tekst jedn. Z 2013 r., poz. 966, z późn. zm.).

Dodatek mieszkaniowy przysługuje:

• najemcom oraz podnajemcom mieszkań;
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych;
• innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem;
• osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo socjalny.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje tylko w razie zaistnienia jednej ze wskazanych wyżej sytuacji.

Ważne jest kryterium dochodowe

Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku. Od dnia 1 marca 2015 r. są to odpowiednio kwoty 1540,79 zł w gospodarstwie jednoosobowym i 1100,56 zł w gospodarstwie wieloosobowym.

Jeżeli dochód jest nieco wyższy, nie oznacza to braku możliwości otrzymania dodatku. W takiej sytuacji jeśli kwota nadwyżki nie przekracza wysokości dodatku mieszkaniowego, należny dodatek mieszkaniowy obniża się o tę kwotę. Przy wydawaniu decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego uwzględnia się kwotę najniższej emerytury obowiązującą w dniu złożenia wniosku, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Za dochód służący obliczeniu dodatku mieszkaniowego uważa się wszelkie przychody po odliczeniu kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Do dochodu nie wlicza się świadczeń pomocy materialnej dla uczniów, dodatków dla sierot zupełnych, jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka, dodatku z tytułu urodzenia dziecka, pomocy w zakresie dożywiania, zasiłków pielęgnacyjnych, zasiłków okresowych z pomocy społecznej, jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej, dodatku mieszkaniowego, dodatku energetycznego, zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach o zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r., oraz świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych.

Aby ubiegać się o dodatek mieszkaniowy powierzchnia użytkowa mieszkania lub budynku mieszkalnego, w którym znajduje się tylko jedno mieszkanie (dom jednorodzinny), w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego nie może przekraczać:

• 35 m² - dla 1 osoby;
• 40 m² - dla 2 osób;
• 45 m² - dla 3 osób;
• 55 m² - dla 4 osób;
• 65 m² - dla 5 osób;
• 70 m² - dla 6 osób, a w razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się powierzchnię tego lokalu o 5 m².

Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami przypadającymi na powierzchnię użytkową zajmowanego mieszkania, a kwotą stanowiącą wydatki poniesione przez osobę otrzymującą, dodatek w wysokości:

• 15% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie jednoosobowym;
• 12% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie 2-4-osobowym;
• 10% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie 5-osobowym i większym.

Wydatkami poniesionymi przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy są świadczenia okresowe ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego, czyli między innymi: czynsz, opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej, zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną, opłaty za energię cieplną, wodę, odbiór nieczystości stałych i płynnych. Do katalogu wskazanych wyżej wydatków nie zalicza się wydatków poniesionych z tytułu: ubezpieczeń, podatku od nieruchomości, opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, opłat za gaz przewodowy, energię elektryczną, dostarczane do mieszkania (domu jednorodzinnego) na cele bytowe.

Jeżeli mieszkanie nie jest wyposażone w instalację doprowadzającą energię cieplną do celów ogrzewania, w instalację ciepłej wody lub gazu przewodowego z zewnętrznego źródła znajdującego się poza mieszkaniem, osobie uprawnionej do dodatku mieszkaniowego przyznaje się ryczałt na zakup opału stanowiący część dodatku mieszkaniowego.

Kto przyznaje dodatek mieszkaniowy?

Dodatek mieszkaniowy przyznaje, na wniosek osoby uprawnionej do dodatku mieszkaniowego, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji. Do wniosku dołącza się deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień złożenia wniosku oraz inne niezbędne dokumenty. Właściciel domu jednorodzinnego ma obowiązek dołączyć do wniosku dokumenty albo oświadczenie o wielkości powierzchni użytkowej, w tym łącznej powierzchni pokoi i kuchni, oraz o wyposażeniu technicznym domu. Wskazane wyżej oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Upoważniony przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta pracownik przeprowadzający wywiad środowiskowy może żądać od osoby składającej wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego i innych członków gospodarstwa domowego złożenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenia o stanie majątkowym, zawierającego przede wszystkim dane dotyczące posiadanych ruchomości i nieruchomości oraz zasobów finansowych. Odmowa złożenia oświadczenia stanowi podstawę do wydania decyzji o odmowie przyznania dodatku mieszkaniowego. Dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku. Decyzja w sprawie dodatku mieszkaniowego powinna być wydana w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku oraz doręczona wnioskodawcy i zarządcy lub osobie uprawnionej do pobierania należności za mieszkanie. Wniesienie odwołania od decyzji, nie powoduje wstrzymania wypłaty tego dodatku. Odwołanie wnosi się do samorządowego kolegium odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał tę decyzję, czyli za pośrednictwem wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Zwrot nienależnie pobranego dodatku mieszkaniowego

Jeżeli w wyniku wznowienia postępowania nastąpi stwierdzenie, że dodatek mieszkaniowy przyznano na podstawie nieprawdziwych danych zawartych w deklaracji lub wniosku osoba otrzymująca dodatek mieszkaniowy ma obowiązek zwrócić nienależnie pobrane kwoty w podwójnej wysokości.

Zmiany danych zawartych we wniosku lub deklaracji złożonej przez osobę ubiegającą się o przyznanie dodatku mieszkaniowego, które nastąpiły w okresie 6 miesięcy od dnia przyznania dodatku mieszkaniowego, nie mają wpływu na wysokość wypłacanego dodatku mieszkaniowego. Jeżeli osoba, której przyznano dodatek mieszkaniowy nie opłaca na bieżąco należności za zajmowane mieszkanie, wypłatę dodatku mieszkaniowego wstrzymuje się, w drodze decyzji, do czasu uregulowania zaległości. Jeżeli uregulowanie zaległości nie nastąpi w ciągu 3 miesięcy od dnia wydania decyzji, decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego wygasa. W przypadku uregulowania należności w terminie wypłaca się dodatek mieszkaniowy za okres, w którym wypłata była wstrzymana.

Osoba, w stosunku do której z powodu nieuregulowania należności za zajmowane mieszkanie wygasła decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego, może wystąpić ponownie o jego przyznanie po uregulowaniu zaległości powstałych w okresie obowiązywania tej decyzji.

Na żądanie organu przyznającego dodatek mieszkaniowy osoba pobierająca dodatek ma obowiązek udostępnić dokumenty potwierdzające wysokość dochodów wykazanych w deklaracji. Osoba korzystająca z dodatku mieszkaniowego musi przechowywać deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień złożenia wniosku oraz inne niezbędne dokumenty przez okres 3 lat od dnia wydania decyzji o przyznaniu tego dodatku.

Wypłata dodatku mieszkaniowego

Dodatek mieszkaniowy jest wypłacany w terminie do dnia 10 każdego miesiąca z góry, zarządcy domu lub osobie uprawnionej do pobierania należności za mieszkanie. Dodatek mieszkaniowy wypłaca się w całości do rąk osoby będącej właścicielem domu jednorodzinnego we wskazanym wyżej terminie.

Zarządca domu zalicza dodatek mieszkaniowy na poczet przysługujących lub rozliczanych za jej pośrednictwem należności za zajmowane mieszkanie.

1.03.2016