Kostka brukowa w ogrodzie: jak wybrać kostkę na nawierzchnie ogrodowe

Kostka brukowa to popularny materiał na ogrodowe nawierzchnie. Do układania kostki brukowej należy dobrze się przygotować. Dowiedz się, jak przygotować teren pod ułożeniem nawierzchni z kostki brukowej i jak wybrać najlepszą kostkę brukową.

Zobacz galerię 7 zdjęć

Autor: Andrzej Szandomirski

Przed rozpoczęciem układania nawierzchni trzeba sprawdzić, czy kostki brukowe nie są uszkodzone i w razie potrzeby od razu reklamować wyrób u sprzedawcy. Po wbudowaniu takich kostek w nawierzchnię reklamacja nie będzie możliwa. W okresie objętym gwarancją sprzedawcy i producenci kostek nie odpowiadają za uszkodzenia mechaniczne, które wynikają z wadliwego wykonania nawierzchni. Warto więc zwrócić uwagę na kilka podstawowych zasad układania kostek brukowych.

Kostka brukowa - podbudowa pod kostkę

Podbudowa jest najważniejsza. Od jakości jej wykonania zależy jakość całej nawierzchni. Nie warto więc na niej oszczędzać. Grubość podbudowy zależy od rodzaju gruntu (na podmokłym powinna być grubsza, na suchym płytsza) i od sposobu użytkowania nawierzchni. Pod nawierzchnie wokół domu, gdzie przejeżdżają najwyżej samochody osobowe, wystarczy 20-centymetrowa podbudowa z grubego żwiru lub tłucznia. Jeśli po kostce mają jeździć samochody ciężarowe, podbudowa musi mieć 30-40 cm. Bardzo ważne jest mocne ubicie podbudowy i odpowiednie jej wyprofilowanie (powinien być zrobiony spadek 3 proc.), by w czasie deszczu nie tworzyły się kałuże. Prawidłowe wykonanie spoin między kostkami. Jest gwarancją stabilności i trwałości nawierzchni. Spoiny powinny mieć szerokość od 3 do 5 mm i być dokładnie wypełnione piaskiem. Tylko wtedy unikniemy nierównomiernego przesuwania się kostek, a w konsekwencji odpryskiwania ich górnych krawędzi. Uwaga! Wypustki na kostkach nie gwarantują zachowania wymaganej szerokości spoin. Złagodzenie różnic w odcieniu kostki brukowej. Nadaje nawierzchni bardziej naturalny wygląd. Kostki betonowe nawet z tej samej partii mogą nieznacznie różnić się między sobą odcieniami, ponieważ do ich barwienia używa się naturalnych pigmentów. Dlatego układając duże powierzchnie, powinno się mieszać kostki z różnych (najlepiej trzech) palet. Dzięki temu zabarwienie nawierzchni będzie równomierne.

Kostka brukowa - czym różnią się kostki brukowe dostępne w sprzedaży?

Jeśli chcemy w ogrodzie ułożyć nawierzchnię z kostki brukowej, mamy do wyboru materiał bardzo różnorodny. Na rynku dostępna jest kostka brukowa w różnych wzorach i kolorach. Czy różnią sie od siebie różne kostki brukowe?

• Kształt. Oprócz dobrze znanych, tradycyjnych, są też kostki imitujące stary bruk lub kostki w kształcie klinów, z których łatwo układa się okręgi, wachlarze, łuki i rybie łuski. Są kostki o nieregularnych kształtach, dobrze wpisujące się w ogród, i kostki geometryczne, pasujące do nowoczesnej architektury. Jest też cała grupa kostek nazywanych ekologicznymi, o dużych wypustach dystansowych. Nawierzchnie z nich są przepuszczalne, pozwalają na przesiąkanie wód opadowych do podłoża. Woda pozostaje w ogrodzie, co sprzyja zachowaniu równowagi w środowisku i utrzymaniu właściwego poziomu wód gruntowych.
• Krawędzie. Kostki mogą być bez fazy lub z fazą, czyli ukośnie ściętą krawędzią, która ochrania je przed uszkodzeniami. Krawędzie kostek mogą być też ostre, zaokrąglone lub nieregularnie obijane (imitujące naturalny kamień lub stary bruk).
• Powierzchnia. Kostki tradycyjne są gładkie, jednak coraz więcej pojawia się kostek imitujących kamień naturalny. Mają one szorstką powierzchnię pokrytą naturalnym kruszywem (kwarcem, granitem, bazaltem). Kruszywo to umieszczone w górnej części kostki wydobywane jest na powierzchnię w procesie płukania lub śrutowania.
• Kolor. Przy użyciu odpowiednich barwników można otrzymać wiele kolorów. Są kostki: szare, grafitowe, czerwone, brązowe, żółte, białe, zielone, niebieskie, a także nowa propozycja – melanż w kolorach jesieni. Zależnie od tego, czy w skład betonu, z którego wyprodukowane są kostki, wchodzi biały czy szary cement, uzyskuje się barwy wyraziste (biały cement) lub zgaszone (szary cement).
• Wielkość. Najczęściej produkowane są kostki grubości 6 i 8 cm. Bywają też kostki 4-, 5-, 7- i 10-centymetrowe. Wielkość kostek może być różna: od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. W ofertach producentów coraz częściej pojawiają się kostki różnych kształtów i wielkości, które można ze sobą dowolnie łączyć, dzięki czemu nawierzchnia wygląda bardziej naturalnie.

Kostka brukowa: jak wybrać i kupić kostkę na nawierzchnię?

Nawierzchnie wokół domów jednorodzinnych układa się zazwyczaj z kostki grubości 6 cm. Mogą po nich jeździć samochody osobowe. W miejscach, po których będą jeździć samochody osobowe: na podjazdach, wjazdach i miejscach postojowych, nawierzchnię należy ograniczyć obrzeżami lub krawężnikami (można kupić gotowe w kolorze dostosowanym do koloru kostki; są też krawężniki łukowe zewnętrzne i wewnętrzne). Natomiast wykonując nawierzchnie ścieżek i placów wypoczynkowych, można zrezygnować z obrzeży, chociaż warto wtedy skrajne kostki obłożyć chudym betonem, aby zabezpieczyć nawierzchnię przed rozsuwaniem się na boki. Jeśli po nawierzchni mają jeździć samochody ciężarowe, należy ułożyć kostkę grubości 8 cm. Taką nawierzchnię trzeba koniecznie ograniczyć krawężnikiem.

Betonowe kostki brukowe o:

• grubości 4 cm – służą do wykładania tarasów, ścieżek i tych miejsc, gdzie będzie się odbywał wyłącznie ruch pieszy;
• grubości 6 cm – nadają się do utwardzania nawierzchni wokół domu i podjazdów do garażu; można je układać tam, gdzie przewidywany jest niezbyt intensywny ruch samochodów osobowych;
• grubości 8 cm – przeznaczone są do utwardzania dróg i placów, po których będą jeździły także samochody ciężarowe;
• grubości 10 cm – wytrzymują intensywny ruch ciężkich pojazdów, są polecane na nawierzchnie placów przemysłowych.

Kostka brukowa - parametry

Kostka brukowa wysokiej jakości powinna spełniać kilka kryteriów. Podstawowe to:

• wymiary – dopuszcza się odchylenia do 3 mm od wymiarów górnych krawędzi kostki oraz do 5 mm od grubości kostki;
• wytrzymałość na ściskanie – klasa “35” to kostki o grubości 6 cm wytrzymujące obciążenie przez samochód osobowy (nacisk 35 MPa), a klasa “50” to kostki grubości 8 cm wytrzymujące nacisk samochodów ciężarowych (50 MPa);
• mrozoodporność – minimum 150 cykli zamrażania lub rozmrażania lub 30 cykli zamrażania i rozmrażania w roztworze kwasu solnego;
• nasiąkliwość – nie powinna przekraczać 5%;
• ścieralność – powinna wynosić 4,5 mm dla klasy “35” i 3,5 mm dla klasy “50”.

Trudno sprawdzić, czy konkretna kostka brukowa spełnia powyższe kryteria. Możemy jednak zażyczyć sobie wydania Deklaracji Zgodności z aprobatą techniczną (zastępuje Polskie Normy, nie jest jednak obowiązkowa). Wiele firm poświadcza jakość swych wyrobów certyfikatem ISO 9002. Sami możemy ocenić przy zakupie wygląd zewnętrzny kostki. Zwróćmy uwagę na to, czy:

• wygląd powierzchni licowej jest jednorodny w całej partii;
• nie ma rys i spękań powierzchni;
• nie ma plam i zabrudzeń, których nie da się zmyć wodą (wykwity wapienne są dopuszczalne);
• krawędzie i naroża przy górnej powierzchni kostki nie są wyszczerbione.

Zanim dokonamy wyboru kostki brukowej, upewnijmy się, jaka gwarancja obowiązuje na dany materiał (niektórzy producenci dają nawet 10-letnią).