Jaki taras: wyniesiony czy na poziomie gruntu? Dobudowa tarasu
W domu z wysokim parterem ustalenie poziomu, na jakim będzie dobudowany taras, to istotna decyzja stanowiąca o jego funkcjonalności oraz wizualnym efekcie bryły. Jaki taras wybrać: wyniesiony czy może na poziomie gruntu?
Stare domy często mają parter znacznie powyżej poziomu terenu, oddzielony od niego wysokimi ścianami piwnic. Jeżeli w takim budynku zbudujemy taras na poziomie mieszkania, co jest wygodne i przyjemne dla domowników, będzie on przypominał balkon – ograniczony balustradą i w praktyce oddzielony od położonego niżej ogrodu. Jeśli zaś chcielibyśmy zbudować taras bliżej ziemi, trzeba będzie z domu schodzić do niego po schodach. Nie będzie wtedy pełnił funkcji wygodnej letniej jadalni, bo trudno będzie znosić naczynia dla gości...
Jaki taras wybrać – to zależy od domu i ukształtowania terenu. Na pewno wyznaczenie poziomu tarasu jest ważną decyzją i wpłynie na to, w jaki sposób będzie wykorzystywany i czy będzie dobrze służył mieszkańcom.
Autor: Andrzej Szandomirski
Wyniesiony taras jest zawsze wyeksponowany. Jeżeli skarpa ma więcej niż kilkanaście procent spadku, trzeba go połączyć z ogrodem schodami, które dodatkowo podkreślą jego znaczenie w bryle domu.
Taras na nasypie
Dużą różnicę poziomów między podłogą parteru a ogrodem można zniwelować, podnosząc teren przy ścianie domu i kształtując wzniesienie od strony planowanego tarasu. Jeżeli przynajmniej z jednej strony jest miejsce na uformowanie łagodnego kilku- lub kilkunastoprocentowego spadku, problem jest rozwiązany w najlepszy możliwy sposób – będzie można zejść z tarasu do ogrodu bez stromych schodów, a zarazem skorzystać z największej zalety wysokiego tarasu - widoków otoczenia z góry.
Jeśli spadek ma mieć nie więcej niż kilkanaście procent, a podłoga parteru znajduje się 1 m nad terenem, powstała skarpa będzie miała ok. 7 m długości. Krawędzie tarasu od tych stron, gdzie brak miejsca na łagodny spadek, trzeba ograniczyć murkami oporowymi, schodami albo uformować stabilne strome skarpy i zabezpieczyć je balustradą.
Dodatkową zaletą podniesienia terenu przy domu jest wizualne wpisanie budynku w krajobraz i zabezpieczenie go przed zalewaniem wodami opadowymi. Podobnie obsypywano niegdyś lub lokalizowano na piaszczystych górkach domy na Żuławach, do dzisiaj budują tak domy na polderach zapobiegliwi Holendrzy. Takie podwyższenie terenu przy domu od strony ogrodu jest prawie zawsze możliwe na większych działkach.
W ciasnej zabudowie trzeba będzie uniemożliwić spływanie wody z naszego terenu na posesję sąsiada i skierować ją do miejsca na własnej działce, gdzie zostanie wchłonięta przez przepuszczalne warstwy gruntu. Nowym nasypem nie należy przykrywać warstwy urodzajnej. Przystępując do jego formowania, pamiętajmy zawsze o zebraniu z miejsca prac ziemnych i spryzmowaniu na czas budowy 30-40-centymetrowej warstwy humusu. Przyda się dla roślin po zakończeniu budowy.
Jak zbudować taras na poziomie gruntu?
Taras o konstrukcji z płyty ułożonej na gruncie jest zazwyczaj dostępny z parteru usytuowanego w niewielkiej odległości nad ziemią. Na zagęszczonej mechanicznie podsypce z piasku lub żwiru o gr. 20-30 cm układa się podkład z betonu C8/10, najczęściej o gr. 10 cm. Na takim podkładzie wykonuje się żelbetową płytę ze spadkiem minimum 1% w kierunku od domu.
Należy pamiętać o oddylatowaniu płyty tarasu od budynku. Do zrobienia dylatacji używa się przekładek styropianowych o gr. 2-4 cm. Pod płytą żelbetową wskazane jest zastosowanie folii. Ograniczeniem płyty mogą być ścianki tarasu wylewane z betonu lub murowane z bloczków betonowych na zaprawie cementowej. Jeżeli z tarasu na płycie prowadzą do ogrodu schody, najczęściej również wykonuje się je z betonu zbrojonego, na podbudowie ze żwiru. Jest to konstrukcja dość pracochłonna i mało odporna na błędy wykonawcze, dlatego obecnie coraz częściej tarasy w poziomie terenu lub nieznacznie wyniesione ponad teren wykonywane są jako konstrukcje gruntowe.
Gizela Kalisiewicz, architekt
Taras pośredni
Możemy usytuować taras na poziomie pośrednim między terenem a mieszkaniem. Szukając właściwej rzędnej, nie próbujmy opuszczać go zbyt nisko, bo dla jego użyteczności ważniejsza jest dostępność z mieszkania niż zrównanie go z terenem. Czasem wystarczy obniżyć taras o wysokość kilkunastocentymetrowego progu w drzwiach. Korzystnie jest usytuować go mniej więcej 45 cm niżej niż parter – to oznacza 3 wygodne schodki. Jeśli odsuniemy je o 0,5 m od drzwi, poziom progu drzwi tarasowych może przy ścianie domu przejść w powierzchnię wygodnego siedziska.
Obniżanie tarasu o więcej niż 3 stopnie poniżej parteru nie jest godne polecenia. Z salonu będziemy widzieć tylko głowy osób na tarasie. W szczególnych przypadkach dobrym rozwiązaniem jest budowa tarasu na dwóch poziomach połączonych stopniami schodów. Na górnym możemy wówczas urządzić letnią jadalnię, a dolny przeznaczyć na leżakowanie. Takie rozdzielenie może być bardzo malownicze i skutecznie wiązać dom z ogrodem.
Schody z tarasu
Planując schody do ogrodu, zadbajo to, aby nie akcentowały wyniesienia domu. Łatwiej to zrobić, gdy prowadzi się je z boku, wzdłuż ściany, niż gdy są na osi wejścia. Schody poprowadzone na osi wyjścia na taras są bardzo wyeksponowane. Jeżeli składają się z 5-6 stopni, mogą wyglądać monumentalnie, co jest pożądane w barokowej willi, ale nie zawsze w zwykłym domu jednorodzinnym. Podkreślą one wyniesienie domu ponad teren.
Wysokie schody powinny być zabezpieczone balustradami. Budując schody wzdłuż elewacji, możemy przynajmniej z jednej balustrady zrezygnować – ściana będzie wystarczającym zabezpieczeniem. Warto tak zaplanować stopnie schodów, aby przyjemnie łączyły dom z ogrodem. Mogą być ławami do siedzenia lub podestami na donice kwiatowe. Schody terenowe starajmy się robić dużo łagodniejsze niż te wewnątrz mieszkania. Wygodne stopnie takich schodów mają nie mniej niż 35 cm długości i nie więcej niż 15 cm wysokości.
