Winobluszcze: piękne pnącza, które ozdobią Twój jesienny ogród
Winobluszcze to atrakcyjne pnącza o dekoracyjnych liściach, które jesienią pięknie przebarwiają się na czerwono. Znakomicie nadają się do obsadzania ścian, pergoli i ogrodzeń, a także do uprawy w dużych pojemnikach na balkonach i tarasach. Dowiedz się więcej o winobluszczu trójklapowym, pięciolistkowym i zaroślowym.
Autor: GettyImages
Winobluszcz zaroślowy tak wygląda jesienią
Spis treści
- Winobluszcze - jakie warunki należy im zapewnić
- Winoluszcz pięciolistkowy
- Winoluszcz trójklapowy
- Winobluszcz zaroślowy
- Zastosowanie winobluszczy w ogrodzie, na balkonie i tarasie
Winobluszcze należą do najpiękniejszych i najpopularniejszych pnączy ozdobnych uprawianych w naszych ogrodach. Ich długie, elastyczne pędy, gęsto pokryte dużymi, sezonowymi liśćmi, mogą wspinać się za pomocą wąsów czepnych, korzeni przybyszowych lub przylg po różnego rodzaju podporach i powierzchniach, zmieniając wygląd murów, ogrodzeń, pergoli i altan.
Winobluszcze to atrakcyjne pnącza, których główną ozdobą są duże, zielone liście, które jesienią pięknie przebarwiają się na intensywne czerwone, pomarańczowe lub fioletowe kolory. Rolę dekoracyjną pełnią również błyszczące, kuliste, ciemne owoce, pojawiające się na pędach jesienią i przypominające wyglądem małe winogrona (od nich pochodzi nazwa potoczna winobluszczu – „dzikie wino”). Wartości dekoracyjnej nie mają natomiast małe, niepozorne, żółtozielone kwiaty, ukryte w gęstwinie liści.
Przeczytaj też: Jakie pnącza posadzić przy altanie?
Winobluszcze - jakie warunki należy im zapewnić
Winobluszcze to rośliny mało wymagające i łatwe w uprawie. Preferują wprawdzie widne stanowiska i żyzne, próchnicze, lekko wilgotne podłoża, gdyż w takich warunkach najlepiej rosną i najładniej przebarwiają się jesienią, ale w razie potrzeby poradzą sobie też na gorszych stanowiskach (np. w cieniu lub na ubogiej glebie). Jak większość pnączy, doskonale znoszą też ciecie, dlatego bez problemu można kontrolować ich rozmiary i nadawać im odpowiedni pokrój. Winobluszcze nie są też szczególnie podatne na choroby i szkodniki, dzięki czemu nie wymagają częstych oprysków środkami ochrony roślin. Jedynym problemem jaki może pojawiać się w uprawie winobluszczy jest mrozoodporność.
W naszym kraju spotykane są głównie trzy gatunki winobluszczu:
- winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia),
- winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata),
- winobluszcz zaroślowy (Parthenocissus inserta).
Ich odporność na mróz nie jest taka sama. Niskie temperatury znacznie lepiej znosi winobluszcz pięciolistkowy, który może być uprawiany na terenie całego kraju. Zimą dużo gorzej radzi sobie natomiast podatny na przemarznięcia winobluszcz trójklapowy, polecany głównie do sadzenia w cieplejszych rejonach i na zacisznych, osłoniętych stanowiskach. Oba gatunki różnią się jednak nie tylko wrażliwością na mróz, ale też wyglądem i wielkością.
Winoluszcz pięciolistkowy
Winobluszcz pięciolistkowy ma duże, w zarysie niemal okrągłe liście, złożone z pięciu szerokich, lancetowatych, podłużnych, miękkich, piłkowanych na brzegach listków. Pnącze rośnie bardzo silnie i może osiągać około 12 m długości, dlatego już w ciągu jednego sezonu może pokryć sporą powierzchnię ściany lub ogrodzenia (roczne przyrosty to 1-2 m).
Gatunek posiada kilka ciekawych odmian ozdobnych, z których na uwagę zasługują m.in.:
- winobluszcz pieciolistkowy 'Minor' - odmiana o mniejszych liściach i słabszej sile wzrostu niż gatunek, dorasta zwykle do około 5 m wysokości,
- winobluszcz pieciolistkowy 'STAR SHOWERS Monham' - piękna odmiana o pstrych, biało nakrapianych liściach i niezbyt silnym wzroście, dorasta do 5-6 m wysokości,
- winobluszcz pieciolistkowy 'Yellow Wall' - odmiana o zielonych liściach, przebarwiających się jesienią na żółto.
Autor: GettyImages
Winobluszcz pięciolistkowy pięknie wygląda w jesiennych barwach
Winoluszcz trójklapowy
Znacznie bardziej elegancki wygląd ma natomiast winobluszcz trójklapowy, którego duże, skórzaste, mocne liście mają jednolitą powierzchnię, w górnej części podzieloną na trzy klapy (na pędach płonnych liście są całobrzegie, jajowate i nieklapowane). Na pędach liście układają się dachówkowo, tworząc gęstą, zieloną zasłonę, zdobiącą ściany budynków, altany i wysokie ogrodzenia. Po podporach pnącze wspina się za pomocą wąsów czepnych zakończonych przylgami, dlatego dość mocno trzyma się podłoża i jest odporne na wiatr. Podobnie jak winobluszcz pięciolistkowy, rośnie silnie i może dorastać nawet do 20 m wysokości.
Winobluszcz trójklapowy najczęściej uprawiany jest jako czysty gatunek, ale na uwagę zasługują też jego odmiany ozdobne, takie jak:
- winobluszcz trójklapowy 'Veitchii' o mniejszych liściach i wolniejszym wzroście (dorasta do 10-14 m wysokości),
- winobluszcz trójklapowy 'Fenway Park' o jasnych, żółtozielonych liściach, przebarwiających się jesienią na czerwono (dorasta do około 10 m wysokości).
Pnącza na ściany. Czy warto pnączami pokryć elewację budynku?
Autor: GettyImages
Winobluszcz trójklapowy
Winobluszcz zaroślowy
Winobluszcz zaroślowy potocznie jest nazywany "dzikim winem". Jest często mylony z winobluszczem pięciolistkowym, bo ma bardzo podobne liście. Charakteryzuje się wysoką mrozoodpornością. Może rosnąć zarówno w słońcu, jak i w półcieniu, ma małe wymagania glebowe. Nadaje się do sadzenia w miastach, ponieważ dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza.Winobluszcz zaroślowy owija się wokół podpór wąsami czepnymi, ale podpora nie może mieć dużego przekroju - można go prowadzić np. przy siatce ogrodzeniowej bądź kratce z drewna. Nie będzie jednak "czepiał się" takich powierzchni, jak murek czy ściana.
Przeczytaj też: Żywopłot z pnączy. Sadzimy pnącza zamiast żywopłotu
Zastosowanie winobluszczy w ogrodzie, na balkonie i tarasie
Oba gatunki winobluszczu mogą mieć w ogrodzie wiele zastosowań. Rośliny bez obaw można sadzić przy ścianach budynków, gdyż mimo silnego wzrostu ich organy czepne nie wrastają w szczeliny muru i nie powodują jego spękania. Rośliny nie przyczyniają się też do wystąpienia na ścianach wilgoci, a nawet chronią budynek przed opadami deszczu dzięki dużym, gęsto rosnącym liściom.
- Winobluszcze wspaniale prezentują się na ścianach budynków, na altanach i na pergolach.
- Mogą też z powodzeniem służyć do zasłonięcia brzydkiego ogrodzenia, pozbawionego gałęzi pnia drzewa, nieciekawego garażu lub mało atrakcyjnego słupa telegraficznego.
- Winobluszcze niezwykle malowniczo prezentują się też nad oknami, drzwiami i furtkami, nadając im romantyczny charakter.
- Oba gatunki można też sadzić w pobliżu tarasów, otoczonych wysokimi balustradami, po których ich pędy będą mogły się swobodnie wspinać.
- Rośliny nadają się również do uprawy w pojemnikach i do ozdoby balkonów. Wtedy jednak wymagają częstszego nawożenia i podlewania. Winobluszcze uprawiane na balkonach muszą być też częściej przycinane, gdyż ich dynamiczny wzrost szybko może zacząć stwarzać problemy (długie pędy mogą zasłaniać okna i drzwi).
Nie przegap:
- Pnącza o ozdobnych owocach - warto posadzić je w ogrodzie!
- Pnącza na balkon - jakie pnącza posadzić na balkonie w donicy
