Warzywa kapustne - gatunki i uprawa
Warzywa kapustne to jedne z najczęściej uprawianych w przydomowym ogródku warzywnym bądź na działce. Poszczególne gatunki warzyw kapustnych mają zróżnicowane wymagania uprawowe i różny sposób pielęgnacji. Jak uprawiać warzywa kapustne?
Autor: Getty Images
Warzywa kapustne są chętnie uprawiane w przydomowych warzywnikach
Warzywa kapustne wchodzą w skład podstawowej żywności Polaków. Wiele osób nie wyobraża sobie kuchni bez kapusty. Latem i jesienią na stołach często goszczą kalafiory i brokuły, jesienią i zimą kapusta brukselska. Miłośnicy sałatek cenią kapustę pekińską i zdobywający ogromną popularność w ostatnich latach jarmuż. Do zup dodaje się kalarepę. Podpowiadamy jak uprawiać poszczególne gatunki warzyw należących do rodziny kapustnych (Brassicaceae)?
>>Przeczytaj też: Warzywa z ogrodu. Zakładamy własny ogród warzywny
Warzywa kapustne – wymagania uprawowe
Warzywa kapustne wymagają gleb żyznych próchnicznych, dobrze uprawionych, o odczynie obojętnym lub zbliżonym do obojętnego. Zaleca się uprawiać je w drugim roku po oborniku. Oprócz tego potrzebne jest pogłówne stosowanie nawozów mineralnych (zróżnicowanych). Optymalne jest stanowisko słoneczne, osłonięte od wiatru. Większość gatunków lubi temperatury 15-20 st. C. Krótkotrwałe okresy chłodów nie szkodzą warzywom, jednak przy dłuższym utrzymywaniu się ochłodzenia może pojawiać się problem z pośpiechowatością (wybijaniem pędów kwiatostanowych). Rozmieszczenie warzyw należy planować w warzywniaku w taki sposób, aby zachować 3-4-letnie przerwy w zmianowaniu (dotyczy to całej rodziny, nie gatunku). Warzywa kapustne uprawia się z rozsady (jej produkcja trwa 6-8 tygodni). U kapusty głowiastej (białej, czerwonej, włoskiej), brokuła, kalafiora i kapusty pekińskiej wysiew nasion na rozsadę można rozpocząć już w lutym (w szklarni lub pomieszczeniu).>>Przeczytaj też: Warzywa w warzywniku. Zasady zmianowania w ogrodzie warzywnym
Przez cały okres uprawy warzyw kapustnych kluczowe jest stałe utrzymywanie względnie wilgotnego podłoża. Dlatego bardzo ważnym zabiegiem jest podlewanie. Z chorób trzeba m.in. uważać na czerń krzyżowych, kiłę kapusty, mączniaka rzekomego, zgniliznę twardzikową i szarą pleśń, ze szkodników na śmietkę kapuścianą, mszyce, bielinka kapustnika i tantnisia krzyżowiaczka.
Warzywa kapustne - przegląd gatunków
- Brokuł włoski – to warzywo o krótkim okresie wegetacji, dlatego zaleca się go uprawiać jako poplon. Wtedy nasiona wysiewa się w rozsadniku na początku czerwca, a sadzonki wysadza do gruntu w połowie lipca. Do nawożenia warto wybierać nawozy o znacznej zawartości mikroelementów (brokuł jest wrażliwy na brak molibdenu i boru). Róże brokułu przeznacza się do bezpośredniego spożycia lub do mrożenia.
- Kalafior – nasiona wysiewa się na rozsadniku w lutym (odmiany wczesne), w marcu (odmiany średnio wczesne) lub w czerwcu (odmiany późne). Uprawa może być kłopotliwa, gdyż kalafior jest wrażliwy zarówno na zbyt niskie, jak i wysokie temperatury. Rozsadę trzeba sadzić ostrożnie, aby nie uszkodzić delikatnych korzeni. W czasie dojrzewania róż kalafiora należy załamywać liście, aby chronić części jadalne przed światłem.
- Jarmuż – roślina ma najmniejsze wymagania spośród roślin kapustnych i jest bardzo łatwa w uprawie. Z reguły traktuje się ją jako warzywo jesienno-zimowe (uprawiane jako poplon). Zimuje w gruncie. Zbiór przeprowadza się obrywając najpierw liście od dołu. Po przemarznięciu mają lepszy smak.
- Kalarepa – odznacza się wyjątkowo krótkim okresem wegetacji (38-40 dni), dlatego jest cennym warzywem na przedplon lub poplon. Przy uprawie wiosennej nasiona wysiewa się w pomieszczeniu w połowie lub pod koniec lutego. Podobnie jak jarmuż, kalarepa ma niewielkie wymagania glebowe. Można ją przechowywać w piwnicy nawet kilkanaście tygodni. Dobrymi sąsiadami dla niej są groch, fasola i sałata.
- Kapusta brukselska (brukselka) – najczęściej nasiona wysiewa się na rozsadniku w kwietniu, a rozsadę wysadza do gruntu pod koniec maja lub w czerwcu. Wymaga nawadniania w okresie tworzenia i wzrostu główek. W drugiej lub trzeciej dekadzie września powinno się zastosować ogławianie (ścina się wierzchołek wzrostu). Warzywo można pozostawić w gruncie na zimę i zbierać je w miarę potrzeb.
>>Przeczytaj też: Warzywa zimowe: jarmuż, brukselka, roszponka, endywia – jak z nimi postępować zimą
- Kapusta głowiasta – kapustę głowiastą białą najczęściej uprawia się wcześnie – na zbiór w czerwcu, kapustę głowiastą czerwoną później – na zbiór letni lub jesienny. To warzywa wrażliwe na suszę. Należy je także intensywnie dokarmiać, kapusta głowiasta czerwona wymaga większych ilości potasu, które wpływają na jej intensywniejsze zabarwienie. Późne odmiany lepiej przechowują się.
- Kapusta włoska – jest smaczniejsza i bardziej wartościowa odżywczo od kapusty głowiastej. Ma długi okres wegetacji, dlatego nasiona należy wysiewać na rozsadniku wczesną wiosną – możliwie jak najszybciej. Kapusta włoska w porównaniu z kapustą głowiastą ma mniejsze wymagania klimatyczne i glebowe.
>>Przeczytaj też: Ciekawe, a mało znane gatunki i odmiany warzyw
