Urodlin trójłatkowy (asymina trójklapowa) - krzew o jadalnych owocach. Uprawa i zastosowanie urodlinu
Urodlin trójłatkowy, znany też jako asymina trójklapowa (Asimina triloba), to roślina rzadko spotykana w Polsce. Ma duże walory dekoracyjne (atrakcyjne liście), a w dodatku rodzi jadalne owoce. Jak uprawiać i wykorzystywać asyminę?
Urodlin trójłatkowy (Asimina triloba) to krzew lub niewysokie drzewo należące do rodziny flaszowcowatych (Annonaceae). Występuje naturalnie w Ameryce Północnej. W Polsce można go uprawiać, ale jest wciąż mało znane - głównie spotyka się je w ogrodach botanicznych i zestawieniach roślin kolekcjonerskich. Czym wyróżnia się urodlin?
Spis treści
- Urodlin trójłatkowy – krótka charakterystyka gatunku
- Asymina trójklapowa - wymagania
- Urodlin - pielęgnacja oryginalnej rośliny
- Urodlin trójłatkowy - zastosowanie w ogrodzie
Urodlin trójłatkowy – krótka charakterystyka gatunku
Urodlin trójłatkowy w środowisku naturalnym może osiągać kilkanaście metrów wysokości, w Polsce rzadko przekracza 3 m. Jego ozdobą są długie, lancetowate, ciemnozielone liście osiągające do 30 cm długości, które zwisają prawie pionowo. Jesienią przebarwiają się na na żółtopomarańczowo. Po roztarciu wydzielają nieprzyjemny zapach kojarzący się z... asfaltem.
Na przełomie maja i czerwca w kątach liści pojawiają się dzwonkowate kwiaty urodlinu, które mają 4-5 cm średnicy. Początkowo mają barwę zielonkawą, później brunatnopurpurową. Zwisają pojedynczo na długich szypułkach.
Owoce urodlinu dojrzewają w październiku. Są zielone, długie i owalne, mają do 15 cm długości. W środku znajdują się duże, czarne nasiona. Miąższ o konsystencji budyniu jest jadalny. Można spożywać go na surowo. To dobre źródło białka, wapnia i żelaza. Ma m.in. właściwości przeciwwirusowe. Najbardziej aromatyczne i smaczne są owoce, które spadły na ziemię. Ich smak określa się jako połączenie mango, hurmy i banana. Brzmi wystarczająco egzotycznie?
Przeczytaj też: Rzadkie gatunki krzewów i drzew owocowych do uprawy w ogrodach >>>
Autor: GettyImages
Owoce asyminy są zielone, długie i owalne, mają do 15 cm długości. W środku znajdują się duże, czarne nasiona
Asymina trójklapowa - wymagania
- Stanowisko dla asymnii. Asymnię najlepiej uprawiać w miejscach lekko osłoniętych i zacisznych. Stanowisko powinno być wolne od silnych wiatrów. Bezpośrednie nasłonecznienie może powodować blaknięcie liści. Należy unikać wystawy wschodniej. W miejscu ciepłym o dużej ilości światła rozproszonego jest największa szansa na owocowanie i przetrwanie zimy.
- Podłoże dla asymnii. Gatunek preferuje, żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne podłoża o lekko kwaśnym odczynie. Cięższe gleby powinno się przed sadzeniem rozluźnić. Nie zaszkodzi także zastosowanie drenażu.
- Mrozoodporność asymnii. Urodlin zaleca się uprawiać w cieplejszych rejonach Polski. Wymaga corocznej osłony podstawy pnia. Jednakże nawet w przypadku uszkodzeń mrozowych często regeneruje się i odrasta. Teoretycznie wytrzymuje duże mrozy, w praktyce na jej mrozoodporność wpływa wiele czynników, nie tylko ujemna temperatura.
Jak zabezpieczyć drzewa i krzewy przed zimą >>>
Urodlin - pielęgnacja oryginalnej rośliny
- Sadzenie urodlinu. Urodlin powinno się sadzić wiosną, najlepiej w maju, wtedy minimalizuje się ryzyko przemarznięcia, a roślina ma dużo czasu do nabrania odporności przed zimą. Potrzebuje przestrzeni. Warto pozostawić jej przynajmniej po 2 m „luzu” z każdej strony. Stanowisko powinno być dobrze przemyślane, gdyż gatunek nie lubi przesadzania.
- Podlewanie urodlinu. W czasie suszy wymaga podlewania. Jest to konieczne zwłaszcza pod koniec lata w okresie przyrostu owoców. Niedobór wody znacząco wpływa na jakość i ilość wykształcanych owoców.
- Zapylanie kwiatów urodlinu. Dodatkowo dla poprawy owocowania trzeba „wymuszać” zapylanie przez pocieranie kwiatów delikatnym pędzelkiem.
- Nawożenie i ściółkowanie urodlinu. Rośliny uprawiane w słabszym podłożu zaleca się nawozić, np. granulowanym obornikiem. Przez cały okres uprawy należy stosować ściółkowanie, np. z nie w pełni przerobionego kompostu. To ogranicza wyparowywanie wody i nagrzewanie gleby. Przed nadejściem zimy usypuje się wokół pnia grubszą, nawet kilkunastocentrymetrową warstwę. Pracę wykonuje się po nadejściu pierwszych przymrozków. Przez pierwsze dwa lata warto owinąć pień i gałęzie materiałem przepuszczającym powietrze, np. słomą.
W sprzedaży dostępne są nie tylko sadzonki, ale także nasiona urodlinu. Należy je wysiewać wiosną do mieszaniny torfu i piasku. Podłoże przez cały czas powinno być stale lekko wilgotne, ale nie mokre.
Urodlin trójłatkowy - zastosowanie w ogrodzie
Urodlin trójłatkowy to egzotyczny i oryginalny gatunek, który w małych ogrodach można z powodzeniem wykorzystać jako soliter. Warunek – stanowisko nie może być otwarte i narażone na silne wiatry. Ponadto warto go uprawiać w pobliżu wyższych drzew, które będą spełniały funkcje osłony. Można wykorzystać go do założenia efektownego szpaleru. Kilka egzotycznie wyglądających krzewów daje niesamowity efekt. Urodlin znajdzie swoje miejsce również w przydomowym sadzie.
Asymina nie jest oczywistą rośliną, którą spotyka się w polskich ogrodach. Większość osób przeglądając zdjęcia krzewów czy owoców zapewne nie spodziewa się, że nadaje się do uprawy w naszym klimacie. Oryginalność i rzadkość gatunku można jednak potraktować jako jej atut.
Nie przegap:
Ałycza - uprawa, pielęgnacja, wykorzystanie ałyczy >>>
Tamarillo - skrzyżowanie śliwki z pomidorem >>>
Czy owoce kaki można uprawiać w Polsce? ???
