Spis treści
- Jak wygląda mięta pieprzowa?
- Jakie wymagania ma mięta pieprzowa?
- Jak rozmnażać miętę pieprzową?
- Mięta pieprzowa - uprawa i pielęgnacja
- Jak zbierać i suszyć miętę pieprzową?
- Mięta pieprzowa jako roślina ozdobna w ogrodzie
- Mięta pieprzowa właściwości
- Olejek z mięty pieprzowej
Jak wygląda mięta pieprzowa?
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) to aromatyczna bylina tworząca gęste kępy o wysokości do 70-80 cm. Roślina mocno rozrasta się wszerz. Liście mięty pieprzowej są jajowate o ząbkowanych brzegach, osadzone na długich ogonkach na czterokanciastych łodygach. Wydzielają silny, przyjemny, mentolowy zapach. Kwiaty są drobne, liliowe, zebrane w nibyokółkach. Mięta pieprzowa kwitnie od lipca do sierpnia. Owocem jest rozłupka. Roślina ma duże walory dekoracyjne. Wprowadza w ogrodzie pożądaną „dzikość”.
Jakie wymagania ma mięta pieprzowa?
Mięta pieprzowa to gatunek przydatny w każdym ogrodzie. Znajduje zastosowanie w domowej kuchni, apteczce natury, a także w roślinnych aranżacjach. Jakie warunki uprawy należy jej zapewnić?
- Stanowisko dla mięty. Mięta dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych oraz lekko zacienionych. W tych pierwszych wymaga częstszego podlewania.
- Podłoże dla mięty. Preferuje podłoża żyzne, próchnicze o lekko zasadowym odczynie. Prawidłowe pH wynosi 6,0-7,5. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna. Gatunek szybko rozrasta się i potrzebuje przestrzeni.
- Mrozoodporność mięty. Rośliny uprawiane w gruncie są w pełni mrozoodporne. Miętę w pojemnikach należy okryć. Często skrzynie i donice osłania się workami jutowymi lub płytami styropianowymi.
i
Jak rozmnażać miętę pieprzową?
Starsze egzemplarze mięty pieprzowej najlepiej rozmnażać przez podział. Zabieg wykonuje się wiosną lub po przekwitnięciu. Ponadto roślinę rozmnaża się generatywnie przez wysiew nasion. Nasiona wysiewa się od marca do maja do donic lub od razu do gruntu. Kiełkują w temp. 12-20°C. W pierwszym przypadku najlepiej umieszczać po kilka nasion w doniczce, w drugim można postawić na siew rzędowy. Później dokonuje się przerywki pozostawiając najsilniejsze siewki. Gdy mają kilka liści właściwych (dwa pierwsze to liścienie) można posadzić je na miejsce docelowe. Prawidłowa, minimalna rozsada dla mięty wynosi 30x30 cm.
Mięta pieprzowa - uprawa i pielęgnacja
- Podlewanie mięty. Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie mięty pieprzowej jest podlewanie. Regularny zabieg jest potrzebny u młodych roślin oraz w okresie długo utrzymującej się bezdeszczowej pogody.
- Nawożenie mięty. Do dokarmiania najlepiej używać nawozów organicznych, które miesza się z podłożem jeszcze przed sadzeniem (najlepiej w roku poprzedzającym sadzenie mięty w gruncie). W przypadku zastosowania obornika, nawozy mineralne aplikuje się dopiero po kilku latach uprawy.
- Uszczykiwanie młodych pędów mięty. Młode rośliny mięty zaleca się uszczykiwać, to pobudzi krzewienie. Zabieg jest częściej praktykowany u mięty uprawianej w pojemnikach.
- Odchwaszczanie mięty i ograniczanie jej rozwoju. W początkowych latach uprawy mięty należy sumiennie walczyć z zachwaszczeniem. Starsze egzemplarze mocno rozrastają się i dość skutecznie zagłuszają rośliny niepożądane. Czasem potrzebna jest kontrola wzrostu mięty, gdyż może przerastać „dozwolony” obszar i zagrażać innym, uprawianym gatunkom. Dobrym rozwiązaniem, które ogranicza takie ryzyko w małych ogrodach jest uprawa w pojemnikach bez dna zakopanych w ziemi, np. w wiaderkach.
- Choroby i szkodniki mięty. Sporadycznie rośliny warto lustrować w poszukiwaniu chorób i szkodników. Zwłaszcza ta ostatnia grupa sprawia problemy u mięty. Najczęściej występują pchełki, zmienniki, skoczkowate, tarczyk zielony i stonka miętowa.
Przeczytaj też: Jak zaprojektować i założyć ogród ziołowy? Praktyczne porady i wskazówki dotyczące uprawy ziół w ogrodzie
Jak zbierać i suszyć miętę pieprzową?
Zbiory mięty najczęściej wykonuje się w razie potrzeby. Najbardziej aromatyczne są młode liście. Na cele lecznicze zbiera się ziele, czyli nadziemną, niezdrewniałą część w początkowym okresie kwitnienia. Surowiec najlepiej suszyć naturalnie, w miejscu ciemnym, ciepłym i przewiewnym. Używając suszarni należy pamiętać, że temperatura suszenia nie powinna przekraczać 35°C. Ponadto liście można konserwować (np. w oleju), a także mrozić.
Mięta pieprzowa jako roślina ozdobna w ogrodzie
Mięta pieprzowa jest na tyle dekoracyjna, że nie musi być sadzona wyłącznie w warzywniku i ogródku ziołowym. Warto ją uprawiać na rabatach kwietnych i wzdłuż nawierzchni. Nadaje ogrodowi dzikiego, naturalnego, nieco preriowego charakteru. Dobrze łączy się z innymi ziołami, bylinami, a także trawami ozdobnymi. Na mniejszych obszarach może być traktowana jako roślina okrywowa. Pasuje do nowoczesnych balkonów i tarasów, np. urządzanych w stylu minimalistycznym lub śródziemnomorskim.
Autor: GettyImages, Archiwum prywatne
Do suszenia liście mięty należy rozłożyć niezbyt grubą warstwą
Mięta pieprzowa właściwości
Mięta pieprzowa to jedna z najpopularniejszych roślin leczniczych. Jakie działanie zdrowotne ma mięta pieprzowa i jakie jest zastosowanie tego popularnego zioła?
Surowce zielarskie z mięty. W medycynie naturalnej i nie tylko wykorzystuje się kilka surowców zielarskich pozyskiwanych z mięty pieprzowej. Jednym z surowców są liście mięty pieprzowej (Folium Menthae piperitae), które suszy się w warunkach naturalnych lub suszarniach (max 35 st. C). Należy je przechowywać w szczelnym opakowaniu, w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu. W lecznictwie stosuje się również olejek z mięty pieprzowej (Oleum Menthae piperitae), który otrzymuje się przez destylację z parą wodną liści i ziela tej rośliny. Z kolei z olejku miętowego, przez wymrożenie, można otrzymać mentol (Mentholum).
Skład i właściwości mięty pieprzowej. Liście mięty pieprzowej zawierają olejek eteryczny, którego głównym składnikiem jest mentol, a także garbniki, flawonoidy, gorycze i sole mineralne. To właśnie mentolowi i garbnikom zawdzięczają swoje właściwości przeciwbakteryjne. Wyciągi z liści mięty pieprzowej stosuje się przy problemach trawiennych (zwłaszcza złym trawieniu tłuszczów), braku apetytu, gdyż pobudzają wydzielanie żółci i soku żołądkowego. Poza tym regulują perystaltykę jelit, zapobiegają wzdęciom i gazom. W medycynie naturalnej wyciągi z mięty stosuje się pomocniczo w kolce jelitowej, kamicy żółciowej, schorzeniach wątroby. Działają również łagodnie moczopędnie. Poza tym napary z mięty pieprzowej wykazują działanie uspokajające, jednak jest ono słabe.
Olejek z mięty pieprzowej
Olejek z mięty pieprzowej wykazuje podobne właściwości jak napary z mięty, jednak silniejsze działanie odkażające ma rozpylony w postaci aerozolu. Jeszcze silniejsze działanie antyseptyczne wykazuje mentol. Zastosowany zewnętrznie miejscowo znieczuli skórę, wywoła uczucie chłodu i zmniejszy świąd. W aptekach można go znaleźć w postaci maści, które można stosować m.in. do wcierań przeciwbólowych.
Olejek miętowy – działania niepożądane. Olejek z mięty pieprzowej po przedawkowaniu może wywołać bóle brzucha i wymioty, a nawet zaburzenia równowagi lub sen. Poza tym należy pamiętać, aby wykonać próbę uczuleniową przed zastosowaniem olejku miętowego lub mentolu zewnętrznie, gdyż mogą wywołać u osób nadwrażliwych pokrzywkę, świąd i przekrwienie skóry. Poza tym przeciwwskazane jest stosowanie mentolu w postaci kropli do nosa u małych dzieci.
Autor: Monika Majewska
