Iglaki do cienia – wybieramy najlepsze rośliny iglaste cieniolubne do ogrodu
Większość iglaków najlepiej rośnie i wybarwia się na stanowiskach w pełni nasłonecznionych, ale zdarza się, że w ogrodzie nie mamy takich warunków. W takim przypadku możemy sięgnąć po równie dekoracyjne gatunki oraz odmiany krzewów i drzew iglastych, lubiące miejsca zacienione. Które iglaki najlepiej sprawdzą się w zacienionych zakątkach ogrodów? Poznaj najlepsze iglaki do cienia.
Autor: GettyImages
Cis pospolity 'Fastigiata Aurea'
Spis treści
- Uniwersalne cisy do cienistego ogrodu
- Cis pospolity
- Cis pośredni
- Oryginalny i cieniolubny żywotnikowiec japoński
- Mikrobiota syberyjska dobrze znosi cień
- Dekoracyjna choina kanadyjska do cienia
Uniwersalne cisy do cienistego ogrodu
Do kanonu uniwersalnych ogrodowych krzewów iglastych, które dobrze czują się zarówno w cieniu, w półcieniu, jak i w słońcu należą cisy (Taxus), w tym najbardziej znany cis pospolity (Taxus baccata) oraz cis pośredni (Taxus xmedia) wraz z ich licznymi odmianami.
Cisy najlepiej rosną na żyznych, próchnicznych i umiarkowanie wilgotnych glebach, ale nieźle znoszą także okresy suszy. Preferują gleby o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym, a nie lubią podłoży podmokłych, suchych i bardzo kwaśnych (rosną wtedy słabo). Dodatkową zaletą cisów jest ich bardzo dobra reakcja na cięcie i formowanie, więc można i warto je przycinać, jeśli zachodzi taka potrzeba. Po cięciu szybko się regenerują i ładnie zagęszczają, więc można dowolnie je ciąć, by kontrolować ich wysokość. Z tego względu są jednym z podstawowych krzewów iglastych stosowanych na ogrodowe lub parkowe żywopłoty formowane.
Cis pospolity
Cis pospolity jest naszym rodzimym, rosnącym powszechnie w lasach oraz chronionym gatunkiem. Wyróżnia się dość rozłożystym, szerokim, z wiekiem zaokrąglonym pokrojem – w naturalnych warunkach może osiągać spore rozmiary (dorasta do około 10 m wysokości i szerokości). Zwykle jednak jest to wysoki krzew lub niskie drzewo dorastające do 3-4 m wysokości i podobnej szerokości. Charakterystyczne igły cisa pospolitego są ciemnozielone i ułożone grzebieniasto na pędach. Zwykle osiągają one długość 2-3 cm i około 2 mm szerokości.
Ciekawe odmiany cisa pospolitego to między innymi niewysoka, rozrastająca się na boki `Repandens` i `Repandens Aurea` (żółtozielone igły), wąskokolumnowe np. `Fastigiata` i `Erecta` oraz krzewiaste z dekoracyjnymi, złocistozielonymi igłami, np. `Ellegantissima` i wiele innych.
Cis pośredni
Cis pośredni jest gatunkiem mieszańcowym, powstałym ze skrzyżowania cisa pospolitego z cisem japońskim (Taxus cuspidata). Ma przeciętne wymagania, jest mrozoodporny, dobrze znosi warunki miejskie i osiąga podobne rozmiary jak cis pospolity. Najbardziej popularne są jednak jego odmiany hodowlane, w tym głównie te o kolumnowym pokroju, stosowane na żywopłoty (np. `Hicksii` i `Hillii`, `Viridis`, `Wojtek`), ale też niewysokie, ładnie krzewiące się na boki, jak np. `Farmen` i wiele innych. Ładne igły cisa pośredniego (2-3 cm długości) są ciemnozielone, błyszczące i ułożone na pędach promieniście.
Walorem ozdobnym cisów są też czerwone, kuliste, mięsiste osnówki (przypominające jagody), otaczające nasiona. Osnówki są jedyną jadalną (przysmak ptaków), nietoksyczną częścią rośliny (pozostałe organy cisa zawierają trującą taksynę). Niektóre z odmian (klony męskie) nie związują nasion i osnówek.
Oryginalny i cieniolubny żywotnikowiec japoński
Bardzo ciekawym, nieco egzotycznym krzewem, lubiącym cieniste i półcieniste stanowiska jest żywotnikowiec japoński (Thujopsis dolabrata), który jest spokrewniony z żywotnikami (Thuja). Zwykle tworzy formę krzewu lub niskiego drzewa o zaokrąglonej koronie i rośnie bardzo powoli – osiąga około 3 m po ponad 20 latach uprawy. Uwagę zwracają jego spłaszczone pędy z zielonymi, błyszczącymi, gęsto ułożonymi łuskami, które od spodniej strony pokryte są białym nalotem, co stanowi dodatkową ozdobę.
W uprawie i sprzedaży spotkać można oryginalne odmiany żywotnikowca, np. karłową (dorastająca do ok. 40 cm wysokości), zaokrągloną 'Nana'. Dekoracyjne i nadające się do nieco jaśniejszych stanowisk są także odmiany `Variegata` (łuski z kremowymi przebarwieniami) oraz `Aurea` o łuskach żółtozielonych.
Wolno rosnące, karłowe odmiany żywotnikowca świetnie nadają się do ogrodów skalnych lub ogrodów w stylu wschodnim. Krzewy te lubią kwaśną, umiarkowanie wilgotną i dość żyzną glebę. Warto pamiętać, że przy silnych mrozach (ponad -20°C) mogą przemarzać, więc należy je osłaniać.
Przeczytaj też: Jak zabezpieczyć drzewa i krzewy ozdobne na zimę? Jakie rośliny należy osłonić przed mrozem?
Mikrobiota syberyjska dobrze znosi cień
Dość rzadko spotykanym krzewem iglastym, dobrze znoszącym cień, niewymagającym i odpornym, jest oryginalna, spokrewniona z żywotnikami (tujami) mikrobiota syberyjska (Microbiota decussata). Ten rozłożysty (podobny do płożących gatunków jałowców), wolno rosnący krzew, dorasta do około 1 m wysokości przy znacznie większej szerokości, co powoduje, że może być sadzony jako roślina okrywowa w zacienionych zakątkach.
Delikatne pędy mikrobioty są skierowano skośnie ku górze, przy czym ich wierzchołki z czasem łukowato przewieszają się w dół. Dodatkowo, dolne pędy często ukorzeniają się, przez co mikrobiotę można stosować jako roślinę do umacniania skarp lub innych stromych powierzchni. Krzew bardzo oryginalnie przebarwia się w okresie jesienno-zimowym – łuski stają się brunatno-purpurowe lub miedziane, a wiosną znów wracają do barwy zielonej.
Ważne! Odmiany iglaków o żółtych (złocistych) igłach potrzebują bardziej słonecznych stanowisk, aby optymalnie się wybarwiały.
Autor: GettyImages
Cis pospolity 'Fastigiata Aurea'
Dekoracyjna choina kanadyjska do cienia
Spośród iglastych drzew dobrze radzących sobie w cieniu na uwagę zasługuje choina kanadyjska (Tsuga canadensis). W naturze (Ameryka Północna) dorasta ona do ponad 20 m, wytwarzając zwykle kilka pni. Drzewo to ma ładną, szeroką koronę (wymaga więcej przestrzeni w ogrodzie) z lekko przewisającymi wierzchołkiem i końcówkami pędów bocznych. Igły choiny są spłaszczone, krótkie i ciemnozielone, przy czym najmłodsze początkowo są jasnozielone. Dekoracyjne są też drobne, brązowe szyszki (średnicy 2-3 cm) z nielicznymi łuskami nasiennymi.
Wyhodowano kilkanaście efektownych, niewymagających wiele miejsca odmian choiny, np. `Pendula` z płaczącą, parasolowatą koroną (zwisające, gęsto ułożone pędy) i zwykle osiągająca do 2-3 m wysokości (formy szczepione na pniu), a z czasem podobną lub większą szerokość. Do małych ogrodów nadają się też odmiany karłowe, między innymi `Jeddeloh` lub `Nana` o zaokrąglonej koronie osiągającej średnicę 60-80 cm, a także `Jervis` (stożkowata korona; osiąga około 1,5 wysokości), `Fastigiata` (piramidalna, wąska korona do 2 m wysokości) lub niska, szeroko rozrastająca się (z przewisającymi pędami) `Cole's Prostrate`.
Przy uprawie choiny kanadyjskiej warto pamiętać, że wymaga ona żyznych, lekko kwaśnych i umiarkowanie wilgotnych gleb. Jest wrażliwa na dłuższe okresy suszy i upały, ale odporna na mrozy. Bardzo dobrze znosi cięcie, więc można ją formować oraz stosować na formowane żywopłoty.
Przeczytaj też: Iglaki szybko rosnące - jakie wybrać? Najlepsze gatunki i ich zastosowanie
