Cebula szalotka – uprawa, zastosowanie, wartości odżywcze cebuli szalotki
Cebula szalotka wyglądem przypomina cebule zwyczajną, choć jest od niej łagodniejsza w smaku i mniej aromatyczna. Poznaj szczegóły uprawy cebuli szalotki, jej zastosowanie oraz wartości odżywcze.
Autor: Getty Images
Choć cebula szalotka, a właściwie czosnek askaloński (łac. Allium ascalonicum), jest w naszym kraju znacznie mniej popularnym warzywem niż spokrewniona z nim cebula zwyczajna, a z pewnością zasługuje na dużo większe zainteresowanie. Smak szalotki jest delikatniejszy i słodszy niż smak cebuli, a aromat nie tak intensywny. Dlatego w wielu potrawach szalotka sprawdza się lepiej niż tradycyjna cebula.
>>Przeczytaj też: Współrzędna uprawa warzyw: jakie warzywa sadzić obok siebie
Cebula szalotka - zastosowanie
Niewielkie cebulki szalotki (szczypior ma mniejsze znaczenie kulinarne niż w przypadku cebuli zwyczajnej), doskonale nadają się do spożycia na surowo i znakomicie sprawdzają się w daniach na zimno, takich jak sałatki, surówki, twarożki, kanapki czy jajka, gdyż nie dominują w potrawie. Szalotki można także wykorzystywać do przygotowania sosów i dresingów oraz przyprawiania dań rybnych i mięsnych. Z delikatnych szalotek można także przyrządzić wspaniały dżem do mięs.
Szalotka - wartości odżywcze
Oprócz łagodnego smaku i niezbyt intensywnego aromatu, szalotka ma też dużą wartość odżywczą. Podobnie jak cebula, zawiera witaminy (głównie wit. C) oraz związki siarkowe, które nie tylko odpowiadają za jej specyficzny smak, ale też mają silne właściwości bakteriobójcze (m.in. działają na bakterie układu pokarmowego Helicobacter pylotri). Zawarte w szalotce flawonoidy i saponiny wykazują działanie przeciwzapalne.
Systematyczne spożywanie warzywa poprawia funkcjonowanie wątroby, układu pokarmowego, trzustki oraz serca. Szalotka jest też bardzo pomocna w łagodzeniu infekcji, które nękają nas w okresie jesienno-zimowym.
>>Przeczytaj też: Syrop z cebuli domowy - jak zrobić, na co się stosuje syrop z cebuli?
Cebula szalotka - uprawa
Choć cebula szalotka ma bardzo podobny wygląd i zbliżony smak do cebuli, różni się od niej sposobem wzrostu oraz sposobem rozmnażania. Cebula zwyczajna to roślina dwuletnia, która w pierwszym roku tworzy cebulę, w drugim kwiatostan i nasiona. Roślina posiada zwykle jeden stożek wzrostu i zawiązuje tylko jedną, dużą cebulę. Można ją rozmnażać zarówno za pomocą siewu nasion, jak i rozsady lub z dymki.
Szalotka jest natomiast rośliną trwałą, choć w naszym kraju uprawianą zwykle jako jednoroczna lub dwuletnia. W czasie wegetacji wokół głównej cebuli tworzy gniazdo mniejszych cebulek potomnych (ma kilka wierzchołków wzrostu), okrytych grubszą niż u cebuli zwyczajnej łuską, co ułatwia ich przechowywanie.
Szalotka jest wprawdzie mniej wymagająca od cebuli, ale ponieważ szybko rośnie i tworzy płytki system korzeniowy, potrzebuje żyznej, próchniczej i zasobnej w składniki odżywcze gleby. Stanowisko pod jej uprawę nie może być za suche, gdyż rośliny skarleją, ani też zbyt mokre, bo cebulki szybko zgniją. Dlatego najlepsze będzie podłoże przepuszczalne, ale stale lekko wilgotne. Podwyższona wilgotność jest szczególnie ważna w początkowym okresie wzrostu roślin, dlatego podczas suchej wiosny grządki z szalotką należy podlewać. Mniej wody a więcej ciepła i słońca roślina potrzebuje latem, przed zbiorami, gdyż taka pogoda sprawia, że lepiej i dłużej się przechowuje. Podejmując się uprawy szalotki należy też pamiętać, że roślin nie wolno uprawiać na stanowiskach zajmowanych wcześniej przez inne warzywa cebulowe, gdyż wtedy wzrasta ryzyko wystąpienia wspólnych chorób i szkodników.
W naszym klimacie szalotka trudno zawiązuje nasiona nadające się do założenia plantacji, dlatego najczęściej rozmnaża się ją wegetatywnie z małych cebulek potomnych. Nadal nie jest to jednak sposób zbyt efektywny, przez co roślina jest zwykle droższa od cebuli. Z tego względu warto ją samodzielnie uprawiać, tym bardziej, że nie jest to zadanie zbyt trudne.
>>Przeczytaj też: Terminarz zbioru warzyw: jakie warzywa zbieramy we wrześniu, październiku, listopadzie
Rozmnażanie szalotki
Rozmnażanie szalotki z nasion. Jeśli uda nam się zdobyć nasiona szalotki, wysiewamy je wczesną wiosną (pierwsza połowa kwietnia) wprost do gruntu, w rzędy oddalone od siebie o około 20 cm. Po wschodach siewki przerywamy, zostawiając w rzędzie rośliny co 3-5 cm. Taka odległość miedzy roślinami wystarczy, gdyż szalotki rozmnażane z nasion tworzą tylko jedną lub najwyżej dwie cebulki. Zbiór cebulek odbywa się w sierpniu, do konsumpcji przeznacza się te największe, natomiast małe pozostawia do dalszego rozmnażania. Taka metoda uprawy szalotki pozwala uzyskać większe i mniej podatne na choroby cebule, ale nie jest szczególnie wygodna ani efektywna.
Rozmnażanie szlotki z cebulek potomnych. Nasiona słabo kiełkują i wytwarzają niewiele cebulek, dlatego lepszym rozwiązaniem jest rozmnażanie szalotki z cebulek potomnych. Małe cebulki można sadzić do gruntu jesienią (na początku października), gdyż dobrze zimują i nie wymagają okrycia, albo wczesną wiosną (na początku kwietnia). Tym razem odległości miedzy roślinami powinny być jednak większe i wynosić 20–30 cm między rzędami oraz 10–15 cm. między siewkami, gdyż tak rozmnażane szalotki tworzą większe gniazda cebulek. Wczesna uprawa szalotki jest bardzo ważna, ponieważ jest ona rośliną dnia długiego i lepiej rośnie w niższych temperaturach (pozwala jej to wytworzyć latem większe cebulki).
Szalotki rozmnażane wegetatywnie zbiera się wcześniej niż te uzyskane z nasion bo już w lipcu, a rośliny z cebul sadzonych jesienią, można zbierać razem ze szczypiorem nawet wiosną jako nowalijkę (IV-V, zbiór pęczkowy), choć oczywiście wtedy cebulki nie będą jeszcze zbyt duże
Polecany artykuł:
Polecany artykuł:
