Spis treści
- Poskrzypka liliowa - jak ja rozpoznać?
- Cykl życiowy poskrzypki liliowej
- Jak poskrzypka liliowa niszczy rośliny?
- Jak pozbyć się poskrzypki liliowej?
Poskrzypka liliowa (Lilioceris lilii) to rzeczywista zmora ogrodników, zwłaszcza miłośników bylin cebulowych. Aby z nią skutecznie walczyć potrzebna jest systematyczność i cierpliwość. O ile rozpoznanie wroga nie sprawia problemów, sprawa likwidacji nie jest już taka prosta.
Poskrzypka liliowa - jak ja rozpoznać?
Poskrzypka liliowa (Lilioceris lilii) to chrząszcz należący do rodziny stonkowatych (Chrysomelidae). Podobnie jak kuzyn – stonka ziemniaczana – jest trudny do zwalczenia. Dorosła forma ma 6-8 mm długości. Ma błyszczące czerwone ciało, z czarnymi odnóżami i głową. Agresywne barwy poskrzypki odstraszają wielu potencjalnych wrogów, ale jednocześnie ułatwiają człowiekowi rozpoznanie owadów. Jeśli poczuje się zagrożona pociera odwłokiem o pokrywy i wydają skrzypiący dźwięk (stąd nazwa owada). Poskrzypka liliowa ma także długie, segmentowane czułki. Larwy poskrzypki są pomarańczowe, jajowate, pokryte lepką śluzowo-kałową substancją. Ukrywają się w odchodach. Jaja są ciemnopomarańczowe, niewielkie (1 mm długości), zebrane w grupy.
i
Cykl życiowy poskrzypki liliowej
Poskrzypka liliowa w ciągu sezonu wydaje 2-3 pokolenia. Samice składają jaja (nawet 200-300) na spodniej stronie liści bylin, w złożach po 2-10 sztuk. Po 5-10 dniach wylęgają się larwy, które są trochę podobne do larw stonki ziemniaczanej. Są bardzo żarłoczne. Po 2-3 tygodniach stają się większe od owadów dorosłych. Przepoczwarczają się w ziemi (pierwsze pokolenie najczęściej w czerwcu). Po około czterech tygodniach wychodzą jako imago (owad dorosły), rozpoczynają rójkę i składanie jaj. Cykl życiowy powtarza się.
Jak poskrzypka liliowa niszczy rośliny?
Ulubionym pokarmem poskrzypki liliowej - jak wskazuje nazwa szkodnika - są lilie (z wyszczególnieniem lilii królewskich). Ponadto żerują na szachownicy, konwalii majowej i kokoryczce. W warzywniku mogą zaatakować cebulę, czosnek oraz por (rzadziej).
W ogrodzie pojawia się najczęściej już kwietniu (rzadziej w marcu). Szkodliwe są zarówno larwy, jak i owady dorosłe poskrzypki liliowej. Szkodniki wygryzają dziury w liściach i pąkach. W krótkim czasie rośliny ozdobne zostają oszpecone, a jednocześnie ograniczony jest ich wzrost oraz osłabione kwitnienie (mogą w ogóle nie zakwitnąć) i zwiększona podatność na niekorzystne warunki (w tym choroby). Zaatakowane lilie (i inne byliny) wyglądają jakby gniły. Na liściach pojawiają się czarne „kupki”, w których znajdują się larwy.
Jak pozbyć się poskrzypki liliowej?
Walka z poskrzypką liliową jest uciążliwa. Owad wydaje kilka pokoleń w roku, składa dużą liczbę jaj, a jego larwy chowają się w osłonkach ze śluzu i odchodów. Monitoring wśród rabat i innych części ogrodu z wymienionymi powyżej bylinami i warzywami powinno się wykonywać przynajmniej raz na kilka dni.
- Najbardziej naturalna metoda zwalczania poskrzypki liliowej to ręczne zbieranie larw i chrząszczy, a także niszczenie dobrze widocznych skupisk jaj poskrzypki znajdujących się na spodnich stronach liści (czasem na pędach). Praca ta jest uciążliwa. Powinno się ją wykonywać w ochronnych rękawicach (np. gumowych). Larwy czasem zrzuca się na ziemię, gdzie staną się zdobyczą dla drapieżników.
- Poskrzypka liliowa w dużym stopniu jest odporna na chemiczne środki ochrony roślin. W szczególności dotyczy to jaj chronionych przez śluzową powłokę, ale larwy również są względnie bezpieczne. Chemia najskuteczniej działa na owady dorosłe. Opryski mogą pomóc, ale nie dają więc pewnej gwarancji skuteczności.
- Do polecanych preparatów zwalczających poskrzypke liliową należy m.in. Decis, Karate Gold i Actellic. Jeden zabieg nie wystarczy, powinno się go ponowić po 7-10 dniach. Oprysk preparatem powinno się wykonywać w godzinach wieczornych, gdy chrząszcz jest najbardziej aktywny (a przy okazji ograniczy się szkodliwość względem owadów pożytecznych). Warto preparatem potraktować także powierzchnię liści. Dłuższe używanie środka z substancjami aktywnie czynnymi należącymi do tej samej grupy nie ma większego sensu, gdyż szkodnik może uodpornić się na nie.
- W ogrodzie można założyć również pułapki – poletka z siedmiolatką, na których będą gromadziły się owady, dzięki czemu łatwiej będzie je zlikwidować.
Sukces w walce będzie możliwy przy dużej systematyczności i połączeniu metod. Niestety, poskrzypka liliowa nie ma typowych wrogów naturalnych. W małym stopniu pomocne są ptaki, chociaż traktuje się je jako drobne i niewystarczające wsparcie.
Przeczytaj też:
- Biała muszka na kwiatach balkonowych - co to jest mączlik szklarniowy i jak go zwalczać?
- Choroby i szkodniki róż - jakie są najgroźniejsze? Na co chorują róże i jak je leczyć?
- Mszyce na kwiatach balkonowych - jak zwalczać? Czym pryskać na mszyce kwiaty na balkonie?
