Choroby i szkodniki czosnku - objawy i zwalczanie
Choroby i szkodniki nie omijają także czosnku. Choć czosnek wykorzystuje się do ochrony innych gatunków roślin przed szkodnikami i chorobami, to on sam może być zaatakowany przez szkodniki i porażany przez choroby. Poznaj choroby i szkodniki czosnku i dowiedz się, jak je zwalczać.
Autor: www.thinkstockphotos.com
Cebula czosnku ze śladami zgnilizny
Czosnek pospolity (łac. Allium sativum) może być porażany przez choroby i atakowany przez te same szkodniki, co cebula i ozdobne gatunki czosnku. Dlatego w uprawie wymienionych grup można łączyć działania ochronne. Bardzo ważna jest profilaktyka – łatwiej zapobiegać problemom, niż później je eliminować. Należy trzymać się cyklu płodozmianu i dbać o dobre następstwo roślin (czosnku nie uprawia się po cebuli). Czasami jest to trudne – warzywo sieje się bądź sadzi nie tylko w rzędach lub zagonach, lecz także punktowo – pojedynczo, po kilka, w różnych częściach warzywnika. Dobrym przedplonem dla czosnku są warzywa motylkowe (groch, fasola i bób).
Czosnek ma wysokie wymagania pokarmowe, powinno się go uprawiać na glebach żyznych, a dodatkowo nawozić (najlepiej nawozami organicznymi). Profilaktycznie można go opryskiwać i podlewać gnojówkami z „dobroczynnych” chwastów (pokrzywy, skrzypu, mniszka, bylicy piołunu i wrotyczu). Ważne jest usuwanie resztek po zbiorach warzyw i ogólne dbanie o czystość warzywnika (w tym eliminowanie chwastów). Profilaktyka powinna być szeroko zakrojona, gdyż objawy przy występowaniu chorób i szkodników są podobne i często trudno jest rozpoznać źródło problemu. Czasem, niestety, i to nie wystarczy.
>>Przeczytaj też: Czosnek. Lecznicze właściwości czosnku
Najgroźniejsze choroby czosnku
Walka z chorobami czosnku jest trudna, w niektórych przypadkach brakuje skutecznych środków ochrony. Ponadto patogeny mogą atakować warzywo zarówno podczas wegetacji, jak i przechowywania. Do najgroźniejszych chorób czosnku należą:
- Zgnilizna szyjki (szara pleśń) – najbardziej rozpoznawalnym objawem wystąpienia tej choroby jest przedwczesne więdnięcie i zasychanie czosnku. Później – już podczas przechowywania – dochodzi do gnicia główek lub poszczególnych ząbków. Pojawia się charakterystyczny dla patogena szarawy nalot (czasem z widocznymi zarodnikami). Chorobę można ograniczyć przez stosowanie zaprawy nasiennej (np. 75 DS/WS). Ze środków ochrony warto stosować preparaty Rovral Aquaflo i Switch.
- Biała zgnilizna (zgnilizna twardzikowa) – przy wystąpieniu tej choroby dochodzi do zahamowania wzrostu czosnku. Liście zaczynają żółknąć i zasychać, począwszy od wierzchołków. Na łuskach pojawia się biały nalot z czarnymi punkcikami (sklerocjami grzyba). Ząbki, a nawet całe główki gniją (mokra zgnilizna). Chorobę zwalcza się chemicznie. W sezonie (10-30 dni przed siewem lub sadzeniem) glebę opryskuje się preparatem Constans lub Switch. Podłoże po zabiegu należy przekopać.
- Fuzaryjna zgnilizna czosnku – choroba poraża piętkę cebuli, powodując jej gnicie. W konsekwencji dochodzi do zamierania żółknięcia i więdnięcia wierzchołków liści. Między ząbkami pojawia się biała, z czasem różowiejąca grzybnia. System korzeniowy jest osłabiony (korzenie stają się czarne) i czosnek można łatwo wyciągnąć z ziemi. Obecnie brak jest zarejestrowanych środków zwalczających patogena – kluczem jest stosowanie działań profilaktycznych.
- Zielona zgnilizna czosnku - objawy z reguły są widoczne dopiero podczas przechowywania - to występowanie wodnistych plam na ząbkach, które z czasem stają się miękkie, a na ich powierzchni pojawia się zielony, pylący nalot. Aby ograniczyć chorobę należy stosować sprawdzony materiał nasadzeniowy i dbać o profilaktykę.
>>Przeczytaj też: Kiedy najlepiej sadzić czosnek w ogrodzie. Terminy sadzenia czosnku
Szkodniki czosnku
Dużym problemem w uprawie czosnku są nicienie i muchówki. Populacje obu grup szkodników można ograniczyć przez stosowanie zmianowania, utrzymywanie czystości w warzywniku i przekopywanie gleby po zbiorach. Dobrym sposobem na nicienie jest uprawa aksamitek. Te popularne rośliny rabatowe warto sadzić na poszczególnych grządkach raz na kilka lat.
Co dokładnie zagraża uprawom?
- Niszczyk zjadliwy – ten gatunek nicieni powoduje przedwczesne więdnięcie szczypiorku i gnicie główek w obrębie piętki. Szkodniki atakuje także siewki powodując skręcanie i deformację liści. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia niszczyka, podłoże przed siewem warto potraktować preparatem Nemasol.
- Śmietka cebulanka – larwy tej muchówki, żerując w cebulach, doprowadzają do więdnięcia i zamierania szczypioru. Środkowy liść żółknie i gnije, dlatego czosnek łatwo można wyciągnąć z ziemi. Uprawę można chronić przed szkodnikiem stosując gnojówki z piołunu oraz preparaty chemiczne (np. Mospilan).
- Błotniszka czosnkówka – szkodnik zaliczany do muchówek. W jednej cebuli żeruje jedna larwa. Na liściach czasem widać wydrążone chodniki. Szczypior żółknie i zamiera. Zwalczanie błotniszki jest szczególnie problematyczne u czosnku jesiennego. Częściowo może pomóc przykrywanie grządek białą włókniną (ochrona przed osiadaniem postaci dorosłych). W Polsce brakuje preparatów dedykowanych walce z tym gatunkiem.
- Wgryzka szczypiorka – larwy tego motyla żerują wewnątrz główek tworząc korytarze lub większe otwory. Chemicznie szkodnika można zwalczyć przy użyciu preparatu Bulldock.
