Oświetlenie ogrodowe: co warto oświetlić w ogrodzie?
Oświetlenie ogrodowe pozwala cieszyć się ogrodem nie tylko za dnia, ale także po zmierzchu. Czy wiesz, co warto oświetlić w ogrodzie? Oświetlenia wymagają takie fragmenty ogrodu, jak: wejście do domu, ścieżki, altany, werandy, tarasy. Można także oświetlić niektóre rośliny albo oczko wodne.
Autor: Andrzej Szandomirski
Właściwie dobrane oświetlenie ogrodu zamienia przestrzeń wokół domu w niezwykłą scenerię. I, co niezmiernie istotne, zwiększa bezpieczeństwo domowników.
Oświetlenie standardowo instaluje się przy wejściu do domu i przy furtce, światłem akcentuje się drogi i ścieżki, a także obszary spotkań towarzyskich – werandy, altany, tarasy. Warto jednak pokusić się również o oświetlenie innych elementów ogrodu: krzewów, żywopłotów, klombów lub obiektów architektonicznych – zbiorników wodnych, fontann albo rzeźb. Odpowiednio ukierunkowane światło pozwala tworzyć ciekawe efekty dekoracyjne, zwraca też uwagę na szczegóły i kształty, które w ciągu dnia pozostają niezauważone. Dzięki oświetleniu otoczenia wokół domu mamy świadomość, że w każdej chwili możemy zobaczyć, co się dzieje na zewnątrz, a to zwiększa poczucie bezpieczeństwa.
Co warto oświetlić w ogrodzie: wejście i ścieżki
Wejście. Oświetlone powinno być zarówno wejście do domu, jak i furtka (na niewielkich działkach często wystarczy jedno oświetlenie zamontowane na budynku). Zwykle instaluje się reflektor dużej mocy lub lampę naścienną. Włączanie się lampy może być sterowane czujnikiem ruchu. Trzeba jednak pamiętać o tym, że złe ustawienie zasięgu lampy może być przyczyną jej nieuzasadnionego włączania się (na przykład przez psa biegającego w ogrodzie albo przechodniów idących chodnikiem).
Trakty komunikacyjne. Należy je oświetlić w sposób jednolity. Światło powinno padać na nawierzchnię oraz – ewentualnie – na wąski pas wzdłuż jej brzegów. Nie zaleca się oświetlania większego obszaru nie tylko ze względu na oszczędność energii, ale przede wszystkim dlatego, że podkreślenie światłem samej drogi zaznacza odcinek, jaki trzeba pokonać, tworząc w ten sposób świetlny szlak pomagający w orientacji przestrzennej. Jeśli to możliwe, należy zadbać o odpowiednie ukierunkowanie światła. Powinno ono padać przede wszystkim na nawierzchnię poziomo, a nie być skierowane w górę (może oślepiać). Dobrym sposobem oświetlenia dróg jest wykorzystanie światła ślizgającego się po ich powierzchni, które pozwala na uzyskanie przeplatających się cieni. Takie światło można uzyskać między innymi za pomocą niewielkich reflektorów zainstalowanych na niskich słupkach albo osadzonych w ziemi i wyposażonych w odpowiednie akcesoria antyolśnieniowe. Bardzo ważne jest dobre oświetlenie schodów i wszelkich różnic poziomów większych niż 10 cm. Schody powinny być oświetlone jednolicie – jeden stopień ginący w mroku tworzy pułapkę, w której łatwo się potknąć.
Co warto oświetlić w ogrodzie: ogrodowe budowle
Patia, werandy, altany, tarasy - przestrzenie spotkań towarzyskich. Światła w nich zainstalowane powinny padać zarówno w płaszczyznach poziomych, jak i pionowych ze względu na konieczność oświetlenia stołów czy blatów do przygotowywania potraw, jak też twarzy osób zasiadających przy stole. Światło nie może oślepiać, lecz powinno być dyskretne i rozproszone. Pomieszczenia zadaszone można oświetlać podobnie jak wnętrza mieszkalne. Należy się jednak wystrzegać światła górnego, które daje co prawda dobrą jasność, ale nie zapewnia intymności. Znacznie lepsze jest światło boczne. Godne polecenia jest też skierowanie światła na sufit – odbite od niego tworzy miękkie, rozproszone refleksy. Oświetlenie bezpośrednie można stosować, pod warunkiem że źródło światła przesłaniają osłony.
Co warto oświetlić w ogrodzie: elementy wodne i rośliny
Woda. Można oświetlić samą jej taflę lub elementy ogrodu znajdujące się w pobliżu. Kształty roślin odbite od ciemnego tła wody utworzą na nim interesujące refleksy. Ładnie wyglądają też zainstalowane w stawie lampy podwodne lub pływające.Rośliny. Warte oświetlenia są efektowne przez cały rok grupy roślin wieloletnich oraz drzewa i krzewy o interesującej formie, na przykład klony palmowe, odmiany roślin o powyginanych pędach albo „płaczącej" formie. Źródła światła powinny być zainstalowane między oświetlanym obiektem a obserwatorem i tak skierowane, by go dobrze oświetlały, nie oślepiając ludzi.
Co warto oświetlić w ogrodzie: operowanie światłem
Umiejętnie operując oświetleniem ogrodowym, można kształtować pogrążoną w mroku przestrzeń wokół domu. W ogrodach zwykle stosuje się następujące techniki oświetlenia.
Oświetlenie od dołu. Daje niezwykłe efekty wynikające z niecodziennego widoku liści podświetlonych od dołu oraz cieni skierowanych ku górze. Doskonale nadaje się do oświetlania żywopłotów, drzew i krzewów. W tym celu wykorzystuje się zwykle oprawy umieszczone w podłożu i niskie reflektory skierowane ku górze. Konieczne jest stosowanie źródeł światła o niskiej luminancji (małej jasności) lub opraw wyposażonych w akcesoria antyolśnieniowe (są to różne pierścienie nakładane na źródło światła, rastry kierujące światło w określone miejsce i inne osłony) w celu wyeliminowania lub ograniczenia efektu olśnienia.
Oświetlenie perspektywiczne. Stosuje się dla nadania głębi nocnemu wizerunkowi ogrodu. Polega ono na stopniowaniu jasności elementów rozmieszczonych w różnych odległościach od obserwatora. Elementy ogrodu położone bliżej są słabiej oświetlone niż znajdujące się dalej, a najbardziej oświetlone jest tło. Dobre widzenie obserwowanych w dali elementów tła oddaje odległość, która dzieli je od obserwatora, czyli nadaje przestrzeni głębi. Możliwe jest wykorzystanie odwróconego wariantu tej techniki oświetleniowej – element bardziej oświetlony znajduje się na pierwszym planie, a tło jest najciemniejsze na granicy widzenia.
