Wielki powrót chwastów! Dlaczego warto je mieć w ogrodzie? Jakie chwasty są szczególnie pożyteczne?
Chwasty pojawiają się tam, gdzie ich nie planujemy i nie chcemy. Rosną na grządkach z warzywami, wśród kwiatów czy na trawniku. Mogą się tak rozwinąć, że konkurują z roślinami ogrodowymi o wodę, światło, składniki odżywcze i miejsce. Ale przecież chwasty też korzystnie wpływają na ekosystem w ogrodzie, a nawet na zdrowie człowieka. Podpowiadamy, jakie chwasty warto mieć w ogrodzie.
Spis treści
- Czy chwasty są pożyteczne?
- Które chwasty warto trzymać w ogrodzie?
- Czy chwasty nadają się na kompost?
- Czy chwasty wpływają na wzrost plonów?
Czy chwasty są pożyteczne?
Rolnicy i ogrodnicy zwykle zwalczają chwasty na swoich uprawach wszelkimi możliwymi metodami. Robią to, by osiągnąć jak najwyższe plony, bo chwasty zwykle są inwazyjne i wpływają na pogarszanie się zbiorów. Z kolei widok dziko rosnących roślin w ogrodzie stwarza wrażenie zaniedbania. Jednak rośliny uważane za chwasty mają pozytywny wpływ na działanie całego ekosystemu. Dzięki nim poprawia się struktura gleby, owady zapylające mają pożywienie, a także rozwijają się mikroorganizmy i grzyby, które sprzyjają uprawom roślin. Dlatego coraz większą popularnością zaczyna się cieszyć taka organizacja ogrodów, w których część jest przeznaczona dla dziko rosnących roślin. Inni decydują się na to, by nie kosić fragmentów trawnika i pozwolić rozwijać się różnym roślinom uważanym za chwasty.
Które chwasty warto trzymać w ogrodzie?
Niektóre chwasty mogą pełnić bardzo użyteczną rolę w ogrodzie. Wzbogacają glebę, ale też przyczyniają się do lepszych zbiorów.
- Osty i szczaw to rośliny, które gromadzą w korzeniach substancje pokarmowe, potrzebne dla mikroorganizmów żyjących w glebie. Po obumarciu roślin to korzeń staje się źródłem pokarmu. Ponadto obie rośliny są jadalne, szczaw jest popularnym składnikiem zup, jednak co ciekawe, oset również nadaje się do spożycia. Odwar z korzenia działa przeczyszczająco, a z liści i kwiatów pomaga pozbyć się pasożytów. Z kolei łodygi po ugotowaniu mogą stanowić dodatek do potraw. Z ugotowanych gałęzi ostu możemy zrobić także „parówkę” która pomaga na chore zatoki.
- Perz to bardzo kontrowersyjna roślina w ogrodzie, większość chce się jej pozbyć i to na zawsze. Jednak perz ma też zalety. Przede wszystkim poprzez rozwinięty system korzeniowy stabilizuje podłoże. Szczególnie istotna jest rola tej rośliny w miejscach piaszczystych, czy takich, gdzie powierzchnia ulega erozji, a podłoże jest wypłukiwane ze składników mineralnych. Perz utrzymuje tę warstwę ziemi w stabilności, zatrzymując wartościowe mikroelementy w glebie.
- Pokrzywy mają tak wiele właściwości prozdrowotnych, że przez wielu uważane są za zioła. Zaparzony napar z pokrzywy działa moczopędnie, odkażająco i przeciwzapalnie. Pokrzywa zawiera wiele minerałów jak żelazo, wapń czy fosfor, ale i witamin. Spożywanie pokrzywy wpływa na poprawę wyglądu skóry czy paznokci. Ciekawostką jest fakt, że trzymając pokrzywy w ogrodzie, możemy w ten sposób wpłynąć na rozwój motyli. A to dlatego, że gąsienice kilku gatunków motyli żerują właśnie na liściach pokrzyw.
- Krwawnik pospolity także w medycynie ludowej uważany jest za zioło. Z krwawnika można robić nalewki, napary, ale też okłady na skórę. Roślina zawiera liczne mikroelementy, jak magnez, cynk i potas, ma działanie przeciwzapalnie i rozkurczowe, a także przeciwkrwotoczne. Krwawnik w ogrodzie znany jest też z tego, że działa odstraszająco na szkodniki roślin.
- Koniczyna łąkowa uważana za chwast w ogrodzie, również ma działania prozdrowotne dla człowieka. Napar z koniczyny pomaga na niestrawność, polecana jest też kobietom w łagodzeniu efektów menopauzy. Koniczyna pełni także ważną role w nawożeniu gleby, dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi pobiera azot z atmosfery i rozprowadza go w glebie. Rośliny w sąsiedztwie koniczyny nie wymagają więc nawożenia azotem.
- Komosa lub lebioda to roślina znana od dawna w medycynie ludowej. Obecnie traktowana jak chwast, kiedyś robiono z niej nalewki i spożywano przy przeziębieniach, szczególnie kaszlu, zapaleniu oskrzeli, a także w leczeniu objawów grypy. Popularne były także okłady z wywarów z komosy, stosowano je na zmiany skórne. Lebioda ma także wiele składników mineralnych, witamin, ale i białka. Dawniej, w czasach gdy trudniej było zdobyć pożywienie, stanowiła wartościowy składnik diety. Komosa jednak przed spożyciem musi być poddana obróbce termicznej, na surowo jest trująca.
- Mniszek lekarski, czyli popularny mlecz, to jak sama nazwa wskazuje, roślina o prozdrowotnym działaniu. Zawiera witaminy, minerały i ryboflawiny. Ma właściwości przeciwcukrzycowe, moczopędne, wspomaga trawienie, działa na choroby skóry i pomaga w odchudzaniu. Liście mniszka mogą być spożywane także w formie sałatki.
Czy chwasty nadają się na kompost?
Rośliny uważane za chwasty mają zwykle bardzo rozbudowany system korzeniowy, w którym gromadzą wiele składników odżywczych. Można z tych roślin przygotować wartościowy kompost. Jednak trzeba przy tym uważać, by nie dodawać roślin z nasionami. Wtedy, rozprowadzając kompost, jednocześnie rozsiejemy chwasty.
Czy chwasty wpływają na wzrost plonów?
Rośliny uważane za chwasty są w większości kwitnące, dodatkowo miododajne. Stanowią więc one źródło pożywienia dla owadów zapylających. Owady znajdują również schronienie wśród chwastów. Obecność owadów powinni więc docenić właściciele sadów czy ogrodów warzywnych, bo przecież większość drzew, krzewów owocowych i innych roślin wymaga zapylenia, by zaowocować.
Chwasty są często siedliskiem naturalnych wrogów owadów, które szkodzą w uprawie. Pozbywając się chwastów, zwiększamy więc obecność szkodników. Jeśli w naszym ogrodzie panuje bioróżnorodność, to pojawiają się też grzyby mikoryzowe. Żyją one w symbiozie z roślinami, dostarczając im m.in. składników mineralnych. Dzięki temu wspierają rośliny w rozwoju.
Autor: www.thinkstockphotos.com
W naturze mniszek rośnie dziko na łąkach, spotkać go można na obrzeżach pól, przy drogach
