Ziemia humus – co to jest? Kiedy i jak stosować ziemię humus w uprawie roślin?
Humus kojarzy nam się głównie ze smaczną potrawą rodem z Bliskiego Wschodu, ale humus to także ważny składnik gleby, bez którego rośliny nie mogłyby się prawidłowo rozwijać. Czym jest humus i jakie ma zastosowanie w ogrodzie?
Autor: GettyImages
Humus to urodzajna warstwa gleby
Spis treści
- Ziemia humus - czym jest?
- Humus nawóz
- Co zrobić z humusem przy budowie domu?
- Co wpływa na powstawanie humusu w glebie?
- Wpływ humusu na rośliny
Ziemia humus - czym jest?
Humus to górna warstwa gleby, bogata w materię organiczną, którą tworzą głównie resztki roślinne, będące w różnym stopniu rozkładu. Mimo iż na tym etapie humus (nazywany też próchnicą) nie dostarcza jeszcze roślinom łatwo dostępnych składników odżywczych, zawiera kwasy humusowe, które pomagają wiązać w podłożu mikro i makroelementy, niezbędne roślinom do życia.
Substancje zawarte w próchnicy poprawiają też strukturę gleby (pozwalają rozluźnić gleby ciężkie i poprawić pojemność wodną gleb lekkich) oraz jej właściwości cieplne i wodne, gdyż bogata w próchnicę gleba szybko się nagrzewa, długo utrzymuje ciepło i łatwo chłonie wodę, chroniąc rośliny przed suszą. Zawarte w próchnicy substancje, ułatwiają też rozwój pożytecznym mikroorganizmom glebowym, które rozkładają materię organiczną, czyniąc ją bardziej dostępną dla korzeni roślin i sprawiając, że wymiana gazowa w glebie staje się bardziej efektywna (do podłoża dociera więcej tlenu).
Przeczytaj też:
Humus nawóz
Humus jest wyjątkowo cenny, ale w ogrodzie zwykle nie ma go na tyle dużo, aby roślinom wystarczał. Jeśli więc chcemy poprawić jakość gleby, musimy systematycznie wzbogacać ją naturalnym nawozem, najlepiej dobrze rozłożonym kompostem, a także dostępnymi na rynku preparatami humusowymi, nazywanymi ekologicznymi „użyźniaczami” lub „polepszaczami” gleby (np. Humus Active, HUMUS UP, Humac Agro, Substral Terra Humus, Agrecol Humistar Micro WG).
Nawozy humusowe w zależności od ich rodzaju, rozsiewa się na powierzchni gleby, podaje w formie oprysku lub dostarcza roślinom w czasie podlewania. Najpopularniejsze są preparaty w postaci proszku lub granulatu, które rozsypuje się na powierzchni gleby, a następnie miesza z jej wierzchnią warstwą. Można je stosować przez cały sezon wegetacyjny (ale najlepiej wiosną lub jesienią), zarówno przedsiewnie jak i pogłównie pod różne uprawy (min. warzywa, owoce, zioła, rośliny ozdobne), a jeśli nie ma wyraźnych przeciwwskazania, można je też łączyć z nawozami mineralnymi.
Gotowe preparaty humusowe są szczególnie pomocne przy polepszeniu jakości gleb słabych, ubogich w próchnicę i wyjałowionych. Preparaty humusowe ułatwiają również ukorzenianie się roślin, dlatego są szczególnie przydatne podczas sadzenia warzyw, drzew i krzewów owocowych oraz roślin ozdobnych.
Przeczytaj też:
Autor: Agnieszka Kubacka
Co zrobić z humusem przy budowie domu?
Humus przyda się do zakładania ogrodu. Dlatego przed rozpoczęciem budowy domu należy zdjąć wierzchnią warstwę ziemi i przechować do momentu urządzania ogrodu. Konieczność zdjęcia humusu przed rozpoczęciem budowy domu wynika przede wszystkim z ekonomii – zniszczonej w trakcie budowy warstwy urodzajnej nie da się odzyskać. Przy zdejmowaniu humusu należy uważać, żeby nie mieszać go z podglebiem.
Na początku budowy warstwę urodzajną zdejmujemy tam, gdzie będą stały budynki, dojeżdżały i pracowały maszyny oraz gdzie będą składowane materiały budowlane. Humus gromadzimy w pobliżu miejsc jego późniejszego użycia, jeśli są znane, lub po prostu w miejscu niekolidującym z budową. Składujemy go w pryzmie nie szerszej niż 3 m i nie wyższej niż 1,5 m. Usypanie ziemi w zbyt dużą pryzmę powoduje, że traci ona swoje właściwości biologiczne (do jej wnętrza nie dociera powietrze, a to sprawia, że giną pożyteczne mikroorganizmy). Żyzną ziemię najlepiej rozłożyć tak szybko, jak to jest możliwe.
- Humus jest wierzchnią, najbardziej urodzajną warstwą ziemi. Powstaje z rozkładu resztek organicznych (na przykład obumarłych roślin), zawiera więc próchnicę. To z niego rośliny czerpią związki pokarmowe.
- Podglebie zwane martwicą to warstwa leżąca tuż pod humusem. Składa się z materiału mineralnego pochodzącego z rozpadu skały macierzystej. Dostarcza roślinom niezbędnych minerałów.
Warstwy można rozpoznać po kolorze. Humus to ciemniejszy pas (brunatny, szary lub czarny) wyraźnie oddzielony od jaśniejszego podglebia (beżowe lub żółte), grubości 10-30 cm na piaszczystej glebie – kilka centymetrów.
Co wpływa na powstawanie humusu w glebie?
Na poprawę jakości gleby i tworzenie się próchnicy korzystny wpływ mają też pożyteczne mikroorganizmy, które możemy dostarczyć do podłoża razem z dojrzałym kompostem, dobrze rozłożonym obornikiem lub w postaci specjalnych preparatów czyli tzw. EMów (efektywne mikroorganizmy). Powstawaniu humusu sprzyjają też pozostawione jesienią na rabatach liście, pochodzące ze zdrowych roślin. W czasie zimy nie tylko zabezpieczą korzenie roślin przed chłodem, ale też będą powoli się rozkładać, tworząc próchnicę (wiosną należy zgrabić pozostałe resztki, aby nie utrudniały rozwoju roślinom).
Wpływ humusu na rośliny
- Humus ma zbawienny wpływ na wzrost i rozwój wszystkich roślin uprawianych w ogrodzie. Ponieważ dostarcza im składniki odżywcze naturalnego pochodzenia i poprawia dostępność związków mineralnych, pochodzących z nawozów sztucznych, pozwala zmniejszyć ilość stosowanych nawozów, a tym samym obniżyć koszty uprawy roślin i ograniczyć ryzyko ich przenawożenia.
- Dzięki obecności humusu, gleba łatwiej się nagrzewa i lepiej chłonnie wodę, co sprzyja głównie młodym roślinom oraz delikatnym gatunkom warzyw. Próchnica pozwala też roślinom lepiej i efektywniej wykorzystywać dostępne w glebie składniki odżywcze, dzięki czemu stają się silniejsze i bardziej odporne na choroby i szkodniki oraz niekorzystne warunki atmosferyczne.
- Humus obecny w glebie poprawia też plonowanie warzyw i owoców, dlatego warto wzbogacić nim glebę głównie w sadzie i warzywniku.
