Ogród zgodny z prawem
Zanim przystąpimy do budowy ogrodzenia bądź garażu, czy sadzenia drzew, zorientujmy się jak przeprowadzić to zgodnie z prawem.
Autor: Pracownia Sztuki Ogrodowej
Ogrodzenie z naturalnego kamienia ciosanego
Ogrodzenia
Rozpoczęcie budowy ogrodzenia nie jest związane z uzyskaniem pozwolenia, ale w niektórych przypadkach będzie potrzebne zgłoszenie zawiadamiające starostwo (najczęściej gminny wydział architektury lub wydział architektoniczno-budowlany starostwa powiatowego) o zamiarze wykonania ogrodzenia. W zależności od charakteru założenia, powinniśmy zgłosić budowę lub remont ogrodzenia od strony: dróg, ulic, torów kolejowych, miejsc publicznych oraz w przypadku, gdy jego wysokość przekracza 2,2 m (w tym przypadku nie ma znaczenia fakt, czy ogrodzenie będzie usytuowane od strony drogi czy działki sąsiada). Zgłoszenia należy dokonać co najmniej 30 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia robót budowlanych i sprecyzować przede wszystkim: rodzaj, zakres, sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin rozpoczęcia prac. Jeżeli w terminie 30 dni od daty złożenia zawiadomienia nie uzyskamy sprzeciwu, można rozpocząć budowę.
Garaż
Garaż do przechowywania i obsługi samochodów osobowych, stanowiący samodzielny obiekt budowlany lub część innego obiektu, powinien:
- wznosić się na wysokość co najmniej 2,2 m (w świetle konstrukcji),
- posiadać wjazdy lub wrota garażowe o minimalnej szerokości 2,3 m i wysokości 2 m w świetle,
- mieć elektryczną instalację oświetleniową,
- mieć zapewnioną wymianę powietrza,
- mieć wpusty podłogowe z syfonem i osadnikami w garażu z instalacją wodociągową lub przeciwpożarową tryskaczową,
- instalację przeciwpożarową, wymaganą przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, zabezpieczoną przed zamarzaniem.
Ogrodzenie nie może stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Jeśli jego wysokość nie przekracza 1,80 m dodatkowo nie powinno być zwieńczone ostrymi końcami, takimi jak druty bądź ostre, metalowe części. Minimalna szerokość furtki powinna wynosić 90 cm, a bramy – 240 cm. W obydwu przypadkach skrzydła muszą otwierać się do wnętrza posesji.
Przepisy budowlane nie regulują kwestii ogrodzeń między sąsiadującymi działkami, ale w kodeksie cywilnym znajdziemy zapis mówiący o tym, że co znajduje się na granicy sąsiednich gruntów, służy do wspólnego użytku sąsiadów. Dotychczas obie strony ponosiły zarówno koszty budowy, jak i utrzymania ogrodzenia, obecnie jednak powołując się na decyzję Sądu Najwyższego w uchwale z 24 stycznia 2002 r. (sygn. III CZP 75/01, OSNC 2002/10/121), nie istnieją podstawy prawne do tego, aby obciążyć sąsiada kosztami budowy ogrodzenia, jeśli nie wykazuje on zainteresowania i zaangażowania w jego powstanie. Dlatego warto wcześniej przedyskutować kwestię budowy ogrodzenia z sąsiadem. Stały pozostaje zapis, iż już po wybudowaniu ogrodzenia, bez względu na interesy stron, obydwie strony mogą domagać się podziału kosztów naprawy i remontów.
Dotychczas na budowę garażu należało uzyskać zgodę/pozwolenie. 26 września 2008 r. zmodyfikowano prawo budowlane i teraz wiele osób zgłasza budowę garażu uznając go za budynek gospodarczy. Zgodnie z art. 29 ust.1 pkt. 2 prawa budowlanego wolno stojące parterowe budynki gospodarcze, które nie przekraczają 25 m2 można budować po uprzednim zgłoszeniu staroście zamiaru ich budowy. Przewidziany jest jednak warunek że łączna ich liczba nie przekracza dwóch budynków na każde 500 m2 powierzchni działki.
Pojemniki na odpady stałe
Na działce budowlanej należy zaplanować miejsce na pojemniki służące do czasowego gromadzenia odpadów stałych, z uwzględnieniem możliwości ich segregacji. Odległość tego miejsca powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką. Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane, jeżeli osłony lub pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej. W przypadku przebudowy istniejącej zabudowy, odległości, o których mowa, mogą być pomniejszone, jednak nie więcej niż o połowę, po uzyskaniu opinii państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Kompostowniki
Kompostowanie odpadków organicznych z gospodarstwa domowego oraz odpadów pochodzenia roślinnego z ogrodu powinno odbywać się w zacienionej części działki, w odległości co najmniej l m od granic działki. Odpady można gromadzić na wiele sposobów – zazwyczaj wybiera się pryzmę lub kompostowniki ażurowe bądź drewniane. Pamiętajmy, aby zabezpieczyć odpady przed wysypywaniem się poza kompostownik.
Drzewa
Przepisy prawne niestety nie regulują wszystkich aspektów dotyczących sadzenia zieleni, choć do sądów niejednokrotnie wnoszone są sprawy poruszające ten problem. W takich sytuacjach sędziowie posiłkują się prawem dotyczącym ogrodów działkowych lub prawem sąsiedzkim. Należy się także kierować opisami drzew w podręcznikach dendrologii, które podają m.in. informacje o rozmiarach korony drzewa, zasięgu jego korzeni i czy może być w jakiś sposób uciążliwe (np. powodować alergię, zaśmiecać chodniki). Dlaczego ważna jest odległość drzewa od sąsiadującej działki? Przede wszystkim chodzi o jej zacienianie, zaśmiecanie igłami lub liśćmi, ewentualnie naruszaniem przez jego korzenie obiektów znajdujących się w pobliżu (fundamentów, nawierzchni itp.). Jeśli chodzi o kodeks prawa cywilnego, to brana jest pod uwagę wysokość dorosłego drzewa danego gatunku. Jedynym przepisem jest –niestety dość przestarzałym – regulamin pracowniczych ogródków działkowych, w § 80 którego czytamy: „Gatunki i odmiany drzew słabo rosnących i karłowych należy sadzić w odległości co najmniej 2 m od granicy działki. W przypadku moreli należy zachować odległość co najmniej 3 m. Czereśnia i orzech włoski nie mogą być sadzone w odległości mniejszej niż 5 m od granicy działki, z wyjątkiem szczepionych na podkładach słabo rosnących, które można sadzić w odległości nie mniejszej niż 3 m” oraz „Krzewy owocowe należy sadzić w odległości nie mniejszej niż 1 m od granicy działki, a w przypadku leszczyny 3 m”. Najlepiej sadzić drzewa lub krzewy w takiej odległości, aby ich gałęzie nie wykraczały poza teren naszej działki. Jeżeli drzewo przez nas posadzone będzie utrudniało korzystanie z działki sąsiedniej, jej właściciel może domagać się usunięcia rośliny. Dokładniej opisują to zagadnienie paragrafy prawa sąsiedzkiego: Art. 144. „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.” Art. 150. „Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.” Przez „działkę sąsiada” rozumie się nie tylko grunt należący do osoby prywatnej, lecz także wszelkie przestrzenie i obiekty państwowe, jak np. drogi, ulice. Przepisy nie regulują również sadzenia roślinności przy budynkach, powinno podpierać się literaturą, w której podawane są ogólne odległości:
- przy budynku o wysokości poniżej 7 m – odległość sadzenia winna wynosić 4 m,
- przy budynku o wysokości powyżej 7 m – odległość sadzenia winna wynosić 7 m.
Oczywiście i tu trzeba potraktować każdy gatunek indywidualnie oraz wziąć pod uwagę umiejscowienie okien budynku, tarasów itp. Należy zachować uwagę w przypadku sadzenia roślinności w pobliżu trakcji elektrycznej lub przewodów gazociągowych. Jeśli drzewo posadzone przez nas zagraża ich konstrukcji będziemy zmuszeni do usunięcia go w całości lub jego konarów, nawet gdy znajduje się na naszej działce. Przed sadzeniem roślin, zwłaszcza dużych drzew, powinnyśmy wziąć pod uwagę nie tylko jego walory dekoracyjne, ale także naszą wygodę i bezpieczeństwo oraz zaznajomić się z podstawowymi cechami gatunków, które chcemy wykorzystać. Przykładowo: mało kto wie, że niewskazane jest obsadzanie miejsca, gdzie parkujemy samochód modrzewiami, gdyż sok z ich igieł uszkadza karoserie pojazdów.
Jeśli nie będziemy w stanie poradzić sobie z planowaniem oraz budową małej architektury w ogrodzie, zawsze można skorzystać z pomocy specjalistów, którzy służąc radą i pomocą, zaproponują najlepsze z możliwych rozwiązań.