Kiedy lepsza instalacja grzewcza z piecem gazowym, a kiedy z pompą ciepła?

2010-11-15 1:00

Czy stosowanie pomp ciepła jest opłacalne? Jakie problemy można napotkać, decydując się na kocioł, jakie – wybierając pompę ciepła? Jakie są korzyści ze stosowania każdego z tych urządzeń? Słowem - kocioł gazowy czy pompa ciepła?

Kocioł gazowy czy pompa ciepła?
Autor: Marcin Czechowicz Wiszące kotły zajmują bardzo mało miejsca, wygladają jak szafki w łazience.

Jak piec gazowy i pompa ciepła wpływają na środowisko

Zasada działania kotła gazowego nie wymaga wielu wyjaśnień. W palniku kotła spala się gaz zmieszany w odpowiednich proporcjach z powietrzem. Podczas spalania powstają spaliny, jednak są one stosunkowo czyste – najczystsze ze wszystkich produktów spalania popularnych paliw. Zawartość dwutlenku węgla, dwutlenku siarki, tlenków azotu, sadzy jest na pewno mniejsza niż w przypadku spalania oleju, benzyny, a tym bardziej węgla. Dlatego ekolodzy namawiają do zastępowania kotłowni węglowych gazowymi.

Pompa ciepła bywa nazywana urządzeniem ekologicznym. Nie emituje do środowiska zanieczyszczeń, a wykorzystywane przez nią ciepło to w istocie energia słoneczna zgromadzona w gruncie, wodzie lub powietrzu. Trzeba jednak pamiętać, że do napędu pompy jest używana energia elektryczna, a ta jest w naszym kraju wytwarzana w wyniku spalania węgla. Jednak ogrzewając dom pompą ciepła, zużywa się kilkakrotnie mniej energii elektrycznej, niż gdyby ogrzewało się go piecami i grzejnikami elektrycznymi.

Kocioł gazowy: plusy i minusy Pompa ciepła: plusy i minusy
  • popularny od lat, dobrze znany instalatorom
  • ma niską cenę i rozwiniętą sieć sprzedaży i serwisu
  • zajmuje niewiele miejsca (zwłaszcza wiszący)
  • niezbyt uciążliwy dla środowiska
  • zasilany gazem ziemnym jest tani w eksploatacji
  • może być niebezpieczny jeśli niewłaściwie się go eksploatuje lub nie konserwuje
  • zasilany gazem płynnym jest drogi w eksploatacji i wymaga gromadzenia gazu w dużym zbiorniku na działce
  • tania w eksploatacji
  • nie potrzebuje komina ani wentylacji
  • nie emituje zanieczyszczeń
  • zasilana energią elektryczną – nie potrzebuje paliwa
  • wykonanie instalacji wymaga dużych nakładów inwestycyjnych i wiedzy
  • instalacją pomp ciepła zajmuje się stosunkowo niewiele firm
  • wydajność instalacji może spaść po kilku latach eksploatacji
  • poziomy wymiennik gruntowy utrudnia zagospodarowanie działki

Do jakiej instalacji grzewczej?

Piece gazowe mogą być źródłem ciepła dla każdego rodzaju instalacji grzewczej. Mogą zasilać grzejniki, zazwyczaj wodą o temp. 70-80°C, a także współpracować z instalacjami ogrzewania podłogowego albo ściennego, tzw. niskotemperaturowym. Podgrzewają też wodę użytkową do temperatury wyższej niż 70°C (chociaż nie zaleca się utrzymywania temperatury ciepłej wody powyżej 55°C). Inaczej jest w przypadku kotłów kondensacyjnych - tu temperatura wody w instalacji nie powinna być wyższa niż 55°C. Wtedy kocioł zużywa o kilka procent mniej paliwa, niż gdy temperatura wody jest wyższa. Temperatura wody w instalacji ma jeszcze większe znaczenie w przypadku pomp ciepła. Te powinny pracować w instalacjach grzewczych niskotemperaturowych. Zwykle mogą podgrzewać wodę do temperatury około 60°C (a więc bez problemu podgrzewają wodę użytkową), ale ich efektywność, maleje, gdy rośnie różnica między temperaturą dolnego i górnego źródła. Na temperaturę dolnego źródła – czyli gruntu, wody lub powietrza – nie mamy wpływu.

Pompa ciepła może tak jak kocioł zasilać zwykłe grzejniki. Ze względu na niższą temperaturę zasilania ich powierzchnia grzewcza musi być jednak odpowiednio większa niż w przypadku współpracy z konwencjonalnym źródłem ciepła. Zamiast ogrzewania podłogowego do współpracy z pompą ciepła bardzo dobre jest ogrzewanie ścienne. Do zasilania ogrzewania niskotemperaturowego pompą ciepła nie jest potrzebny dodatkowy układ mieszający, ponieważ woda jest od razu podgrzewana do odpowiedniej, niezbyt wysokiej, temperatury. Inaczej jest w konwencjonalnych kotłach gazowych. Tu, ze względu na ryzyko wykraplania się pary wodnej ze spalin, temperatura wody wychodzącej z kotła nie może być niższa niż 55°C i układ mieszający jest konieczny.

Miejsce na kocioł gazowy i pompę ciepła

Zanim wybierzemy kocioł lub pompę ciepła, zastanówmy się, czy mamy miejsce, by te urządzenia zainstalować. Trzeba pamiętać, że sam kocioł i pompa to nie wszystko.

Kotły gazowe to urządzenia niewielkich rozmiarów. Obecnie popularne są kotły wiszące. Wiesza się je na ścianie jak szafkę. Kotły dwufunkcyjne z wbudowanym przepływowym podgrzewaczem wody do przygotowania ciepłej wody użytkowej nie potrzebują dodatkowego zbiornika. Najmniejsze kotły tego typu mają wymiary zbliżone do walizki średniej wielkości. W ich obudowie mieści się praktycznie cała kotłownia wraz z osprzętem. Oprócz kotła w domu musi się także znaleźć komin. Chociaż w przypadku kotłów z zamkniętą komorą spalania (taką komorę mają m.in. kotły kondensacyjne) niekoniecznie. Mogą one być wyposażone w lekki stalowy przewód spalinowy wyprowadzony przez ścianę, a nie przez dach domu.

Zwolennicy solidnych i trwałych urządzeń, którym zależy na komforcie, częściej wybiorą stojący kocioł z osobnym zasobnikiem ciepłej wody. Ze względu na ich wymiary oraz ze względów estetycznych na kotłownię trzeba wtedy przeznaczyć osobne pomieszczenie. Pojawiły się na rynku kotły gazowe i pompy ciepła z wbudowanym zasobnikiem ciepłej wody. Zarówno kocioł, jak i pompa ciepła wyglądają wtedy jak duże lodówki i można je ustawić w pomieszczeniach użytkowych, np. w kuchni. Oba rodzaje urządzeń mogą trochę hałasować, jednak większość pracuje nie głośniej niż zmywarka do naczyń.

Niektóre pompy ciepła instaluje się poza domem. Głównie te, które pobierają ciepło z powietrza. Także pompy gruntowe mogą mieć obudowy umożliwiające usytuowanie ich poza domem, np. w studzience wykopanej w ziemi. Pompa ciepła to nie tylko urządzenie zamknięte w obudowie, lecz także wymiennik, który odbiera ciepło z gruntu lub wody. W przypadku pompy, której dolnym źródłem jest woda gruntowa, konieczne jest wywiercenie na działce dwóch studni głębinowych.

Wentylacja kotłowni z piecem gazowym lub pompą ciepła

Zainstalowanie kotła gazowego wymaga zapewnienia wentylacji w pomieszczeniu, w którym ma on pracować. Musi ono mieć osobny kanał wentylacji wywiewnej zakończony kratką umieszczoną pod sufitem. Jeśli kocioł ma być zasilany gazem płynnym, potrzebny jest też otwór nawiewno-wywiewny na wysokości podłogi.

Pompa ciepła nie sprawia takich problemów. Nie ma potrzeby dostarczania powietrza do pomieszczenia, w którym pracuje – wentylacja nie ma wpływu na jej działanie ani na bezpieczeństwo użytkowania.

Którą instalację grzewczą łatwiej wykonać: z kotłem gazowym czy z pompą ciepła?

Wykonanie przyłącza gazu i podłączenie kotła gazowego to prace rutynowe, które instalatorowi nie sprawią kłopotu. Pewne problemy mogą wynikać z doboru kotła o mocy zbyt dużej lub za małej w stosunku do potrzeb. Jednak obliczenia zapotrzebowania na ciepło są stosunkowo proste i nie trzeba mieć dużego doświadczenia, by je wykonać poprawnie.

Z pompą ciepła mogą być większe problemy. Nie wystarczy poprawne obliczenie zapotrzebowania na ciepło. Moc pompy zależy od wielu czynników, przede wszystkim od właściwości jej dolnego źródła. Trudno jednoznacznie stwierdzić, jaką moc będzie miało konkretne urządzenie. Potrzebna jest wiedza na temat właściwości gruntu, który ma być źródłem ciepła, lub badanie wody, jeśli to ona ma go dostarczać.
Do poprawnego wykonania instalacji z pompą ciepła niezbędne są duża wiedza i doświadczenie. Dlatego wyborowi firmy, która zainstaluje nam to urządzenie, powinniśmy poświęcić dużo uwagi. Decydując się na montaż pompy ciepła, powinniśmy szczególnie ostrożnie potraktować umowę zawieraną z instalującą ją firmą

Co się bardziej opłaca: kocioł gazowy czy pompa ciepła?

Każdy, kto rozważa zakup pompy ciepła, liczy na niski koszt jej eksploatacji. O jej wyborze decydują przede wszystkim względy ekonomiczne.

Skoro pompa ciepła jest droga i może sprawić wiele problemów, których nie mielibyśmy, korzystając z kotła gazowego, to czy w ogóle warto ją instalować? Zastanówmy się, jak szybko rosną ceny paliw i energii. Nawet jeśli teraz wydaje się nam, że inwestycja w pompę ciepła jest nieopłacalna, za kilka lat sytuacja na pewno się zmieni. Jeśli natomiast dziś przeznaczymy kilka czy nawet kilkanaście tysięcy złotych na kocioł gazowy i instalację gazową, a za parę lat jej eksploatacja okaże się dla nas za droga, to wydane pieniądze pójdą na marne. Trzeba się zastanowić, czy nie lepiej od razu zainwestować w droższą pompę ciepła, traktując ją jak dobrą lokatę kapitału, a zwrot dodatkowych nakładów finansowych na droższą instalację może nastąpić już po pięciu-sześciu latach eksploatacji.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.