Systemy ogrzewania domu. Ogrzewanie podłogowe czy tradycyjne grzejniki? Co wybrać?

Ogrzewanie podłogowe pozwoli na rezygnację z tradycyjnych grzejników. Jednak warto wiedzieć, że w niektórych pomieszczeniach lepiej zamontować popularne kaloryfery. Czy można połączyć ogrzewanie podłogowe z grzejnikami? Który sposób ogrzewania, w jakiej sytuacji wybrać?

Najważniejsze cechy ogrzewania podłogowego to niska temperatura powierzchni grzewczej i duża bezwładność cieplna. Grzejniki ścienne osiągają wyższą temperaturę i może się ona znacznie zmienić w ciągu kilku minut. Może to być wadą lub zaletą w zależności od tego, jak się korzysta z pomieszczenia.

Dlaczego warto zainwestować w ogrzewanie podłogowe?

W przypadku takiego ogrzewania temperatura powierzchni grzewczej nie powinna w żadnym miejscu przekroczyć 35oC, a zwykle mieści się w przedziale 24-28^oC, więc nie występuje charakterystyczne dla grzejników zjawisko konwekcji, czyli intensywnego ruchu podgrzewanego powietrza. W pomieszczeniu występuje równomierny, zbliżony do idealnego pod względem odczuwania przez nas komfortu cieplnego, rozkład temperatury – najcieplej jest nam w stopy, a wokół głowy nieco chłodniej. Z tych względów ogrzewanie podłogowe zapewnia komfort, o jaki trudno w przypadku ogrzewania grzejnikami. Chodzenie po ciepłej podłodze jest po prostu przyjemne, dlatego ogrzewanie podłogowe stosuje się też jako dodatek do grzejników – w celu uzyskania efektu ciepłej posadzki, a nie zapewnienia temperatury komfortu we wnętrzu.

Podgrzewanie podłogi przyspiesza odparowywanie znajdującej się na niej wody, co jest istotne w łazience, kuchni oraz holu wejściowym. Dla wielu najważniejszą zaletą ogrzewania podłogowego jest to, że go nie widać i nie zajmuje ono miejsca w pomieszczeniach. Do skutecznego ogrzewania dużej otwartej przestrzeni salonu, kuchni i holu potrzeba kilku grzejników, które mogą bardzo utrudnić jej efektowną aranżację. Ogrzewanie podłogowe ten problem rozwiązuje. Warto też brać pod uwagę to, że temperatura, jaką osiągają grzejniki, czyli przekraczająca 50^oC, powoduje wysuszanie i unoszenie wraz z ogrzewanym powietrzem cząsteczek kurzu, który drażni nasze drogi oddechowe i powoduje wysychanie błon śluzowych. W 70^oC stykający się z grzejnikiem kurz jest spalany. Zjawisko konwekcji sprawia, że produkty tej reakcji unoszą się w powietrzu, a my je wdychamy, co bywa przyczyną bólu głowy i innych dolegliwości.

Kiedy do ogrzewania domu wybrać grzejniki?

One też mają zalety. Ogrzewanie podłogowe nie daje możliwości szybkiego podwyższenia temperatury w pomieszczeniu. Zanim temperatura grubej warstwy betonu, w której są umieszczone rury z mającą go rozgrzać wodą, zwiększy się o kilka stopni, mija nawet kilkanaście godzin. Natomiast powietrze ogrzewane przez grzejnik konwekcyjny staje się ciepłe już po kilku minutach od jego uruchomienia.

Jeśli wysoka temperatura w pomieszczeniu przestaje być potrzebna, możemy zamknąć zawór przy grzejniku i w ten sposób spowodować jej obniżenie, oszczędzając tym samym energię. Ogrzewanie podłogowe nadal będzie działać, nawet jeżeli wyłączymy jego zasilanie, bo nie zatrzymamy w ten sposób emisji ciepła zakumulowanego w betonie. Żeby zrobiło się chłodniej, trzeba otworzyć okna i odprowadzić przez nie nadmiar energii, bezpowrotnie ją tracąc.

Dlatego tam, gdzie chcemy mieć możliwość szybkich zmian temperatury, powinniśmy zastosować grzejniki, najlepiej o małej pojemności wodnej. Zaleca się umieścić je w sypialniach, bo zbyt wysoka temperatura utrudnia sen, więc możliwość łatwego jej obniżania jest w takich wnętrzach zaletą. Ogrzewanie podłogowe nie jest też najlepsze do pomieszczeń wykorzystywanych sporadycznie, na przykład pokoi gościnnych, a także tych, w których część powierzchni podłogi jest zasłonięta przez meble, bo jego wydajność może się tam okazać niewystarczająca. Z pewnością warto mieć też grzejnik w łazience (nawet jeśli do takiego pomieszczenia jest polecane ogrzewanie podłogowe), ponieważ można szybko wysuszyć na nim ręczniki.

Czy można pogodzić ogrzewanie podłogowe z tradycyjnymi grzejnikami?

Ze względu na możliwość zniszczenia podłogi i samej instalacji, a także na komfort oraz zdrowie użytkowników ogrzewanie podłogowe nie powinno być zasilane wodą o temperaturze wyższej niż 55^oC. Tymczasem typowa temperatura zasilania grzejników to 70-90^oC. To podstawowy problem do rozwiązania w instalacji, w której mają działać oba urządzenia. Ogrzewanie podłogowe to rodzaj ogrzewania płaszczyznowego, czyli takiego o dużej powierzchni grzewczej, którą w tym wypadku jest cała podłoga. Dzięki temu jej niska temperatura nie stanowi przeszkody w uzyskaniu wymaganej mocy cieplnej. Może ona wynosić średnio powyżej 100 W/m² podłogi, podczas gdy we współczesnych domach nawet w największy mróz wystarczy 70 W/m².

Powierzchnia grzejnika jest wielokrotnie mniejsza, dlatego żeby uzyskać tę samą moc, trzeba go zasilać wodą o wyższej temperaturze. Stąd wspomniane 70-90^oC. Oczywiście grzejnik zasilany wodą o temperaturze 55^oC również może działać skutecznie, pod warunkiem że jest odpowiednio duży. Załóżmy, że poszukujemy grzejnika suszarkowego do łazienki, do której ogrzewania jest wymagana moc 500 W. Z danych technicznych jednego z modeli grzejników dowiadujemy się, że jeżeli będziemy zasilać go wodą o parametrach 75/65^oC w celu uzyskania wymaganej mocy powinien on mieć wysokość 110 cm i szerokość 50 cm, a gdy parametry wody wynoszą 55/45^oC – co najmniej 180 x 60 cm. Może się więc okazać, że trudno go zmieścić w niezbyt dużej łazience. Do tego większy grzejnik jest znacznie droższy. W przypadku rozpatrywanego modelu różnica w cenie wynosi blisko 300 zł, a jest on jednym z najtańszych na rynku. Gdybyśmy wybierali wśród drogich grzejników dekoracyjnych i w dodatku o znacznie większej mocy, różnica w cenie byłaby wielokrotnie większa. Jeśli potrzebowalibyśmy kilku grzejników, to z powodu niższej temperatury zasilania musielibyśmy wydać o kilka tysięcy złotych więcej.

Do tego niższa temperatura powierzchni grzejnika przekłada się na dłuższy czas nagrzewania jego otoczenia, przez co traci się jedną z ważnych zalet grzejników – szybkość działania. Dlatego grzejniki zasilane wodą o niskiej temperaturze warto stosować jedynie w instalacjach z pompami ciepła, które osiągają tym wyższą efektywność, im niższa jest temperatura, do jakiej podgrzewają wodę. W instalacjach z kotłami paliwowymi bardziej się opłaca zasilać grzejniki wodą o wyższej temperaturze. Z powodu różnych wartości optymalnej temperatury zasilania grzejników i ogrzewania podłogowego, jeżeli współpracują z tym samym źródłem ciepła, potrzebne jest urządzenie umożliwiające zróżnicowanie temperatury dopływającej do nich wody – obniżające temperaturę zasilania ogrzewania podłogowego.

Piotr Laskowski