Przydomowe elektrownie wiatrowe - komu opłaca się je budować?

2011-08-29 17:51

Przydomowe elektrownie wiatrowe wciąż są dla wielu osób nowością. Jednak wiatraki, które wykorzystują odnawialne źródła energii, może wybudować praktycznie każdy i cieszyć się w pełni ekologiczną energią elektryczną. Przekonaj się, komu opłaca się posiadanie przydomowej elektrowni wiatrowej i gdzie można je wznosić.

Przydomowa elektrownia wiatrowa - komu opłaca się ją budować?
Autor: Andrzej T. Papliński Energia pochodząca z wiatraków jest ekologiczna, a jej źródło nigdy się nie wyczerpuje

Z każdym rokiem potrzeba coraz więcej energii elektrycznej i na świecie coraz więcej się jej produkuje. W jej wytwarzaniu przodują kraje europejskie – część energii powstaje w elektrowniach wiatrowych. Jeżeli chcemy wykorzystywać bezpłatną energię wiatru w skali mikro, na potrzeby domu jednorodzinnego, powinniśmy wnikliwie rozważyć opłacalność takiej inwestycji oraz uwarunkowania techniczne i prawne.

Przydomowe elektrownie wiatrowe - komu mogą się przydać?

Miłośników własnych przydomowych elektrowni wiatrowych stale przybywa, choć trudno raczej mieć nadzieję na całkowite uniezależnienie się za ich pomocą od dostaw energii z sieci. Gdy jednak mieszka się z dala od sieci i jest się narażonym na częste przerwy w dostawie prądu, warto pomyśleć o własnej minielektrowni na wiatr. Przydomowe wiatraki mogą służyć jako dodatkowe źródło energii, które w pewnym stopniu uniezależnia od sieci lokalnego dystrybutora energii elektrycznej. Najlepiej sprawdzają się jako zasilanie domów niskoenergetycznych – bardzo dobrze ocieplonych, które potrzebują niewiele prądu. W przyszłości może wzrosnąć zainteresowanie elektrowniami wiatrowymi, bo do prawa polskiego jest obecnie wprowadzana Dyrektywa Unii Europejskiej nr 2002/91/WE, według której w dokumentacji nowych budynków oraz starych gruntownie remontowanych projektant będzie musiał uwzględnić zastosowanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (OZE). Ponieważ elektrownie wiatrowe mogą działać praktycznie wszędzie, świetnie nadają się do spełnienia tego warunku.

Ile prądu wytworzy wiatrak?

Ze względu na bardzo wysokie ceny profesjonalnych wiatraków, ten, kto marzy o małej przydomowej elektrowni wiatrowej, powinien raczej pomyśleć o wybudowaniu jej sposobem gospodarczym, czyli we własnym zakresie. Energię elektryczną najlepiej wykorzystywać do ogrzewania wody użytkowej w podgrzewaczu elektrycznym (bojlerze) lub do dogrzewania pomieszczeń. Można też umieścić grzałki w obiegu centralnego ogrzewania, jeśli mamy taki w domu. Dobrze dobrana i usytuowana elektrownia wiatrowa może wytworzyć rocznie taką ilość energii elektrycznej, jaka odpowiada 10-20% iloczynu mocy nominalnej zainstalowanej turbiny oraz liczby godzin w ciągu roku (24 h x 365 dni). W tak wyliczonej wielkości uwzględnione są zarówno okresy bezwietrzne, jak i te, kiedy prędkość wiatru jest mniejsza lub większa od tej, przy której elektrownia wiatrowa produkuje moc nominalną. Otrzymany wynik, mimo że szacunkowy, z pewnością pomoże w uzmysłowieniu sobie możliwości i urealnieniu oczekiwań.

Warto wiedzieć

Korzystając z turbiny o mocy 5 kW, można w ciągu roku uzyskać:

5 [kW] x 0,1 x 24 [h] x 365 [dni] = 4380 [kWh]

5 [kW] x 0,2 x 24 [h] x 365 [dni] = 8760 [kWh],

czyli średnio od 12 do 24 kWh dziennie. To mniej więcej tyle, ile potrzeba do zasilania grzałki elektrycznej o mocy 2 kW w podgrzewaczu wody odpowiednio przez 6 do 12 godzin lub zasilania przez taki sam czas oświetlenia średniego domu jednorodzinnego. Wyliczenia te należy traktować jako szacunkowe. Szczegółową ocenę ilości produkowanej energii elektrycznej można przeprowadzić dopiero po uwzględnieniu zasobów wietrzności w konkretnej okolicy oraz właściwości dobranego typu elektrowni wiatrowej.

Elektrownia wiatrowa pozwala magazynować prąd

Moc oraz ilość energii wytwarzanej przez turbinę zmieniają się w czasie, ponieważ w dużej mierze zależą od prędkości wiatru. Wiatr potrzebny do startu turbiny musi wiać z odpowiednią prędkością, zwykle nie mniejszą niż 4 m/s. Wydajność jest optymalna przy prędkości około 14 m/s. Kiedy prędkość przekroczy 25 m/s, turbina musi być zatrzymana, dlatego energię elektryczną wytwarzaną przez turbinę z odnawialnych źródeł energii trzeba magazynować. W większości przypadków wykorzystuje się do tego baterie akumulatorów. Bardziej efektywnym, ale mniej uniwersalnym rozwiązaniem jest zastosowanie turbiny produkującej energię przy napięciu 230/400 V i zasilanie odbiorników elektrycznych bez gromadzenia energii w akumulatorach.

W ten sposób mogą być zasilane odbiorniki, które pobierają energię okresowo i w dowolnym momencie oraz mogą ją same akumulować, na przykład różnego typu urządzenia grzewcze – piece akumulacyjne, termy do wody z grzałkami, przewody lub maty grzejne układane w podłodze itp. Jeszcze innym sposobem zagospodarowania energii produkowanej przez wiatrak jest gromadzenie jej w baterii akumulatorów i czerpanie do zasilania urządzeń oświetleniowych pracujących przy obniżonym napięciu stałym, na przykład niskonapięciowych lamp halogenowych lub lamp diodowych.

Przydomowa elektrownia wiatrowa wymaga pozwolenia

Sama inwestycja zgodnie z ustawą Prawo budowlane wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Ustawa ta podlega stałym modyfikacjom. Jej aktualizowany tekst można znaleźć na stronie internetowej Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego: www.gunb.gov.pl. Elektrownia wiatrowa, która ze względu na wymiary (wysokość) stanowiłaby przeszkodę lotniczą, musi być oznakowana zgodnie z Rozporządzeniem ministra infrastruktury z 25 czerwca 2003 r. w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych (DzU nr 130 z 24 lipca 2003 r. poz. 1193 oraz DzU nr 9, poz. 53). Zewnętrzne końce śmigieł powinny być wówczas pomalowane w pasy o jednakowej szerokości (powinno być ich pięć), prostopadłe do dłuższego wymiaru śmigła, pokrywające 1/3 długości łopaty (trzy powinny być koloru czerwonego lub pomarańczowego, dwa – białego). Pasy skrajne nie mogą być białe. Dodatkowo na najwyższym punkcie gondoli musi być zainstalowane światło błyskowe o średniej intensywności. Na szczęście niezbyt wysokie maszty elektrowni przydomowych zwykle nie stanowią przeszkody lotniczej, chyba że znajdują się w strefach dolotowych do lotniska. Zasady wspomagania budowy urządzeń związanych z ochroną środowiska określa Rozporządzenie ministra środowiska z 16 stycznia 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na przedsięwzięcia będące inwestycjami związanymi z odnawialnymi źródłami energii (DzU nr 14, poz. 89)

Warto wiedzieć

W Polsce występują obszary o różnej intensywności wiatrów, mniej lub bardziej sprzyjające instalowaniu elektrowni wiatrowych. Te duże wymagają średniorocznej wietrzności na poziomie 5,5-7 m/s, czyli klasy I i II. Mniejsza wartość nie wyklucza natomiast możliwości instalowania małych elektrowni wiatrowych. Mapa daje tylko ogólną orientację. Dla każdej lokalizacji należy przeprowadzić osobną analizę. Energia wiatru zmienia się zarówno w ciągu roku, jak i podczas doby. Rośnie w środku dnia oraz w miesiącach zimowych. Wydajność elektrowni wiatrowej w dużej mierze zależy od jej lokalizacji w terenie. Zasadniczy wpływ ma jego ukształtowanie (podłużne wzgórza, pojedyncze wzgórza i góry, skarpy, zagłębienia, przełęcze) oraz przeszkody (budynki, drzewa). Zmienność wiatru zależy od wysokości i rośnie wraz z odległością od powierzchni ziemi. Im wyżej, tym wiatr ma bardziej stały charakter (turbulencje spowodowane ukształtowaniem terenu są coraz mniejsze). Wraz ze wzrostem wysokości względem poziomu morza zmniejsza się też gęstość powietrza, a to oznacza proporcjonalnie mniejszą siłę wiatru. Przeszkody terenowe – budynki, rzędy drzew i pojedyncze drzewa znajdujące się na drodze przesuwających się mas powietrza – powodują gwałtowne zmniejszenie prędkości wiatru i wzrost turbulencji w ich pobliżu. Najlepszy do korzystania z energii wiatru jest zatem obszar o jednolitej szorstkości.