Kominek z wkładem stalowym czy żeliwnym? Dobieramy właściwą moc grzewczą kominka
Materiał, z którego jest wkład kominkowy, musi być odporny na duże zmiany temperatury. Powinien też akumulować ciepło wytwarzane podczas spalania drewna. Zobacz, jak akumuluje ciepło kominek z wkładem z płyt stalowych, a jak z żeliwnych. Jaką muszą mieć moc grzewczą, aby ciepło z ogrzewania kominkowego wystarczało na ogrzanie kilku pomieszczeń w domu?
Autor: Mariusz Bykowski
Masywna obudowa ze specjalnych kafli akumuluje ciepło, dzięki czemu jest ono przekazywane do pomieszczenia mniej intensywnie, ale przez dłuższy czas
Wkład kominkowy stalowy czy żeliwny?
Korpusy nowoczesnych wkładów kominkowych wytwarza się z płyt stalowych, a wewnątrz umieszcza akumulujące ciepło kształtki szamotowe albo z wermikulitu. Ten drugi materiał ma istotną właściwość – jego obecność sprawia, że zwiększa się temperatura spalania, dzięki czemu następuje dopalenie substancji smolistych. Przekłada się to na wyższą sprawność spalania i ułatwia utrzymanie szyb w czystości. Elementy szamotowe lub z wermikulitu łatwo się wymienia, jeśli ulegną zniszczeniu (mogą pękać).
Natomiast grube płyty żeliwne dobrze akumulują ciepło, więc w komorze spalania wkładów z tego materiału nie umieszcza się w tym celu dodatkowych elementów. Warto brać pod uwagę, że między żeliwnymi elementami korpusu po pewnym czasie mogą się pojawić szczeliny. Naprawa polega na ponownym skręceniu ich ze sobą, jednak wymaga to wyjęcia wkładu z obudowy, co zwykle jest kłopotliwe.
Lepiej unikać wkładów o cienkich ściankach – są tanie, ale nietrwałe. Część znajdująca się najbliżej płomienia nagrzewa się w nich bardzo szybko, a pozostała pozostaje chłodna. Powstają wtedy naprężenia powodujące odkształcanie i rozszczelnienie płyt stalowych albo pękanie kruchego żeliwa.
Wybór materiału, a dekoracyjność kominków
Wkłady stalowe mają zwykle prostą formę. Ozdobne dodatki to cecha wkładów odlewanych z żeliwa, przez co nadają się one raczej do kominków w stylu rustykalnym.
WIDEO: Stalowe i żeliwne wkłady kominkowe. Który wybrać do naszego kominka?
Wielkość wkładu kominkowego, a jego moc grzewcza
Najmniejsze wkłady kominkowe mają szerokość około 60 cm, uważane za średnie – 65-75 cm, a duże – ponad 80 cm. Najszersze, nazywane panoramicznymi, nawet powyżej 120 cm. Wysokość w standardowych wkładach jest mniejsza od szerokości, ale są też takie o odwróconych proporcjach – wspomniane już wcześniej wertykalne.
Z wielkością wkładu jest związana jego moc grzewcza. Należy ją dopasować przede wszystkim do wielkości pomieszczenia, w którym ma być zainstalowany.
Trzeba mieć świadomość, że w czasie palenia przez szybę wkładu wypromieniowuje znaczna ilość ciepła, więc zbyt duża będzie przyczyną przegrzewania pomieszczenia. Jeśli ciepło z kominka ma służyć do ogrzewania całego domu, także trzeba to uwzględnić. Można założyć, że na każdy metr kwadratowy ogrzewanej powierzchni we współczesnym domu potrzeba 80 W mocy grzewczej (w starszych, nieocieplonych domach – 140 W).
Zobacz przykład doboru wkładu kominkowego
Przyjmijmy zatem, że do domu o powierzchni 180 m2 wybieramy wkład o mocy nominalnej (średniej mierzonej w ciągu trzech godzin pracy kominka) 14 kW. Jeśli ma on dużą, zaokrągloną szybę, może oddawać przez nią nawet 45% ciepła, czyli pomieszczenie, w którym znajduje się kominek, będzie ogrzewane z mocą 6,3 kW. W takim o powierzchni 30 m2 oznacza to aż 210 W/m2 – niemal trzykrotnie więcej, niż potrzeba w przyzwoicie ocieplonym domu, gdy na zewnątrz jest dwudziestostopniowy mróz. Lepiej poszukać innego urządzenia – takiego, które przez szybę będzie przekazywać mniej więcej 20% ciepła (z mocą 2,8 kW) – czyli z niezbyt dużą szybą płaską. Resztę energii można wtedy wykorzystać do ogrzewania powietrza omywającego wkład, które przetransportuje ciepło do pozostałych pomieszczeń w domu.
Autor: Mariusz Bykowski
Masywna obudowa ze specjalnych kafli akumuluje ciepło, dzięki czemu jest ono przekazywane do pomieszczenia mniej intensywnie, ale przez dłuższy czas
Ogrzewanie kominkowe
Moc grzewcza nawet najmniejszych wkładów kominkowych jest wystarczająca do ogrzewania kilku pomieszczeń w domu. Ale żeby ją wykorzystać, trzeba umożliwić ciepłu wytwarzanemu w kominku dotarcie do oddalonych od niego miejsc.
Wkład może ogrzewać wodę zasilającą instalację centralnego ogrzewania. Wówczas ciepło uzyskiwane w wyniku spalania drewna jest przekazywane do pomieszczeń przez grzejniki. Wymaga to wyposażenia wkładu w specjalny wymiennik ciepła typu spaliny-woda. Urządzenia fabrycznie przystosowane do takiego wykorzystania nazywa się wkładami kominkowymi z płaszczem wodnym. Prostszy i tańszy jest system rozprowadzenia ciepła za pośrednictwem powietrza nazywany w skrócie DGP (dystrybucji gorącego powietrza). Jest to sieć izolowanych przewodów łączących wkład z pomieszczeniami, które chcemy ogrzewać.
Powietrze, przejmując ciepło od rozgrzanego korpusu staje się lżejsze, więc jego ruch może się odbywać dzięki naturalnej sile wyporu, ale jeśli wyloty przewodów są znacznie oddalone od kominka, stosuje się wentylator wymuszający przepływ. Do współpracy z DGP nadaje się każdy wkład, ale najlepiej, by miał jak najwyższą sprawność i działał jak najdłużej po jednokrotnym załadunku drewna. Powinien być przeznaczony do ciągłego palenia, czyli mieć klasę C według normy NFD 35-376 (C oznacza, że urządzenie może utrzymywać żar powyżej dziesięciu godzin, I – poniżej dziesięciu godzin, A – spełnia jedynie funkcję dekoracyjną i nie jest badane pod kątem czasu utrzymywania żaru).
Doprowadzenie powietrza
Obecnie budowane domy są bardzo szczelne – ze względu na oszczędność energii do ogrzewania pomieszczeń wymianę powietrza ogranicza się w nich do minimum. Natomiast do spalania paliwa w kominku potrzeba dużo tlenu, który musi być dostarczany wraz ze świeżym powietrzem. Najprostszy sposób jego doprowadzenia to uchylanie okna na czas palenia, ale w ten sposób powoduje się wychłodzenie pomieszczenia.
Ten problem można rozwiązać, wybierając wkład z możliwością doprowadzenia powietrza z zewnątrz specjalnym przewodem bezpośrednio do komory spalania. W ten sposób unika się też zakłóceń w pracy kominka (wyciągania dymu z paleniska) zainstalowanego w domu z mechaniczną wentylacją wyciągową – wyciągiem kuchennym, wentylatorem łazienkowym. Jest to też jedyne rozsądne rozwiązanie, jeśli korzystamy z wentylacji z odzyskiem ciepła (rekuperatorem), bo warunkiem jego wysokiej sprawności jest zachowanie szczelności budynku.
Dobierz kominek do domu - konfigurator doboru kominka
Co zrobić, żeby kominek miał czystą szybę?
Wkłady kominkowe mają rozwiązania zapobiegające brudzeniu się szyb. Najczęściej jest to doprowadzenie powietrza do paleniska szczeliną wokół szyby, czyli tak zwana kurtyna powietrzna. Pęd powietrza porywa wtedy cząstki sadzy, utrudniając osadzanie się ich na szybie. Niestety, wkład nie jest wtedy szczelny.
Inne popularne zabezpieczenie jest nazywane szybą pirolityczną. Polega ono na pokryciu jej warstwą tlenków metali odbijających promieniowanie podczerwone emitowane przez płonące paliwo. Odbite promienie ponownie przechodzą przez szybę, dodatkowo ją nagrzewając. Dzięki temu osiadające na niej cząstki stałe ulegają rozkładowi – pirolizie. Szyba pirolityczna ogranicza ilość ciepła promieniującego do pomieszczenia. W niektórych wkładach stosuje się jednocześnie oba zabezpieczenia – kurtynę powietrzną i szybę pirolityczną.
