Jakie ogrzewanie wodne: podłogowe czy grzejnikowe? Porównanie

Ogrzewanie wodne domów i mieszkań od wielu lat można spotkać na polskim rynku. Może to być ogrzewanie z grzejnikami, ale także systemy wodnego ogrzewania podłogowego. Warto poznać zalety i wady obu rozwiązań, aby móc świadomie dokonać wyboru.

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Autor: Jarosław Sosiński

Ogrzewanie podłogowe to luksus, ale na pewno nie ekstrawagancja. Jego zalety odczuwa się na co dzień, więc warto w nie zainwestować.

Ogrzewanie podłogowe - plusy i minusy

• zapewnia optymalny, bliski idealnemu rozkład temperatury w pomieszczeniach
• temperatura wody w instalacji jest niska – korzystna ze względów technicznych i higienicznych
• jest estetyczne, bo pozostaje niewidoczne
• dzięki dużej powierzchni grzewczej o niskiej temperaturze oraz korzystnemu rozkładowi temperatury umożliwia obniżenie kosztów eksploatacji przy zachowaniu komfortu cieplnego
• ma dużą bezwładność cieplną, co dobrze wpływa na współpracę z kotłem, ale utrudnia szybkie zmiany wydajności, a to nie sprzyja oszczędzaniu energii
• wymaga starannego wykonania prac instalacyjnych i budowlanych; naprawa skutków zaniedbań jest trudna i kosztowna
• może utrudnić aranżację wnętrz – zasłonięte dużymi meblami lub grubym dywanem ma mniejszą wydajność

Grzejniki ścienne - plusy i minusy

• mają prostą instalację niesprawiającą kłopotu wykonawcom
• można je zamontować nawet po zakończeniu budowy, w już wykończonych wnętrzach
• stosunkowo łatwo je wymienić i naprawić instalację
• regulacja wydajności nie wymaga stosowania drogich urządzeń
• mają niewielką bezwładność cieplną, która umożliwia szybkie zmiany wydajności – sprzyja to oszczędzaniu energii
• można dobrać grzejniki o mocy wystarczającej praktycznie do każdego pomieszczenia, bez względu na wielkość strat ciepła
• koszt instalacji jest mniejszy niż wodnego ogrzewania podłogowego
• nie zawsze są estetyczne
• zajmują miejsce w pomieszczeniu, mogą utrudniać aranżację wnętrz
• nie zapewniają optymalnego rozkładu temperatury w pomieszczeniach
• ze względu na wysoką temperaturę powierzchni nie zapewniają komfortowego mikroklimatu

Kiedy można stosować?

O ile grzejniki ścienne można zastosować praktycznie w każdym przypadku, o tyle ogrzewanie podłogowe czasami może być niewystarczające z powodu ograniczonej wydajności. Maksymalna wydajność cieplna ogrzewania podłogowego to 80 W/m². Jest to spowodowane ograniczeniem temperatury powierzchni podłogi do 29°C. Wyższa jest już szkodliwa dla zdrowia. Zaleca się nawet, by w strefie stałego przebywania ludzi temperatura podłogi nie przekraczała 26°C. Taka wydajność może się okazać niewystarczająca w pomieszczeniach o dużych stratach ciepła, przede wszystkim w źle ocieplonych domach. Podgrzewanie podłogi jest pożądane szczególnie wtedy, gdy posadzka ma być wykonana z materiałów o niskim współczynniku przyswajania ciepła, tj. kamień czy terakota.
Grzejnik o mocy porównywalnej z ogrzewaniem podłogowym jest stosunkowo niewielki. Z ogrzewanej podłogi o powierzchni 10 m² można uzyskać moc do 800 W. Taką samą moc może zapewnić grzejnik płytowy o wymiarach zaledwie 50 x 50 x 15 cm dzięki temu, że jego temperatura może być zdecydowanie wyższa niż podłogi (w praktyce 70-80°C). Dlatego właściwie do każdego pomieszczenia w domu jednorodzinnym można dobrać grzejnik o wystarczającej mocy.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Andrzej Szandomirski

Grzejniki łazienkowe nie tylko interesująco wyglądają, pełnią też funkcję suszarek do ręczników.

Ogrzewanie wodne - ciepło i ekonomicznie

Przekazywanie ciepła do pomieszczeń z ogrzewaniem podłogowym odbywa się nieco inaczej niż do ogrzewanych grzejnikami. Sprawia to, że ilość energii zużywanej do zapewnienia komfortu cieplnego nie jest w obu instalacjach ogrzewania wodnego taka sama.
W przypadku ogrzewania grzejnikami zdecydowana większość ciepła jest przekazywana przez konwekcję (stąd ich nazwa – grzejniki konwekcyjne), natomiast ogrzewana podłoga oddaje ciepło głównie przez promieniowanie.
Ze sposobu przekazywania ciepła wynikają różnice w zużyciu energii niezbędnej do zapewnienia mieszkańcom komfortu cieplnego. W pomieszczeniu ogrzewanym grzejnikami konwekcyjnymi temperatura powietrza musi być o mniej więcej 2°C wyższa niż w ogrzewanym instalacją ogrzewania podłogowego, abyśmy nie odczuwali chłodu. Wynika to ze zjawiska wypromieniowania ciepła z naszych ciał w kierunku zimnych przegród – w tym wypadku podłogi. Gdy podłoga jest cieplejsza, mniej ciepła z naszych organizmów wypromieniowuje w jej kierunku, a więc mniej ciepła z otoczenia potrzeba, by nie było nam zimno. To najważniejsza zaleta ogrzewania podłogowego.
Na możliwość niewielkiego obniżenia temperatury w pomieszczeniu bez utraty komfortu ma wpływ także rozkład temperatury. Kiedy jest nam cieplej w nogi, wokół wyższych partii ciała może być trochę zimniej, a i tak nie będziemy z tego powodu odczuwać dyskomfortu. Warto wiedzieć, że utrzymywanie w pomieszczeniu z ogrzewaniem podłogowym temperatury o 2°C niższej niż w ogrzewanym grzejnikami ściennymi daje oszczędności w zużyciu paliwa nawet rzędu kilkunastu procent.
Duża różnica między ogrzewaniem podłogowym i grzejnikami występuje też w zdolności do akumulacji ciepła, która przekłada się na bezwładność cieplną. Gdy w pomieszczeniu zrobi się cieplej, stosunkowo szybko można zmniejszyć ilość ciepła dostarczanego przez grzejniki. Wystarczy, że zostanie zamknięty zawór termostatyczny. Grzejnik szybko ostygnie i pomieszczenie nie zostanie przegrzane.
Ogrzewaniem podłogowym trudniej sterować. Rozgrzewa się ono kilkakrotnie dłużej niż grzejniki – zanim ciepło zacznie być przekazywane do pomieszczenia, musi się nagrzać beton, w którym są zatopione rury z wodą. Rozgrzany beton pozostanie ciepły przez długi czas po odcięciu dopływu wody do instalacji. Dlatego trudniej jest dostosowywać ilość ciepła dostarczanego przez instalację grzewczą do szybko zmieniającego się zapotrzebowania na nie. Duża bezwładność cieplna utrudnia także stosowanie okresowego obniżenia temperatury na czas nieobecności domowników. Może się więc zdarzyć, że mimo oszczędności wynikających ze stałego utrzymywania niższej temperatury w pomieszczeniach zużycie energii w przypadku ogrzewania podłogowego będzie większe niż w ogrzewaniu grzejnikami. Trudno zatem jednoznacznie stwierdzić, który rodzaj ogrzewania jest w praktyce bardziej ekonomiczny, bo zależy to chociażby od trybu życia mieszkańców.

Błędy drogo kosztują

Każdą instalację trzeba wykonać starannie i zgodnie z zasadami sztuki budowlanej. Instalację centralnego ogrzewania z grzejnikami ściennymi wykonuje się nieco łatwiej niż ogrzewanie podłogowe. Poza tym jej najważniejsze elementy pozostają cały czas dostępne, więc nawet gdy zostanie popełniony błąd, na ogół jest łatwo go naprawić.
Ogrzewanie podłogowe wymaga starannego wykonania nie tylko prac instalacyjnych, ale także budowlanych. Gdy coś zostanie przeoczone na etapie wykonania, efekty często się ujawniają, gdy dom jest już wykończony, a wnętrza urządzone. Wówczas naprawa jest bardzo kłopotliwa i kosztowna.

Estetyka

Jednym z ważnych powodów zainteresowania ogrzewaniem podłogowym jest to, że pozostaje ono niewidoczne. W systemie ogrzewania podłogowego elementy grzewcze, czyli rury, znajdują się pod posadzką i w żaden sposób nie przeszkadzają w aranżacji wnętrz. Pewne ograniczenia dotyczą jedynie wyboru posadzki, bowiem nie wszystkie się nadają na ogrzewaną podłogę.
Grzejniki wielu osobom cały czas kojarzą się z mało estetycznymi rozwiązaniami z minionej epoki. Czasami nawet bardzo ładny grzejnik na ścianie może być przeszkodą przy ustawianiu mebli. Warto jednak zauważyć, że obecnie można kupić grzejniki, które nie tylko nie szpecą wnętrz, ale są wręcz ich ozdobą. Bardzo często są konstruowane tak, by oprócz pełnienia podstawowej funkcji – ogrzewania pomieszczeń – oraz funkcji dekoracyjnej nadawały się do suszenia ręczników w łazience lub ubrań w przedpokoju.

Piotr Laskowski