Jakie grzejniki kupić, decydując się na modernizację instalacji? Poznaj rodzaje grzejników oraz ich najważniejsze cechy
Wymieniając grzejniki w domu, musisz zwrócić uwagę na wiele aspektów technicznych tych urządzeń. Warto wiedzieć, że zanim wybierzesz materiał, z którego wykonane są grzejniki, najpierw powinieneś dobrać moc. Co jeszcze musisz wiedzieć wymieniając kaloryfery?
Wymiana grzejników w domu – zwróć uwagę na rozstaw króćców
Wybierając grzejniki na wymianę, należy zwrócić uwagę na rozstaw ich króćców przyłączeniowych. W grzejnikach żeliwnych jest on o 100 mm mniejszy niż wysokość grzejnika, w stalowych – tylko o 50 mm.
Podczas wymiany samych grzejników, bez zmiany instalacji lub tylko sposobu jej rozprowadzenia, trzeba sprawdzić możliwość połączenia króćców nowych grzejników z istniejącymi gałązkami grzejnikowymi. W ofercie niektórych producentów są grzejniki płytowe o rozstawie przyłączy dokładnie takim, jakie miały grzejniki żeliwne. Podobnie jest w przypadku grzejników aluminiowych. Rozstaw ich króćców przyłączeniowych – identyczny jak w popularnych modelach grzejników żeliwnych członowych – jest przez ich producentów często używany jako argument przemawiający za ich wyborem przy poszukiwaniu grzejników na wymianę.
Jeśli rozstaw nowych króćców przyłączeniowych nie pasuje do instalacji, używa się specjalnych kształtek lub – w miarę możliwości – przerabia gałązki.
Wymieniając grzejniki, najpierw dobierz moc, potem materiał
Nowy grzejnik musi mieć moc odpowiednią do zapotrzebowania na ciepło w pomieszczeniu, wymiary umożliwiające zamontowanie go w miejscu po poprzednim i ładniej wyglądać. Materiał, z jakiego jest zrobiony, jego pojemność wodna i konstrukcja często nie są brane pod uwagę przez przeciętnego użytkownika, a szkoda, bo to one decydują o sposobie przekazywania ciepła przez grzejnik i w rezultacie o komforcie, jaki jest w stanie zapewnić instalacja centralnego ogrzewania. Każdy grzejnik oddaje ciepło częściowo przez promieniowanie, częściowo na drodze konwekcji, czyli za pośrednictwem powietrza, które ogrzewa się od grzejnika i roznosi ciepło po pomieszczeniu. W zależności od konstrukcji grzejnika i temperatury zasilania instalacji udział konwekcji i promieniowania jest różny. W grzejnikach płytowych z ożebrowaniem konwekcyjnym i członowych przeważa konwekcja, ale jest też pewien udział promieniowania. W konwektorach promieniowania jest niewiele i można je w zasadzie pominąć.
Wśród grzejników dostępnych w sprzedaży można jeszcze spotkać grzejniki członowe z żeliwa – odporne na korozję, trwałe, dobrze akumulujące ciepło i o małych oporach przepływu. Mało kto decyduje się na kupno takich grzejników, chociaż dobrze sprawdzają się w instalacjach grawitacyjnych.
Jakie są wady i zalety grzejników żeliwnych?
Nowoczesne grzejniki żeliwne, skręcane z elementów, mające gładszą powierzchnię i mniejszą pojemność wodną, są dość drogie, bo skierowane do niewielkiej grupy amatorów. Wady grzejników żeliwnych starano się wyeliminować w grzejnikach również skręcanych z elementów, tyle że aluminiowych. W niektórych regionach Polski są one bardzo popularne, chociaż trudno na to znaleźć uzasadnienie. Być może chodzi o dość powszechne przekonanie, że wymiana grzejnika żeliwnego na aluminiowy jest najprostsza. Faktycznie nie wymaga żadnych przeróbek instalacji. Człony aluminiowe mają podobne wymiary i wydajność jak żeliwne, więc wystarczy, by nowy aluminiowy grzejnik miał tyle samo ogniw co stary – żeliwny. W razie potrzeby można powiększyć grzejnik, dokręcając do niego dodatkowy element. W podobny sposób można się pozbyć jednego lub kilku elementów, gdy moc grzejnika okaże się za duża.
Czy warto wymienić grzejniki na aluminiowe?
Grzejniki aluminiowe są lekkie, gładkie i mają niewielką bezwładność cieplną, dzięki czemu dobrze współpracują z nowoczesnymi kotłami z automatyczną regulacją temperatury. Większość tak zwanych aluminiowych grzejników jest dziś produkowana ze stopu aluminium, krzemu i miedzi oraz zabezpieczana przed korozją za pomocą anaforezy. Producenci dopuszczają instalowanie ich we wszystkich rodzajach instalacji, także w miedzianych, chociaż połączenie aluminium z innymi metalami, zwłaszcza miedzią, może powodować powstanie ogniw korozji elektrochemicznej. Dlatego dla pewności w miejscach połączenia grzejników z miedzianymi rurami czy mosiężną armaturą zaleca się montowanie teflonowych przekładek zapobiegających korozji.
Przyłączenie grzejnika – na co zwrócić uwagę?
Gdy grzejnik jest zaopatrzony w cztery króćce przyłączeniowe umożliwiające połączenie go z instalacją z lewej lub prawej strony, za pośrednictwem specjalnej armatury lub bezpośrednio z pionami, nazywa się go Kompakt, Klasik lub C. Oznaczenia literowe lub nazwy (różne u różnych producentów) są używane do określenia grzejników, które mają fabrycznie wbudowany specjalny zespół przyłączeniowy z wmontowaną wkładką zaworową regulującą przepływ wody przez grzejnik. Standardowo przyjęło się montować taki zespół po prawej stronie, ale większość producentów na zamówienie dostarcza grzejniki z zespołem przyłączeniowym po lewej stronie. Niektórzy producenci oferują już grzejniki płytowe z podłączeniem na środku i z wkładką regulacyjną lub bez niej. Grzejniki z zespołem zintegrowanym są gotowe do przyłączenia przewodów od dołu (z instalacji rozprowadzonej w podłodze) lub po zastosowaniu odpowiednich kształtek do rur ukrytych w ścianie. Dzięki takiemu rozwiązaniu instalacja rozprowadzająca wodę do grzejników jest niewidoczna w pomieszczeniu.
Grzejniki znajdujące się w sprzedaży powinny mieć deklarację zgodności z Polską Normą PN-EN 442 lub z aprobatą techniczną wystawioną przed wejściem w życie normy PN-EN 442.
Dlaczego grzejniki płytowe ze stali są tak popularne?
Grzejniki stalowe płytowe zawdzięczają popularność estetycznemu wyglądowi. Mają jednak znacznie ważniejsze zalety – niewielką pojemność wodną, a więc także mniejszą bezwładność cieplną i lepszy stosunek mocy cieplnej do wielkości. Z powodu dużych oporów przepływu i podatności na korozję nie nadają się do instalacji grawitacyjnych ani otwartych. Producenci nie zalecają także montowania ich w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, na przykład łazienkach, do których w ich miejsce polecają grzejniki drabinkowe.
Grzejniki są zazwyczaj sprzedawane z kompletem zawiesi kątowych lub szynowych oraz kołków rozporowych i śrub przystosowanych do mocowania w ścianach ceramicznych. Do ścian z innego materiału (na przykład betonu komórkowego) lub wykończonych płytami gipsowo-kartonowymi należy osobno dokupić odpowiednie zawieszenia. Bardzo reklamowane przed paru laty grzejniki konwektorowe, wraz ze zmianą parametrów pracy instalacji centralnego ogrzewania powoli tracą zainteresowanie projektantów, chociaż trzeba przyznać, że mają także swoich zwolenników.
Wybór grzejnika – jak dobrać wymiary?
Projektant lub instalator dobierający grzejnik do pomieszczenia kieruje się głównie jego wydajnością i tym, czy wybrany grzejnik zmieści się pod parapetem. Rzadko się zastanawia, czy będzie dobrze pod nim wyglądał. Coraz lepsza izolacja cieplna i szczelna stolarka sprawiają, że straty ciepła w pomieszczeniach, mimo wzrostu ich powierzchni, są mniejsze niż kiedyś. To wpływa na wielkość grzejników. Wprawdzie obniżyły się parametry pracy centralnego ogrzewania, a przez to powinna się zwiększyć powierzchnia grzejników, mimo to grzejniki są coraz krótsze.
Jeśli nowy grzejnik nie mieści się we wnęce po poprzednim i trzeba go zainstalować na ścianie wewnętrznej, należy powiększyć jego moc o kilka-kilkanaście procent w stosunku do obliczonej. Podobnie trzeba postąpić, gdy planuje się zasłonięcie go obudową.
