Co zrobić, gdy grzejnik nie grzeje? Sprawdzone sposoby na konserwację i odpowietrzenie instalacji c.o.
Gdy grzejniki nie dostarczają wystarczającej ilości ciepła, a do naszych uszu docierają dźwięki bulgoczącej wody, stuki i inne hałasy, może to oznaczać, że instalacja centralnego ogrzewania wymaga serwisu. Co zrobić, gdy grzejnik nie grzeje? Jak odpowietrzyć instalację c.o.? Podpowiadamy
Autor: Celestyna Król
Nieprawidłowe działanie instalacji centralnego ogrzewania najczęściej wynika z jej zapowietrzenia lub zanieczyszczenia.
Spis treści
- Dlaczego grzejnik nie grzeje?
- Powietrze w instalacji grzewczej
- Jaka woda do instalacji c.o. będzie odpowiednia?
- Co zrobić, gdy grzejnik nie grzeje? Odpowietrzanie instalacji c.o.
- Odpowietrzanie i konserwacja instalacji c.o. Zdjęcia
- Murowane starcie - posłuchaj naszych podcastów!
Dlaczego grzejnik nie grzeje?
Nieprawidłowo funkcjonująca instalacja centralnego ogrzewania może przysporzyć właścicielom domów sporo problemów. Zdecydowanie warto zaradzić im zaraz po wykryciu, ponieważ odkładanie serwisu na później może znacząco podnieść koszty związane z koniecznością wymiany zużytych pomp czy części orurowania. Warto również wyrobić w sobie nawyk dokonywania okresowych przeglądów systemu, aby uniknąć przykrych niespodzianek.
Awarie instalacji centralnego ogrzewania dotyczącą nie tylko tych kilkunastoletnich, od dłuższego czasu nieserwisowanych. Nieprawidłowo działać może również nowy system, który pracuje od kilku tygodni, ale został zbudowany z błędami lub przy użyciu niskiej jakości komponentów. Najczęstszymi problemami, jakie się pojawiają w związku z pracą systemu centralnego ogrzewania, są jego zapowietrzenie i zanieczyszczenie.
Powietrze w instalacji grzewczej
Wydawać by się mogło, że jeżeli centralny obieg wody jest zamknięty, to nie ma możliwości, aby dostało się do niego powietrze, które mogłoby zakłócić jego pracę. Prawda jest jednak taka, że powietrze może się dostać nawet do obiegu zamkniętego, i to na kilka różnych sposobów. Przede wszystkim należy pamiętać, że poza orurowaniem i emiterami ciepła w skład instalacji c.o. wchodzą również wszelkiego rodzaju śrubunki, uszczelki czy zawory odpowietrzające. Za pośrednictwem tych elementów instalacji powietrze ma szansę się dostać do jej wnętrza, powodując zakłócenia w działaniu.
Co więcej, samo orurowanie użyte do budowy systemu również może być elementem, przez który przedostaje się powietrze. Często do produkcji rur stosuje się polietylen, którego gęstość jest wystarczająca, by stanowić barierę dla cząsteczek wody, jednak gęstość poszczególnych wiązań cząsteczkowych w jego strukturze nie jest na tyle duża, żeby być barierą dla powietrza. Jeżeli rury nie mają wtedy specjalnej dodatkowej bariery (warstwy ochronnej), która zapobiega dyfuzji cząsteczek powietrza do ich wnętrza, może to być przyczyną zapowietrzenia instalacji.
Kolejną może być zmiana temperatury i ciśnienia panująca w obiegu. Zgodnie z prawem Henry’ego rozpuszczalność gazów w cieczach rośnie wprost proporcjonalnie do obniżania się temperatury i wzrostu ciśnienia cieczy. A zatem, im wyższa temperatura i niższe ciśnienie, tym mniejsza rozpuszczalność. Proces, w którym mikropęcherzyki zawartego w wodzie powietrza (gazów) wraz ze zmianą ciśnienia cieczy dynamicznie pojawiają się i zanikają, nazywa się kawitacją. W efekcie dochodzi do implozji mikropęcherzyków, co generuje falę uderzeniową, a ta może uszkadzać elementy instalacji c.o., doprowadzając do ich szybszego zużycia. Najbardziej narażone na degradację w wyniku procesów kawitacyjnych są elementy pomp obiegowych.
Jaka woda do instalacji c.o. będzie odpowiednia?
Po zamontowaniu całego systemu centralnego ogrzewania teoretycznie napełnia się go czystą wodą. Jednak w praktyce wprowadzona do obiegu woda rzadko jest krystalicznie czysta. Mogą się w niej znajdować różnego rodzaju zanieczyszczenia: chlor, mangan, osady wapnia czy mikroorganizmy. Biorąc to pod uwagę, łatwo wywnioskować, że wprowadzana do obiegu woda może się charakteryzować różnymi wartościami twardości czy pH. Dodatkowo, woda pracująca w zmieniającej się temperaturze zderza się z różnymi rodzajami materiałów tworzących poszczególne elementy instalacji (polimery, metale).
W związku z tym może dochodzić do reakcji chemicznych, w wyniku których istnieje prawdopodobieństwo wytrącania się zanieczyszczeń w postaci kamienia kotłowego, tlenków metali (w wyniku korozji) czy szlamu. Zanieczyszczenia, zwłaszcza te długo odkładające się w obiegu c.o., będą z czasem tworzyć coraz grubszą warstwę, a to z kolei będzie przyczyną zwiększania się oporu przepływu wody, a tym samym zmniejszenia wydajności systemu grzewczego.
Co zrobić, gdy grzejnik nie grzeje? Odpowietrzanie instalacji c.o.
Aby instalacja centralnego ogrzewania działała prawidłowo, bez problemów związanych z zapowietrzaniem, warto ją wyposażyć w elementy służące do odprowadzania z niej nadmiaru powietrza. Są nimi separatory powietrza, odpowietrzniki grzejnikowe czy pływakowe odpowietrzniki automatyczne. Te ostatnie montuje się na pionach orurowania oraz w miejscach, w których ryzyko gromadzenia się powietrza jest największe (tam, gdzie poziomy rurociąg omija jakąś przeszkodę, przez co jest poprowadzony w górę, a następnie w dół).
Większość dostępnych na rynku odpowietrzników automatycznych ma zbliżoną budowę i zasadę działania – korpus z mosiądzu, pływak oraz zawór wydmuchowy. W momencie zapowietrzenia instalacji mosiężny korpus wypełnia się powietrzem, a to powoduje opadanie pływaka pod własnym ciężarem i otwarcie zaworu wydmuchowego, co skutkuje wypchnięciem gazu przez wodę, która w układzie zamkniętym jest pod wysokim ciśnieniem. Po odprowadzeniu powietrza pływak ponownie unosi się i zamyka zawór wydmuchowy.
Odpowietrzniki grzejnikowe występują w wersjach ręcznej i automatycznej (ręczne są na ogół standardowym wyposażeniem współczesnych grzejników). Automatyczne mają pływak lub higroskopijny dysk, który powoduje zamknięcie lub otwarcie zaworu wydmuchowego dzięki zwiększaniu swojej objętości pod wpływem powietrza, lub wody. W przypadku wersji ręcznej w celu pozbycia się powietrza z instalacji należy odkręcić pokrętło zaworu, poczekać aż się przez niego wydostanie, po czym zakręcić pokrętło.
Trzecim elementem ułatwiającym odpowietrzenie instalacji centralnego ogrzewania jest separator powietrza. Montuje się go bezpośrednio za kotłem centralnego ogrzewania lub wymiennikiem ciepła (w węźle cieplnym), na rurze zasilającej. Zastosowanie separatora powietrza na początku obiegu czynnika grzewczego pozwala uniknąć powstawania gazu w dalszej części obiegu. Zasada działania separatora opiera się w dużej mierze na ruchomym elemencie, który wywołując ruch wirowy wody, ułatwia formowanie się mikropęcherzyków, które łączą się i unoszą do automatycznego zaworu odpowietrzającego.
Na rynku dostępna jest też szeroka gama środków chemicznych przeznaczonych do walki z zanieczyszczeniami. Dzięki temu, że zapobiegają one powstawaniu kamienia i regulują najważniejsze parametry wody, zapewniają prawidłową pracę instalacji przez długi czas. Preparat, który dodaje się do wody wypełniającej instalację, należy dobrać w zależności od materiału, z którego jest ona wykonana (metal, polimer), a także jej stanu (nowa albo od dawna eksploatowana). Niektóre preparaty służą bowiem do pozbycia się tłuszczu i topików stosowanych przy łączeniu elementów instalacji, oraz kurzu i pyłu, które dostały się do niej podczas montażu – tych substancji należy się pozbyć, zanim instalacja zacznie działać. Przy wyborze preparatu warto też zwrócić uwagę na czas, przez jaki będzie skutecznie zabezpieczał instalację. Dobrze jest skonsultować swój wybór z fachowcem, ponieważ źle dobrany może uszkodzić instalację.
Odpowietrzanie i konserwacja instalacji c.o. Zdjęcia
Autor: Celestyna Król
Nieprawidłowe działanie instalacji centralnego ogrzewania najczęściej wynika z jej zapowietrzenia lub zanieczyszczenia.
