Jak zmniejszyć rachunki za prąd? Sposoby na ograniczenie zużycia energii elektrycznej

Mamy w domach coraz więcej urządzeń elektrycznych. Wszystkie one zużywają energię, która nie dość, że jest droga, to jeszcze jej wytwarzanie zanieczyszcza środowisko. Przeczytaj, jak oszczędzać energię elektryczną, aby najbliższy rachunek za prąd był niższy.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Piotr Mastalerz

Stosuj układy sterowania automatycznie dostosowujące wielkość strumienia świetlnego do potrzeb, w tym również systemy współdziałania oświetlenia elektrycznego ze światłem dziennym, tak zwane PSALI (ang. Permanent Suplementary Artificial Lighting of Interiors)

Oszczędzanie energii elektrycznej ma wymiar nie tylko ekonomiczny. Mniej zużywanej, a więc i wytwarzanej energii elektrycznej to mniej spalonego węgla, mniej siarki w powietrzu i żużla na ziemi. Te aspekty korzystania z energii elektrycznej, a w zasadzie jej wytwarzania, są na świecie coraz lepiej rozumiane. Dlatego produkuje się coraz więcej energooszczędnych pralek, lodówek, źródeł światła, telewizorów i innych zasilanych prądem urządzeń.

Racjonalizacja zużycia energii elektrycznej nie powinna polegać na rezygnacji z używania sprzętów i siedzeniu po ciemku, ale na stosowaniu wydajnych urządzeń oraz wyłączaniu odbiorników, z których w danej chwili się nie korzysta. Gospodarstwa domowe, czyli również mieszkańcy domów jednorodzinnych, mają znaczący udział w zużyciu energii elektrycznej. Stąd nacisk na użytkowanie energooszczędnych urządzeń także w domu.

Mniejsze zużycie energii to mniejsza dewastacja środowiska, mniej spalin i gazów cieplarnianych. W efekcie mniejsze niszczenie warstwy ozonowej oraz ograniczenie zjawiska ocieplania klimatu.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Mariusz Bykowski

Używaj szybkowarów do gotowania produktów wymagających długiej obróbki termicznej – oszczędzisz nawet do 60% energii

Zużycie energii elektrycznej - zwróć uwagę na etykietę

W Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, istnieją przepisy ograniczające energochłonność urządzeń elektrycznych, w tym sprzętów AGD. Od listopada 2004 r. obowiązuje Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 2 kwietnia 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie efektywności energetycznej (DzU nr 79 z 9 maja 2003 r., poz. 714). Ustala ono wymagania dotyczące parametrów wpływających na efektywność energetyczną urządzeń produkowanych w kraju i importowanych. Rozporządzenie zobowiązuje producentów krajowych oraz importerów urządzeń do oznaczania ich etykietą sporządzoną według określonego wzoru (rys. obok). Etykieta energetyczna to oznaczenie produktu, które zawiera informacje o klasie energetycznej i podstawowych parametrach urządzenia, przede wszystkim o zużyciu energii. System etykiet efektywności energetycznej został wprowadzony unijną dyrektywą ELD 92/75/WE, którą w lipcu 2011 r. zastąpiła dyrektywa 2010/30/UE.

To popularne dziś oznakowanie jest od 1995 r. umieszczane na sprzęcie AGD zużywającym najwięcej energii: lodówkach, pralkach, zmywarkach i kuchenkach oraz na klimatyzatorach, grzejnikach wody, świetlówkach, a docelowo ma się znajdować na wszystkich produktach wykorzystujących energię elektryczną. Roczne zużycie energii przez dane urządzenie jest prezentowane na jego etykiecie za pomocą skali efektywności energetycznej od D (najniższej) do A+++ (najwyższej; k lasy A+, A++ oraz A+++ dopiero od 2011 r.). Etykiety są obowiązkowe we wszystkich krajach Unii, więc wszyscy producenci muszą stosować te same normy unijne podczas pomiarów efektywności swojego sprzętu. Dzięki temu kupujący może bez problemu porównać parametry różnych modeli urządzenia danego typu.

Zdradliwe czuwanie, które pobiera dużo energii elektrycznej

W ostatnich 20 latach średnie zużycie energii elektrycznej przez AGD zmalało w znaczący sposób. Przeciętna pralka nowej konstrukcji zużywa o blisko 40% mniej, chłodziarka 35% mniej, a zamrażarka 45% mniej energii niż ich poprzedniczki sprzed kilkunastu lat. Dzięki rozwojowi elektroniki współczesnemu telewizorowi wystarcza zaledwie kilkadziesiąt watów zamiast kilkuset zużywanych przez stare telewizory lampowe (ale nie dotyczy to telewizorów plazmowych). Problemem jest jednak energia pobierana przez urządzenia pozostające w stanie gotowości na tak zwanym trybie stand-by. Należą do nich przede wszystkim radioodbiorniki i telewizory oraz komputery. Chociaż każde z nich w stanie czuwania pobiera niewielką moc rzędu kilku watów, to biorąc pod uwagę, jak wiele jest ich w domach mieszkalnych w całym kraju, ta część energii to kilkanaście procent tego, co ten sprzęt zużywa podczas pracy.

Powszechną praktyką jest to, że raz włączony telewizor, radioodbiornik oraz komputer pozostają stale w stanie czuwania, ponieważ wygodniej jest uruchamiać je zdalnie pilotem. Krócej oczekuje się wtedy na pojawienie się dźwięku i obrazu w radioodbiorniku albo telewizorze, szybciej można rozpocząć pracę na komputerze. Tryb czuwania jest sygnalizowany przez czerwoną lub niebieską diodę. Niektóre sprzęty wyświetlają dodatkowo aktualny czas. Pobieranie przez urządzenie energii można stwierdzić, dotykając ręką jego obudowy – jest wtedy ciepła. Podczas zakupu nowych sprzętów warto zwróć uwagę na to, ile energii zużywają w stanie czuwania. Czasem taką informację można znaleźć w instrukcji obsługi. Urządzenia zestawione w tabeli powyżej są zazwyczaj używane nie dłużej niż 8 h dziennie. Przez resztę doby, czyli mniej więcej 16 h, pozostają w trybie stand-by.

W ciągu roku zużywają w ten sposób niepotrzebnie ponad 1000 kWh energii elektrycznej (189 W x 16 h x 365 dni = 1 103 760 Wh = 1103,76 kWh), za którą trzeba zapłacić ponad 500 zł (1103,76 kWh x 0,50 zł/kWh = 551,88 zł). Taką kwotę moglibyśmy zaoszczędzić, gdybyśmy postępowali racjonalnie i wyłączali urządzenia, zamiast zostawiać je w stanie czuwania. Miesięczny lub dłuższy urlop to możliwość dalszych oszczędności.

Ograniczenia zużycia energii elektrycznej – nowoczesne oświetlanie wnętrz

Nowoczesne źródła światła również pobierają mniej energii, a świecą znacznie jaśniej. Świetlówki kompaktowe są mniej energochłonne niż równoważne im pod względem ilości emitowanego światła standardowe żarówki. Jednocześnie ich trwałość jest dziesięciokrotnie większa. Jeśli zamiast standardowej żarówki o mocy 100 W zainstaluje się świetlówkę kompaktową o mocy 23 W dającą tyle samo światła, w ciągu roku zaoszczędzi się około 50 zł. Dużą efektywność, a przede wszystkim trwałość mają też coraz popularniejsze lampy diodowe LED. Trwałość świetlówki jest dziesięciokrotnie większa niż standardowej żarówki i pięciokrotnie większa niż żarówki halogenowej, więc źródło światła będzie trzeba rzadziej wymieniać.

Oprócz zaopatrzenia się w zużywające jak najmniej energii elektrycznej urządzenia ważne jest też umiejętne korzystanie z nich oraz wyłączanie tych, które w danej chwili są zbędne. Stosowanie wyłączników zmierzchowych stanowi element oszczędnościowego układu sterowania oświetleniem – automatycznie włącza oświetlenie posesji po zapadnięciu zmroku, a wyłącza je o świcie. Podobnie czujnik r uchu współpracujący z przekaźnikiem czasowym może włączać oświetlenie w piwnicy lub korytarzu na określony czas. Stosowanie zasady wyłączania zbędnych urządzeń elektrycznych, podobnie jak użytkowanie nowoczesnych, energooszczędnych, daje wymierne korzyści w postaci niższych rachunków za energię elektryczną.

Co wyłączać, czego nie, aby zmniejszyć zużycie energii elektrycznej

Na noc, na weekend i przed wyjazdem na urlop powinniśmy wyłączać większość urządzeń: telewizor, DVD, dekoder TV, konsolę do gier, kino domowe, komputer wraz z listwą zasilającą, modem lub router domowej sieci komputerowej, głośniki komputerowe, drukarkę. Te z funkcją czuwania mają zwykle główny wyłącznik, który gasi wszystkie diody. Jeżeli go nie mają, należy wyjąć wtyczkę z gniazda. Dotyczy to zwłaszcza zasilaczy, ładowarek do telefonów komórkowych czy laptopów. Wiele urządzeń można wyłączać jednym przyciskiem na listwie-przedłużaczu.

Wyjeżdżając na dłużej niż dwa tygodnie, warto wyłączyć lodówkę i pozostawić uchylone drzwi, a przed krótszymi wyjazdami podwyższyć w niej temperaturę o kilka stopni. W domu mogą też być sprzęty, których nie należy pozbawiać dopływu prądu. Są to na przykład: faks, automatyczna sekretarka, telefon bezprzewodowy, alarm, czujniki ruchu, transformatory dzwonka lub oświetlenia halogenowego (są podłączone na stałe).