Czy czujnik czadu wykryje gaz? Czym różni się czujnik czadu i gazu od czujnika dymu?
Domowe czujniki czadu, gazu i dymu to proste i tanie urządzenia, dzięki którym można uniknąć tragedii. Ponieważ w nowo budowanych domach są już obowiązkowe, warto poznać je bliżej. Jaka jest różnica między czujnikiem czadu a czujnikiem gazu? Czy czujnik czadu wykryje ulatniający się gaz? Odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące czujników dymu, czadu i gazu?
Autor: EURA
Stojący czujnik czadu zasilany na baterie. Cena: ok 120 zł. Komunikaty: optyczne, sygnał dźwiękowy
Spis treści
- Czy czujnik dymu wykryje gaz?
- Czy czujnik czadu wykryje gaz?
- Czujnik czadu, gazu i dymu 3 w 1 - czy warto?
- Czy przy ogrzewaniu gazowym potrzebny jest czujnik czadu?
- Gdzie montować czujniki czadu, dymu i gazu?
Przypomnijmy, że obowiązek montażu czujników czadu i dymu nakłada Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 listopada 2024 roku, zmieniającego rozporządzenie w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Przepisami zostali objęci 23 grudnia 2024 właściciele nowo budowanych domów. Właściciele starszych domów i mieszkań, już użytkowanych, będą musieli je zamontować po 1 stycznia 2030. Odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące czujników czadu, dymu i gazu.
Czy czujnik dymu wykryje gaz?
Dym to nie gaz, lecz zawiesina drobnych cząstek ciał stałych w powietrzu. Najczęściej powstaje w wyniku spalania. Detektor tlenku węgla czy gazu nie zareaguje na dym i odwrotnie. Jeśli chcemy jednym detektorem zabezpieczyć się przed dwoma zagrożeniami jednocześnie, trzeba wybrać specjalny czujnik 2 w 1 - są dostępne na rynku. Czujnik czadu i czujnik przeciwpożarowy - dymu - wyposażony jest zarówno w sensor elektrochemiczny do detekcji tlenku węgla, jak i sensor optyczny wykrywający dym.
Czy czujnik czadu wykryje gaz?
W tym przypadku sytuacja jest podobna. Typowy, jednofunkcyjny czujnik czadu nie wykryje gazu, ponieważ jego konstrukcja na to nie pozwala. Zwraca na to uwagę Państwowa Straż Pożarna - "czujki tlenku węgla nie wykrywają innych gazów (np. metanu, propanu, butanu). Poza wyjątkowymi przypadkami tzw. wielofunkcyjnych urządzeń, nie mogą być również stosowane jako detektory wykrywające dym podczas pożaru".
Na rynku dostępne są tzw. czujniki 2 w 1, czujniki dwugazowe, które reagują na podwyższone stężenie tlenku węgla oraz obecność innego gazu - metanu, który jest głównym składnikiem gazu ziemnego (ewentualnie propan-butanu czy gazu płynnego). W takim urządzeniu stosuje się 2 oddzielne czujniki: półprzewodnikowy (najczęściej dwutlenek cyny) odpowiedzialny za wykrywanie gazu oraz elektrochemiczny, który reaguje na CO.
Czujnik czadu, gazu i dymu 3 w 1 - czy warto?
Oprócz czujników jednofunkcyjnych i dwufunkcyjnych, oferowane są także detektory trzyfunkcyjne, czyli 3 w 1. Monitorują nie tylko stężenie tlenku węgla i gazu ziemnego, ale też łączą te funkcje z wykrywaniem dymu. Takie urządzenia nie zawsze są jednak polecane. Wybór odpowiedniego urządzenia należy dostosować do konkretnych warunków. Ponadto, aby czujnik spełniał swoją funkcje, musi być zainstalowany w odpowiednim miejscu. W przypadku takiego, wydawałoby się, "uniwersalnego czujnika" wybór optymalnego miejsca montażu jest praktycznie niemożliwy. Sensory mogą wskazywać zafałszowane dane lub nie wykrywać niebezpieczeństwa na czas. Lepiej więc zaopatrzyć się w oddzielne czujniki, montując je we właściwych miejscach. Prawidłowe umieszczenie czujnika ma decydujący wpływ na jego odpowiednio szybką reakcję na zaistniałe zagrożenie.
Czy przy ogrzewaniu gazowym potrzebny jest czujnik czadu?
Trzeba wiedzieć, że czad powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu rodzajów paliw, w tym właśnie gazu ziemnego. Potencjalnym jego źródłem może być więc kocioł gazowy c.o. czy też gazowy podgrzewacz wody. Dla bezpieczeństwa warto w pobliżu gazowego źródła ciepła zamontować czujnik czadu, zwłaszcza tego z otwartą komorą spalania. Bezpieczniejsze od urządzeń z palnikami atmosferycznymi są kotły i podgrzewacze z zamkniętą komorą spalania - pobierają powietrze do spalania z zewnątrz, a nie z pomieszczenia, w którym są zainstalowane, nie grozi im niedobór tlenu i w konsekwencji niepełne spalanie. Nie ma też niebezpieczeństwa cofania się spalin, które są usuwane z urządzenia za pomocą wentylatora, a więc niezależnie od naturalnego ciągu w przewodach kominowych silnie uzależnionego od zmieniających się warunków atmosferycznych.
Można też zdecydować się na instalację czujnika czadu i gazu 2 w 1, czyli jednego czujnika reagującego na podwyższony poziom tlenku węgla oraz gazu ziemnego jednocześnie. Takie urządzenie wyposażone jest zarówno w sensor elektrochemiczny do detekcji tlenku węgla, jak i sensor gazu ziemnego.
Gdzie montować czujniki czadu, dymu i gazu?
Czujniki czadu powinno się montować w kuchniach, łazienkach i kotłowniach, gdzie zazwyczaj instaluje się gazowe podgrzewacze wody lub kotły centralnego ogrzewania. Dodatkowe warto umieścić także w pokoju dziennym oraz sypialni (sypialniach), jeśli znajduje się w nich kominek. Ich montaż nie jest skomplikowany i można go wykonać samemu. Ze względu na gęstość tlenku węgla (nieco mniejszą od powietrza) optymalna wysokość zawieszenia bądź ustawienia czujnika (niektóre mają taką możliwość) to 140-150 cm nad podłogą.
Jeśli chodzi o miejsce montażu czujników dymu, zaleca się je umieszczać tam, gdzie ryzyko powstania pożaru jest największe. Wytyczne Państwowej Straży Pożarnej odnośnie montażu czujników dymu są następujące:
- jeżeli dom ma 1 kondygnację, należy zainstalować pierwszą (podstawową) czujkę pożarową w korytarzu lub holu pomiędzy sypialnią a pokojem wypoczynkowym. Czujkę należy umieścić jak najbliżej pokoju wypoczynkowego. Należy upewnić się, czy będzie ona słyszalna w każdej części domu, nawet przy zamkniętych drzwiach,
- jeżeli dom jest duży, a korytarze lub hol jest szeroki, jedna czujka będzie niewystarczająca. W domu, w którym znajduje się więcej niż 1 sypialnia, czujka powinna być ulokowana pomiędzy sypialniami i pokojem wypoczynkowym,
- jeżeli dom na więcej niż 1 kondygnację, najlepszym miejscem dla umieszczenia czujek dymu jest hol na parterze, w pobliżu klatki schodowej, ponieważ właśnie tam istnieje największe prawdopodobieństwo wykrycia pożaru. Druga czujka powinna być zainstalowana na schodami w wyższej kondygnacji ponieważ pierwsza czujka mogłaby nie wykryć pożaru na 1 piętrze.
Detektory gazu z kolei powinno się instalować w kuchniach i łazienkach w pobliżu kuchenek i gazowych podgrzewaczy wody oraz w kotłowniach lub pomieszczeniach technicznych, w których pracują kotły albo podgrzewacze gazowe. Jeżeli korzystamy z samochodu wyposażonego w instalację LPG, detektor tego gazu warto umieścić także w garażu. Czujnik obecności gazu ziemnego należy zainstalować:
- na ścianie, na wysokości mniej więcej 2 m nad podłogą (15-30 cm od sufitu) – ponieważ gaz jest lżejszy od powietrza, więc gromadzi się w górnych partiach pomieszczenia;
- powyżej górnej krawędzi okien lub drzwi;
- z dala od otworów wentylacyjnych;
- nie dalej niż 6 m od potencjalnego źródła emisji gazu (kotła, podgrzewacza, kuchenki).
