Spis treści
W związku z nowymi regulacjami prawnymi w Polsce, od 23 grudnia 2024 roku obowiązek instalacji czujników czadu w budynkach mieszkalnych staje się rzeczywistością. Ten krok ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców i minimalizację zagrożenia wynikającego z zatrucia tlenkiem węgla (CO), którego obecność w powietrzu może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet śmierci. Na co zwrócić uwagę przy wyborze czujnika czadu, jak działają te urządzenia, oraz ile kosztuje spełnienie nowego obowiązku.
22 listopada 2024 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych zmieniające rozporządzenie w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów[1]. Zgodnie z nim obowiązek instalacji czujek dymu i czadu będzie obejmował nie tylko nowe budynki – w istniejących lokalach, przeznaczonych na usługi hotelarskie oraz pobyt ludzi, wymóg ten będzie musiał zostać spełniony od 30 czerwca 2026 r. Natomiast od 1 stycznia 2030 roku obejmie również starsze budynki mieszkalne.
Dlaczego czujnik czadu jest niezbędny?
Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest bezbarwnym i bezwonnym gazem, który powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw takich jak gaz, węgiel czy drewno. Szczególne ryzyko zatrucia występuje w miejscach, gdzie korzysta się z urządzeń grzewczych, takich jak piece gazowe, kominki czy kotły na paliwa stałe.
Jak podaje Państwowa Straż Pożarna (PSP), w okresie od 1 stycznia do 2 października 2024 strażacy interweniowali ponad 20 tys. razy w przypadkach pożarów w obiektach mieszkalnych oraz ponad 3 tys. razy w sytuacjach związanych z emisją tlenku węgla.
Czujnik czadu pełni funkcję „strażnika bezpieczeństwa”, wykrywając niebezpieczne stężenie CO w powietrzu i w porę alarmując domowników dźwiękiem lub sygnałem świetlnym.
Jak wybrać czujnik czadu?
Na rynku dostępne są różne typy czujników czadu, które różnią się technologią działania, funkcjonalnością i ceną. Wyróżniamy:
- Czujniki elektrochemiczne - najpopularniejsze i najczęściej polecane. Charakteryzują się wysoką precyzją pomiaru i niskim zużyciem energii. Działają na zasadzie reakcji chemicznej pomiędzy tlenkiem węgla a elektrodami w detektorze. Po wykryciu niebezpiecznego stężenia tlenku węgla w powietrzu urządzenie generuje alarm akustyczny i optyczny oraz, w zależności od modelu, wyświetla stężenie na ekranie LCD.
- Czujniki półprzewodnikowe - wykrywają tlenek węgla na podstawie zmian przewodności elektrycznej półprzewodnika w obecności czadu. Są mniej precyzyjne niż elektrochemiczne, ale tańsze.
- Czujniki na podczerwień (IR) - stosowane głównie w przemysłowych instalacjach. Zapewniają najwyższą dokładność, ale też są najwyższą półką cenową, dlatego rzadko wybiera się je do użytku domowego.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie czujnika czadu?
1. Ważne certyfikaty i zgodność z normami
Upewnij się, że czujnik czadu ma certyfikaty zgodności z normą EN 50291. Jest to europejski standard dla domowych detektorów tlenku węgla.
2. Zasilanie
Wybierz czujnik tlenku węgla z odpowiednim zasilaniem, Który najbardziej odpowiada. Te na baterie są łatwe w montażu, ale wymagają co jakiś czas wymiany baterii. Zasilanie sieciowe wymaga wymiany baterii, ale instalacja może być bardziej skomplikowana, potrzebne jest też w pobliżu detektora gniazdko. Są też modele hybrydowe, które łączą oba typy zasilania, zapewniając dodatkowe bezpieczeństwo w razie przerwy w dostawie prądu.
3. Wyświetlacz i sygnały alarmowe
Modele z wyświetlaczem pozwalają na bieżąco monitorować poziom CO. Ważne, aby czujnik emitował głośny sygnał dźwiękowy w przypadku zagrożenia.
4. Gwarancja i trwałość sensora
Sprawdź, jak długo sensor pozostaje skuteczny – zazwyczaj jest to 5–10 lat.
5. Funkcje dodatkowe
Niektóre czujniki mają dodatkowe funkcje, takie jak monitoring temperatury, wilgotności czy możliwość połączenia z aplikacją mobilną. Jeśli te funkcje wydają się przydatne, poszukaj właśnie modelu czujnika z takim wyposażeniem.
Przy wyborze czujnika czadu do domu zwróć uwagę na:
- certyfikaty potwierdzające zgodność z właściwymi normami: PN-EN 50291-1 oraz PN-EN 50291-2,
- okres gwarancji i eksploatacji czujnika czadu – najlepsze czujniki działają bez problemów przez 7-10 lat,
- odpowiednio głośny sygnał podwyższonego stężenia czadu i dodatkowy sygnał optyczny (ważny dla osób niedosłyszących),
- jakość baterii i sygnalizację wyczerpującej się baterii; niektóre czujniki czadu mają baterie niewymienne wystarczające na cały okres eksploatacji,
- funkcję autokontroli, która wykryje wszelkie nieprawidłowości elementu pomiarowego.
Ile kosztuje czujnik czadu?
Ceny czujników czadu są zróżnicowane i zależą od technologii, producenta oraz funkcji. Orientacyjne przedziały cenowe to 80 - 150 zł za urządzenia, które spełniają podstawowe wymogi bezpieczeństwa. Za czujniki czadu z wyświetlaczem, dodatkowymi funkcjami i wyższą dokładnością pomiaru trzeba zapłacić nieco więcej, do 300 zł. Są i modele premium za 300-600 zł. To czujniki z rozbudowaną funkcjonalnością, opcją integracji z systemem smart home i zaawansowanymi technologiami.
Jakie są koszty związane z instalacją czujnika tlenku węgla? Czujnik czadu można zainstalować samodzielnie, ale w przypadku zasilania sieciowego, czasem trzeba skorzystać z usługi elektryka. Jej koszt wynosi średnio 100–300 zł, w zależności od zakresu prac.
Czujniki czadu - rodzaje i ceny
