Cichy agregat prądotwórczy do domu jednorodzinnego. Jaki wybrać? Jak instalować? Wyjaśniamy!
Agregaty prądotwórcze przydadzą się wszędzie tam, gdzie nie mamy dostępu do źródła prądu. Pomogą w sytuacjach kryzysowych, zabezpieczą stały dostęp do energii elektrycznej. Kto powinien mieć takie zastępcze źródło prądu?
Spis treści
- Czy warto inwestować w agregat prądotwórczy?
- Jak działa agregat?
- Na co zwrócić uwagę przy wyborze agregatu do domu?
- Jak zainstalować agregat?
- Kiedy będzie nam potrzebny?
- Ile kosztuje agregat? Ceny
Agregat prądotwórczy to, mówiąc najogólniej, domowa elektrownia. Dzisiaj nie wyobrażamy sobie życia bez prądu – wykorzystujemy go do zasilania wszystkich urządzeń domowych. Agregat prądotwórczy, zwany również generatorem prądu, pomoże nam funkcjonować, kiedy nastąpią przerwy w dostawie energii elektrycznej. A brak prądu w domu to początek poważnych problemów. Bez niego nie działają klimatyzacja, a często też i ogrzewanie, a także wiele domowych urządzeń, między innymi: lodówka, pralka, zmywarka, płyta kuchenna czy piekarnik. Brak energii elektrycznej pozbawia nas dostępu do domowej rozrywki, którą zapewniają telewizor, konsola do gier, odtwarzacz muzyki czy telefon. Owszem, telefony działają jakiś czas na wbudowanej baterii, ale nawet one muszą być w końcu podłączone do źródła zasilania.
Czytaj też: Alternatywne źródła energii. Co zrobić, gdy nie mamy prądu?
I tu z pomocą przychodzą nam agregaty prądotwórcze. Na szczęście obecnie planowe i długie wyłączenia prądu raczej nam nie grożą, jednak – jak to zwykle bywa – w najmniej oczekiwanym momencie lepiej agregat mieć, niż go nie mieć.
I o ile w dużych aglomeracjach miejskich, w blokach wielorodzinnych, mieszkaniach, jest to zbędna fanaberia, o tyle w domach jednorodzinnych, gospodarstwach rolnych, agroturystykach może być to urządzenie ratujące, jeżeli nie życie, to dobytek mieszkańców.
Również w sytuacjach, gdy agregat prądotwórczy musi zastąpić nam stały dostęp do sieci energetycznej, na przykład na budowie czy w plenerze, generator prądu jest niezbędny.
Czy warto inwestować w agregat prądotwórczy?
To zależy. Agregaty to urządzenia działające jak zastępcze źródło prądu do urządzeń o dużym zapotrzebowaniu na energię. Generatory różnią się wielkością, mocą, wielkością zbiornika paliwa, materiałami, z jakich są wykonane, dlatego warto zastanowić się, czy i do czego będziemy takiego agregatu używać. Bo jakość, wielkość, moc agregatu mają oczywiście wpływ na jego cenę. Kupując agregat prądotwórczy, kupmy najdroższy. Najdroższy, na jaki nas stać.
Czytaj też: Blackout w Polsce? Lista przedmiotów, które warto mieć w domu na ewentualny brak prądu
Cena nie jest jedynym wyznacznikiem, ale pamiętajmy, że nie stać nas na kupowanie tanich urządzeń. Niestety, najczęściej jakość rośnie wraz ze wzrostem ceny. Choć bywają drogie urządzenia niskiej jakości, to bardzo tanie dobrej jakości zazwyczaj nie występują. A wysoka jakość oznacza niezawodność działania agregatu. Po co nam generator, który odmówi posłuszeństwa właśnie wtedy, kiedy akurat będzie niezbędny?
Agregat prądotwórczy to urządzenie elektroenergetyczne stanowiące samodzielne źródło prądu, składające się z prądnicy synchronicznej z magnesami stałymi lub elektromagnesami, silnika spalinowego i rozdzielnicy elektrycznej.
Agregaty są więc małymi, przenośnymi lub montowanymi na stałe „elektrowniami”. Urządzenie składa się z:
- silnika, przy czym może to być silnik wysokoprężny, napędzany olejem napędowym, albo benzynowy, z rozruchem ręcznym lub elektrycznym;
- prądnicy na magnesy stałe lub elektromagnesy, przekształcającej energię mechaniczną generowaną przez silnik spalinowy na energię elektryczną;
- rozrusznika z akumulatorem;
- zbiornika paliwa;tłumika spalin;
- układu sterowania;
- układu kontrolno-pomiarowego;
- metalowej ramy lub obudowy;
- przyłącza z gniazdami.
Jak działa agregat?
Kluczowy jest silnik. To dzięki niemu olej napędowy, benzynę, ewentualnie gaz, zamieniamy w prąd. Mówiąc językiem bardziej fachowym, energię spalania zmieniamy w energię mechaniczną, a dalej energia mechaniczna w wyniku obrotu wirnika jest zamieniana na siłę elektromotoryczną, która następnie staje się prądem elektrycznym.
Agregaty mogą działać w trybie automatycznym i ręcznym. W tym pierwszym przypadku wykrywają przerwy w dostawie prądu i służą jako rezerwowe źródło zasilania. Takie urządzenia najczęściej wykorzystuje się w przemyśle, szpitalach, centrach danych – wszędzie tam, gdzie nieprzerwana dostawa prądu jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania. Ręczne uruchomienie agregatu pozwoli nam zasilić urządzenia, które nie wymagają nieprzerwanego zasilania: źródeł światła, telewizorów, klimatyzacji.
Przed zakupem agregatu musimy określić nasze potrzeby. Ustalić, czy będzie urządzeniem awaryjnym, czy też będzie pracował jako podstawowe źródło energii. W domu najczęściej używa się agregatów jako rezerwowego źródła zasilania. W przemyśle niezbędne mogą być agregaty trójfazowe, do domu wystarczą tańsze jednofazowe. Warto jednak dodać, że agregaty trójfazowe zasilą także urządzenia jednofazowe, natomiast odwrotnie to niemożliwe.
Przy podłączaniu urządzeń zacznijmy od tych wymagających najwięcej mocy, nie korzystajmy z maksymalnie obciążonego agregatu prądotwórczego. Nie podłączajmy urządzeń o potrzebnej mocy większej niż możliwa do dostarczenia przez nasz agregat. Producenci dopuszczają możliwość korzystania z maksymalnie obciążonego generatora przez pół godziny. Zaleca się wykorzystywanie 75% mocy. Urządzenia emitującego spaliny używajmy na otwartej przestrzeni, wtedy warto pamiętać o czynnikach atmosferycznych i odpowiednio zabezpieczyć generator. Nieużywany agregat przechowujmy w suchym pomieszczeniu. Może to być garaż, komórka lub kotłownia – ważne, aby pomieszczenie było dobrze wentylowane. Należy też pamiętać o konserwacji urządzenia. Zaleca się wykonywać ją przynajmniej raz w roku.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze agregatu do domu?
- Rodzaj silnika. Silniki benzynowe najlepiej sprawdzą się tam, gdzie zasilanie jest potrzebne tymczasowo, na przykład w przypadku awarii. Takie agregaty będą przydatne także podczas prac ogrodowych czy okazjonalnych prac budowlanych. Silnik benzynowy jest stosunkowo cichy, tańszy w utrzymaniu, jednak mniej trwały niż diesel, ponadto ważne jest systematyczne uzupełnianie oleju w agregacie. Generatory prądotwórcze z silnikiem diesla lepiej sprawdzą się na budowie czy w przemyśle, ponieważ lepiej znoszą długotrwałą pracę i mają znakomitą wydajność. Zwykle też silniki diesla są mniej awaryjne niż benzynowe. Agregaty zasilane LPG wykorzystuje się głównie w przemyśle. Mają niskie koszty eksploatacji, jednak są najmniej popularne.
- Moc agregatu. Warto sprawdzić, ile ewentualnej mocy do zasilenia urządzeń będziemy potrzebować. W internecie dostępne są kalkulatory mocy, które pomogą nam obliczyć potrzebną moc agregatu do zasilenia wszystkich albo wybranych urządzeń. Sumujemy moce znamionowe urządzeń, które chcemy zasilać jednocześnie, a wynik ten powinien odpowiadać 75% mocy znamionowej agregatu (czyli jego moc znamionowa powinna być o mniej więcej jedną trzecią większa niż uzyskany wynik). Agregaty nie powinny pracować na 100% mocy znamionowej, bo to prowadzi do szybszego ich zużycia i ewentualnych awarii.
Pamiętajmy, że niektóre z zasilanych urządzeń mogą potrzebować wyższego poboru mocy na rozruch, a później ten pobór spada. Dobierając moc, trzeba też znaleźć złoty środek pomiędzy zapotrzebowaniem na moc urządzenia a ceną.
Agregaty o większej mocy są droższe w zakupie i eksploatacji – zużywają więcej paliwa.
- Pojemność zbiornika. Różnice w pojemności zbiornika na paliwo w przenośnych domowych agregatach są tak niewielkie, że nie jest to kluczowy czynnik przy wyborze urządzenia. Przyjmuje się, że agregat ze zbiornikiem o pojemności 6 l może pracować nawet 8 godz. przy wykorzystaniu 25% mocy urządzenia.
- Stacjonarny czy przenośny? Urządzenia mobilne to konstrukcje stosunkowo lekkie, często wyposażone w kółka transportowe, sprawdzą się w domu, w garażu, w ogródku, można zabrać je wszędzie tam, gdzie będą potrzebne.
Stacjonarny agregat ustawia się w jednym konkretnym miejscu. To dodatkowe zasilanie wykorzystywane w budynkach mieszkalnych czy zakładach pracy. Często znajduje się w piwnicy, komórce czy kotłowni. Zabranie go ze sobą do ogródka z oczywistych względów nie wchodzi w rachubę.
- Dodatkowe funkcje. Najważniejsze, na które warto zwrócić uwagę, to:
- SZR (Samoczynne Załączanie Rezerwy) – system odpowiedzialny za automatyczne uruchomienie agregatu w przypadku braku napięcia z sieci. To pożądana cecha generatora wykorzystywanego jako zasilanie awaryjne;
- AVR (Automatic Voltage Regulation) – system stabilizacji napięcia potrzebny przy zasilaniu urządzeń wrażliwych na zmiany, na przykład komputerów. Warto go wybrać do domu.
Zawsze wtedy, kiedy potrzebujemy prądu w warunkach braku dostępu do sieci elektroenergetycznej. Z pomocą agregatu zorganizujemy imprezę plenerową, przeprowadzimy prace polowe, a to ważne dla rolników, sadowników, wszystkich wykonujących swój zawód poza miejscami ze stałym dostępem do sieci. Dzięki agregatowi zasilimy maszyny i urządzenia potrzebne do wykończenia mieszkania, hali, biura, powierzchni, w której nie ma jeszcze instalacji elektrycznej, zaopatrzymy w prąd domy wolno stojące i ośrodki rekreacyjne położone z dala od obszarów zurbanizowanych.
Jak zainstalować agregat?
Przede wszystkim agregat prądotwórczy należy podpiąć do sieci, którą ma zasilać. Potrzebne są do tego odpowiednie przewody i odrobina umiejętności. Inaczej podłącza się agregaty wyposażone w systemy automatycznego uruchamiania, a inaczej włączane ręcznie. Przepisy nie definiują, czy podłączenie takiego urządzenia powinniśmy zlecić osobie ze szczególnymi uprawnieniami. Zaleca się jednak skorzystanie z usług fachowca mającego świadectwo kwalifikacyjne E, czyli tak zwane uprawnienia elektryczne.
Czytaj też: Mój Prąd 6.0 - jeszcze można składać wnioski. Nie przegapcie terminu
Agregaty prądotwórcze najczęściej umieszcza się w pomieszczeniach gospodarczych. To może być kotłownia lub garaż. Decydując się na zakup urządzenia stacjonarnego, powinniśmy wybrać taki model, który pozwoli nam odprowadzić spaliny na zewnątrz. Podczas korzystania z agregatu przenośnego na zewnątrz powinniśmy pamiętać o ochronie urządzenia przed warunkami atmosferycznymi. Wodoszczelne obudowy czy dodatkowe grzałki, pozwalające na pracę przy ujemnych temperaturach, ułatwią użytkowanie agregatu w każdych warunkach.
Jednym z najważniejszych parametrów agregatu prądotwórczego, oprócz jego mocy elektrycznej, jest stabilizacja napięcia. Jej zadaniem jest niwelowanie wahań napięcia. Podczas generowania energii elektrycznej przez prądnicę, a także w trakcie zasilania odbiorników pojawiają się wahania napięcia, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie zasilanych odbiorników i są wręcz groźne dla czułego sprzętu elektronicznego. Spadki napięcia poniżej wartości znamionowych powodują wzrost generowanego prądu, a skutkiem zbyt dużych wartości natężenia prądu jest „palenie się” odbiorników. W konsekwencji zjawisko to naraża nas na dodatkowe, często bardzo wysokie koszty.
Czytaj też: Ceny prądu w 2025 bez podwyżki, ale tylko przez 9 miesięcy. Ustawa przyjęta przez Sejm
Każdy odbiornik zasilany energią elektryczną o odpowiednich parametrach pracuje równo, z rzeczywistą mocą i oczekiwaną wydajnością. W przeciwnym wypadku, z powodu wahań napięcia, zasilane odbiorniki nie działają według parametrów deklarowanych przez producenta. Skutków wahań napięcia jest naprawdę wiele.
Na przykład w silnikach synchronicznych są to: kołysanie wirnika, niekorzystne dla silnika momenty obrotowe, nierówna praca odbiornika, zakłócenia pracy styczników i przekaźników powodujące wyłączenie odbiornika czy efekt migotania światła.
Najgorszym przypadkiem jest trwałe uszkodzenie odbiornika.
System stabilizacji napięcia jest tym lepszy, im szybciej działa, ponieważ wówczas zapewnia bezpieczne wartości napięcia przez cały czas zasilania odbiorników podłączonych do agregatu.
Są różne możliwości zrealizowania układu stabilizacji agregatora, a najczęściej spotkane, to:
- inwerter to najbardziej zaawansowany technologicznie system stabilizacji, niezależny od obrotów silnika agregatu. Bardzo szybko reaguje na częste zmiany obciążenia, w czasie których wręcz idealnie utrzymuje znamionowe wartości napięcia i częstotliwości. Agregat z inwerterem jest mniejszy i lżejszy niż zwykły agregat o analogicznej mocy;
- D-AVR – cyfrowy automatyczny regulator napięcia, który jest udoskonaloną wersją tradycyjnego AVR. Stale, szybciej oraz bardziej efektywnie kontroluje i koryguje wahania napięcia wyjściowego, zapewniając energię elektryczną wysokiej jakości;
- i-AVR – to inteligentny automatyczny regulator stabilizujący parametry wyjściowe napięcia i częstotliwości. Zapewnia wysoką jakość wytwarzanego prądu, znacznie poprawia działanie i żywotność odbiorników o charakterze indukcyjnym.
Kiedy będzie nam potrzebny?
Niejednokrotnie bywa, że posiadanego agregatu nigdy się nie wykorzysta, jeśli ma być tylko awaryjnym źródłem energii. Jednakże w sytuacji, z którą mierzyliśmy się ostatnio na południu Polski (zalania, podtopienia, powódź), każdy agregat prądotwórczy był na wagę złota.
Agregat raczej nie przyda się w zabudowie wielorodzinnej, trudno sobie wyobrazić włączenie jego silnika w mieszkaniu czy nawet na balkonie. Tu lepszym rozwiązaniem jest stacja zasilania z akumulatorem. Ewentualne przerwy w dostawie prądu w aglomeracjach miejskich zwykle nie są na tyle uciążliwie, żeby wymagało to nabycia agregatu.
Przyda się on natomiast właścicielom domów jednorodzinnych. Jeżeli nawet nie grożą nam długotrwałe przerwy w dostawie prądu, takiego urządzenia możemy używać podczas prac ogrodowych, na zewnątrz domu czy podczas remontów.
Czytaj też: Ile prądu zużywa klimatyzacja i inne instalacje w domu
Będzie przydatny też dla osób mieszkających na słabo zurbanizowanych terenach – tam, gdzie dostawy prądu są regularnie przerywane, albo tam, gdzie prądu po prostu brak. To mogą być domki letniskowe, pola kempingowe czy działki ROD. Agregaty są także niezbędne w przemyśle, usługach, branży budowlanej, warto je mieć także w garażu czy warsztacie.
Ile kosztuje agregat? Ceny
Najtańsze urządzenie można kupić już za około 450 zł. To agregat prądotwórczy jednofazowy z 4-suwowym, 1-cylindrowym silnikiem spalinowym, generującym moc maksymalnie 2000 W. Najdroższe z tych odpowiednich do zastosowań domowych kosztują nawet 10 tys. zł. To na przykład agregat z bezprzewodowym zdalnym rozruchem, pilotem i podwójnym interfejsem USB, zasilany przez jednocylindrowy, czterosuwowy silnik o mocy maksymalnej 3500 W. Poziom hałasu mierzonego w odległości 7 m od działającego urządzenia to 58 dB.
