Z belek i pustaków. Ceramiczne stropy gęstożebrowe
Ceramiczne stropy gęstożebrowe to rodzaj stropów belkowych. Są znane już od dawna. Kiedyś popularne były stropy Akerman lub fert. Dziś stropy gęstożebrowe są jednymi z najpopularniejszych. Pojawiły się też nowe rodzaje pustaków i belek.
Ceramikę od dawna stosuje się do budowy stropów. Najpierw były to zwykłe cegły, potem zaczęto produkować specjalne pustaki stropowe Akermana. Układa się je na deskowaniu i między ich ściankami betonuje belki nośne. Obecnie najpopularniejsze są stropy bardziej zaawansowane technologicznie. Nowoczesne elementy ceramiczne do budowy stropów gęstożebrowych to duże pustaki, którymi wypełnia się pola między prefabrykowanymi elementami nośnymi. Niektóre pustaki są zrobione z ceramiki poryzowanej, która jest lżejsza i cieplejsza niż ceramika tradycyjna. Choć są duże, mogą być przenoszone ręcznie. Ta cecha oraz konieczność spajania elementów betonem sprawiają, że mimo coraz lepszych rozwiązań technologicznych nie jest to najszybszy sposób budowania stropu. Jego wznoszenie zajmuje co najmniej kilka tygodni, wliczając w to czas schnięcia nadbetonu. Alternatywą mogą być prefabrykowane ceramiczne panele stropowe. Są to wielkowymiarowe elementy przygotowywane na wymiar w fabryce. Składają się z belek i pustaków połączonych nadbetonem. Są przywożone gotowe na budowę.
Żebra stropów belkowych
Częścią nośną stropów gęstożebrowych są żelbetowe lub ceramiczno-żelbetowe belki tworzące główne żebra stropu. Ich końce opiera się na ścianach konstrukcyjnych, słupach lub podciągach. Głębokość oparcia belek nośnych wynosi od 8 do 12,5 cm. Żebra muszą być trwale zabetonowane w wieńcu. Nowoczesne prefabrykowane belki rozstawia się co 47, 50, 60 lub 62,5 cm. Ceramiczna kształtka powoduje, że strop po wypełnieniu pustakami ma całą powierzchnię od spodu zrobioną z materiału o takiej samej strukturze. Dzięki temu tynk uzyskuje jednakową przyczepność i jest mniejsze ryzyko jego pękania. Belki przywozi się na plac budowy już gotowe. Na czas układania stropu ustawia się pod nimi tylko podpory montażowe i nie trzeba robić na całości deskowania. Długość belek wynosi od 1,75 do 8,25 m, ze zmianą co 25 lub co 30 cm.
Strop typu Akerman
Najstarszym stropem gęstożebrowym jest Akerman. Jego belki zbroi się i betonuje na budowie. Ponieważ są rozstawione co 30 cm, trzeba wykonać pod nimi prawie pełne deskowanie. Pod każdą z belek musi się znajdować deska, która zapobiegnie wypłynięciu mieszanki podczas betonowania stropu. Dużo czasu oraz fachowej wiedzy wymaga też ułożenie zbrojenia, ponieważ musi być ono odpowiednio odginane przy podporach. Wymiary prętów zbrojeniowych oraz sposób ich odginania są dobierane przez konstruktora do określonej rozpiętości. Zużycie stali w stropie Akermana jest większe niż w stropach z belkami prefabrykowanymi – wynosi mniej więcej 50 kg/10 m2. Między innymi właśnie z powodu kłopotliwego zbrojenia i deskowania strop Akermana jest wypierany przez stropy gęstożebrowe, w których stosuje się belki prefabrykowane z żelbetową lub ceramiczno-żelbetową stopką i gotowym przestrzennym zbrojeniem.
Żebra rozdzielcze
Stropy gęstożebrowe o rozpiętości większej niż 3,9-4 m trzeba wzmacniać żebrami rozdzielczymi ustawionymi prostopadle do żeber głównych. Usztywniają one strop, spinając żebra główne, i przeciwdziałają zjawisku zwanemu klawiszowaniem. Powstaje ono podczas uginania się jednego obciążanego pola i niezależnej pracy każdego z żeber głównych, co może być przyczyną powstawania rys na suficie biegnących wzdłuż belek. Poprzeczne wzmocnienia stosuje się też w miejscach, nad którymi mają się znaleźć murowane (ciężkie) ściany działowe lub inne elementy obciążające strop. Końce prętów zbrojeniowych żeber rozdzielczych muszą być zakotwione w wieńcu. Żebra te są niższe niż żebra główne. Betonuje się je przez całą długość pomieszczenia (szerokość stropu) w szczelinie powstałej między rozsuniętymi pustakami. Zbrojenie oraz betonowanie żeber rozdzielczych jest wykonywane w całości na budowie, dlatego trzeba budować pod nimi deskowanie albo wykorzystywać dostępne w niektórych systemach stropowych niższe pustaki ( połówkowe, negatywowe). Zastępują deskowanie, a także powodują, że spód stropu ma jednolitą ceramiczną powierzchnię.
Pustaki stropowe Akerman
Najbardziej znanym ceramicznym pustakiem stropowym jest pustak Akermana. Jego wysokość może być różna – 15, 18, 20 lub 22 cm, długość wynosi 19,5 cm, a szerokość – 30 cm. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej wysokości pustaków uzyskuje się wymaganą wysokość żelbetowych żeber. Pustaki mają zazwyczaj dwie, a czasami trzy komory. Ich kształt zależy od producenta i nie ma wpływu na parametry stropu. Pustaki Akermana układa się na na styk na przygotowanym deskowaniu. Najlepiej, aby te znajdujące się w przylegających rzędach były ułożone z przesunięciem. Ich pochyłe ścianki stanowią formę, w którą wpływa mieszanka betonowa tworząca żebra stropu.
Nowoczesne pustaki stropowe
Mają wąską podstawę pozwalającą na „zawieszenie” ich na półkach prefabrykowanych belek. Niektóre są zrobione z ceramiki poryzowanej. Dzięki temu mimo dużej wielkości są stosunkowo lekkie. Ważą do 20 kg. Pustaki nie są elementem nośnym, nie wolno ich obciążać przed ukończeniem budowy. Na tym etapie budowania stropu najlepiej przemieszczać się po nich, korzystając z pomostów montażowych opartych na prefabrykowanych żebrach nośnych. We wszystkich typach stropów ceramicznych przed betonowaniem stropu trzeba zasłonić komory skrajnych pustaków. Dekluje się je zaprawą, papą lub używa do tego plastikowych osłon.
Nadbeton
Istotnym elementem ceramicznych stropów gestożebrowych jest warstwa zwana nadbetonem. Jej grubość może wynosić 3-7 cm. W praktyce zalecana grubość wynosi minimum 4 cm. Wynika to z konieczności jej zbrojenia. Nadbeton zbroi się głównie po to, aby wyeliminować ryzyko przebicia pustaków stropu siłą od góry lub od dołu. Warstwa ta usztywnia również całą konstrukcję. Grubość nadbetonu zależy też od rozpiętości stropu. Grubsza warstwa przeciwdziała jego ugięciu. Przy większych rozpiętościach żelbetowe belki stropowe pod wpływem obciążenia mogą się uginać, co może być widoczne w pomieszczeniu poniżej w postaci rys biegnących wzdłuż belek. Aby do tego nie dopuścić, w stropach o dużych rozpiętościach oprócz warstwy nadbetonu stosuje się wstępne wypiętrzanie. Polega ono na takim ustawieniu podpór montażowych pod belkami, aby były ułożone z ugięciem odwrotnym niż końcowe. W tej pozycji się je betonuje.
Stropy prefabrykowane
Ceramiczno-betonowe panele składają się z ceramicznych bloczków stropowych oraz żelbetowych żeber z nadbetonem. Mają one fabrycznie wbudowane haki montażowe. Układa się je dźwigiem. Opiera się je (podobnie jak prefabrykowane belki) na wyrównanych zaprawą i wypoziomowanych ścianach. Przyspiesza to znacznie budowę stropu. Przy prostych rozwiązaniach nie ma konieczności stosowania stempli i układania dodatkowego zbrojenia między poszczególnymi panelami. Szczeliny między nimi zalewa się wytrzymałym betonem klasy C16/20. W zależności od wymagań projektowych można je również łączyć z systemem stropowym tego samego producenta. Panele te przygotowuje się na zamówienie, dopasowując je do konkretnego projektu. Możliwe jest też wyprodukowanie z paneli płyt balkonowych. W innych systemach ceramicznych stropów żelbetowych takie płyty najczęściej wykonuje się jako monolityczne konstrukcje betonowe.
