Okna ponadwymiarowe. Jakie warunki trzeba spełnić, żeby je montować. Przepisy, normy, komplikacje
Bezpieczniej jest mieć w projekcie okna, nazwijmy to, o standardowych wymiarach. Z czym się trzeba liczyć, jeśli będziemy chcieli mieć okna ponadwymiarowe? Co to znaczy okna ponadwymiarowe? Czy wymiary okien są nieograniczone?
Autor: Reynaers Aluminium
Aluminiowe systemy przeszkleń są synonimem luksusu. Materiał pod wieloma względami przewyższa inne technologie. Są chętnie wybierane w przypadku przeszklenia bardzo dużych fragmentów elewacji
Spis treści
- Okna w przepisach budowlanych
- Czy wymiary okien są nieograniczone?
- Ponadwymiarowe okna z PCV - ograniczenia
- Ponadwymiarowe okna z drewna - ograniczenia
- Ponadwymiarowe okna z aluminium - ograniczenia
- Pakiety szybowe a wielkość okien
- Typowe wymiary okien w projektach Muratora
- Jak wielkie mogą być okna ponadwymiarowe?
- Jakie warunki trzeba spełnić, żeby montować okna ponadwymiarowe?
W projektach domów występują najczęściej okna o popularnych wymiarach, z których zamówieniem i montażem nie będzie problemów. Przed laty funkcjonowały typowe wymiary okien, które były produkowane dla budownictwa wielorodzinnego, ale stosowane także w domach jednorodzinnych (okna takiej wielkości wciąż są produkowane). Obecnie każde okno jest na wymiar - produkuje się je zgodnie z wymiarami podanymi w poszczególnych zamówieniach. Czy istnieją okna ponadwymiarowe? Czy zaplanowanie domu z oknami ponadwymiarowymi spowoduje trudności podczas budowy?
Okna w przepisach budowlanych
Istnieją przepisy oraz normy budowlane, które określają wymiary okien, aby zapewnić bezpieczeństwo i komfort ich użytkowania. Okna są wyrobami budowlanymi. Zgodnie z prawem budowlanym, żeby można było je legalnie wprowadzić na rynek, muszą spełniać określone wymogi zawarte w normach. W Polsce obowiązuje norma PN-EN 14351-1 dotycząca okien i drzwi zewnętrznych, określająca między innymi wymagania techniczne związane z odpornością na obciążenie wiatrem, wodoszczelnością czy izolacyjnością cieplną. Ocena techniczna okien zawiera znacznie więcej pozycji, ale nie wszystkie są obowiązkowe. Przed wprowadzeniem na rynek producent okien wykonuje ocenę zgodności wyrobu z normą przez przeprowadzenie badań typu (obligatoryjnych) oraz prowadzenie zakładowej kontroli produkcji. Okna muszą spełniać minimalne wymogi zapisane w normach i być przebadane zgodnie z metodologią w nich opisaną. Dokumentem, w którym są podane wyniki badań okna, jest zwykle deklaracja właściwości użytkowych.
Polecamy też: Okna dwukolorowe - idealnie dopasowane do wnętrza i elewacji domu
Czy wymiary okien są nieograniczone?
Niestety, w tej kwestii istnieją pewne ograniczenia. Wynikają one przede wszystkim z rodzaju materiału, z którego są zbudowane okna, ale także ciężaru skrzydła, możliwości jego obsługi za pomocą odpowiednich okuć. Sposobem na stworzenie dużych okien jest zestawienie obok siebie kilku mniejszych. Ale w przypadku bardzo wielkich przeszkleń istotne są nawet takie aspekty, jak możliwość transportu okien i ich zamontowania w budynku. Maciej Ordowski, kierownik sprzedaży krajowej Sokółka Okna i Drzwi, zwraca uwagę, że: jeśli jest to duże okno przesuwne, to zazwyczaj wymaga rozładunku za pomocą dźwigu. W niektórych przypadkach trzeba będzie również dodatkowo zabezpieczyć teren i na przykład złożyć wniosek do właściwego urzędu miasta o zajęcie pasa drogowego. A czasami potrzeba po prostu więcej rąk do pracy. W szczególnym przypadku, ze względu na znaczące wymiary, trzeba zamówić okno przesuwne w częściach i złożyć je na budowie.
Największe skrzydła okien mogą być wykonane z drewna lub aluminium, nieco mniejsze z PCV. Mariusz Kudas, ekspert marki OknoPlus, potwierdza, że: Ograniczenia konstrukcyjne dotyczące maksymalnych wymiarów okien wynikają głównie z właściwości materiału, z którego wykonane są ramy, oraz z cech samego szklenia.
Ekspert dodaje, że: Maksymalne wymiary okien określane są przez dostawców danych systemów okiennych i zawarte są w dokumentacji technicznej. Tak więc każdy producent profili, z których buduje się okna, podaje, jakie największe wymiary może mieć okno wyprodukowane z ich wykorzystaniem.
Czytaj też: Ciepłe okna - co to znaczy? Jak wybrać najcieplejsze okna?
Ponadwymiarowe okna z PCV - ograniczenia
Ograniczeniem profili z PCV jest mniejsza sztywność niż mają profile aluminiowe lub drewniane, co oznacza, że przy dużych wymiarach okien istnieje ryzyko deformacji ramy pod wpływem własnego ciężaru lub sił zewnętrznych (np. wiatru). Aby poprawić wytrzymałość mechaniczną, w profilach z PCV stosuje się wzmocnienia stalowe lub z włókna szklanego. Jednak nawet ze wzmocnieniami istnieje limit wielkości, który zależy od producenta i klasy profilu.
Drugim ograniczeniem jest rozszerzalność cieplna. Mariusz Kudas wyjaśnia: PCV ma większy współczynnik rozszerzalności cieplnej niż aluminium, co oznacza, że ramy mogą się bardziej odkształcać pod wpływem zmian temperatury. To ogranicza możliwość stosowania PCV do bardzo dużych przeszkleń.
Ponadwymiarowe okna z drewna - ograniczenia
Ramy okien drewnianych produkuje się z drewna klejonego, co zapewnia dużą sztywność i wytrzymałość mechaniczną. To pozwala na budowę wielkich okien.
Maciej Ordowski, kierownik sprzedaży krajowej, Sokółka Okna i Drzwi, tak określa ograniczenia okien z drewna.
Jednym z ograniczeń maksymalnej wielkości okien jest dopuszczalny ciężar skrzydła wynikający z zastosowanych okuć. Wartość ta różni się w zależności od systemu okiennego, sposobu otwierania, zastosowanych zawiasów. W przypadku szklenia stałego ograniczeniem produkcyjnym są możliwości obrabiarek, wielkość stanowisk montażowych, linii malarskich, maksymalny udźwig zestawu szybowego na linii szklenia, a także dostępne długości kantówki.
Trochę więcej możliwości daje zamówienie dużego zestawu okiennego w częściach. Przykładowo największe okno jakie wyprodukowaliśmy w Sokółka Okna i Drzwi miało długość ponad 19 m! Ze względu na ponadwymiarowy gabaryt zostało dostarczone do klienta w elementach, a następnie złożone i zaszklone bezpośrednio na budowie.
Ponadwymiarowe okna z aluminium - ograniczenia
Ekspert z firmy OknoPlus zwraca uwagę, że: aluminium ma wyższą sztywność i wytrzymałość niż PCV, co pozwala na konstruowanie większych okien bez ryzyka odkształceń. Jednak nawet aluminium ma swoje limity wytrzymałości, które są zależne od grubości i rodzaju profilu. W przypadku bardzo dużych okien aluminiowych (np. szklanych ścian fasadowych) konieczne może być stosowanie dodatkowych elementów konstrukcyjnych, takich jak słupki, wzmocnienia lub dodatkowe kotwienia.
Trzeba pamiętać też o drugim ograniczeniu - aluminium jest słabym izolatorem cieplnym, dlatego w profilach konieczne są specjalne przekładki termiczne, żeby przerwać ucieczkę ciepła. To może wpłynąć na ograniczenie maksymalnych wymiarów w oknach, w których szczególnie ważna jest izolacyjność.
Pakiety szybowe a wielkość okien
O wymiarach okien decyduje także maksymalna wielkość pakietów szybowych w nich zastosowanych. Producenci szyb zespolonych wskazują rekomendowane wielkości szyb: w celu zminimalizowania ryzyka mogącego wynikać z niedostosowania wielkości i budowy szyb zespolonych do najczęściej występujących obciążeń wiatrowych. Wielkość ta zależy między innymi od grubości poszczególnych szyb oraz szerokości ramek dystansowych zastosowanych w pakietach, a także powłok naniesionych na szkło. Warto pamiętać również, że są tereny, na przykład podgórskie, gdzie wiatry wieją intensywniej niż gdzie indziej.
Przed laty, gdy trwał intensywny rozwój technologii okiennych w celu znalezienia rozwiązań optymalnych pod względem termicznym i wytrzymałościowym, eksperymentowano z oknami elewacyjnymi o pakietach 4-szybowych. Jednak ciężar szklenia oraz naprężenia termiczne w nim powstające były powodem zrezygnowania z tego pomysłu.
Typowe wymiary okien w projektach Muratora
W projektach domów z logo Muratora wysokość okien pionowych (balkonowych, portfenetrów, fixów) wynosi zwykle 235 cm (składa się na nią wysokość parapetu 85 cm i wysokość okna 150 cm). Okna pojedyncze do kuchni, łazienki, pokoju mają wysokość 150 cm i szerokość 90, 120, 150 cm W oknach dwuskrzydłowych maksymalna szerokość 1 skrzydła to 100 cm. Wymiary drzwi tarasowych dwuskrzydłowych rozwierno-uchylnych to 235 x 200 cm. W przypadku przesuwnych mogą być szersze.
Jak wielkie mogą być okna ponadwymiarowe?
Producenci okien z PCV oferują zazwyczaj okna o maksymalnej szerokości ok. 150-180 cm i maksymalnej wysokości ok. 240 cm.
Okna ponadwymiarowe z drewna muszą spełniać następujące warunki: maksymalny ciężar skrzydła (w oknie przesuwnym w firmie Sokółka Okna i Drzwi wynosi on około 400 kg) oraz maksymalna szerokość i wysokość ramy, jaką można wyprodukować.
W przypadku okien aluminiowych maksymalna szerokość może wynosić nawet 2-3 m, a wysokość - 2,5-3,5 m.
Jeśli marzy nam się dom o naprawdę wielkich oknach, pomyślmy o oknach z aluminium lub drewna.
Mariusz Kudas, ekspert marki OknoPlus, zwraca uwagę, że: są czynniki które umożliwiają tworzenie większych okien. Do każdego klienta podchodzimy indywidualnie i rzadko się zdarza, żebyśmy nie byli w stanie przesunąć tej granicy przy odpowiednich modyfikacjach.
Maciej Ordowski, ekspert marki Sokółka Okna i Drzwi, podkreśla: standardowo w Sokółce możemy wykonać okno przesuwne typu HS w schemacie C o maksymalnych wymiarach 13,1 x2,8 m, a okno dwuskrzydłowe w schemacie L o wymiarach 19 x 6 m.
Jakie warunki trzeba spełnić, żeby montować okna ponadwymiarowe?
W przypadku montażu okien o bardzo dużych wymiarach bardzo istotny jest prawidłowy wymiar otworu w ścianie (odpowiednie kąty w narożnikach oraz przekątne) oraz jego odpowiednie przygotowanie. Producenci okien mają swoje wytyczne dotyczące montażu. Są one zawarte w dokumentacji okien i dołączone do każdego egzemplarza. Producent wskazuje na przykład, że bok okna powinien być przytwierdzony do muru 2, 3 lub więcej kotwami albo dyblami zastosowanymi w odpowiednich odstępach. Montaż niezgodny z zaleceniami producenta może być podstawą nieuznania reklamacji dotyczącej funkcjonowania okien.
Mariusz Kudas komentuje: Montaż okien powinien odbywać się zgodnie ze sztuką budowlaną. Istnieje poradnik wydany przez IFT Rosenheim „Wytyczne do montażu okien i drzwi zewnętrznych” który określa, jak należy podejść do tego zagadnienia. Nie bez znaczenia będzie tu także jakość i wytrzymałość materiałów używanych do montażu oraz profesjonalna i dobrze przeszkolona firma wykonująca takie usługi.
W przypadku okien ponadwymiarowych oraz ze względu na duży ciężar konieczne jest zastosowanie większej niż typowo liczby elementów montażowych, mocniejszych łączników (dybli zamiast kotew), stabilnych podwalin itp. Każdy najmniejszy błąd montażowy może skutkować różnymi problemami, takimi jak niepoprawne funkcjonowanie okuć, nieszczelność itp.
