Jak lukarna wpływa na kształt dachu i funkcjonalność poddasza?
Lukarna jest jednym z bardziej popularnych sposobów doświetlenia poddasza użytkowego, a zarazem bardzo wyrazistym, szczególnym urozmaicającym kształt dachu. Tworząc w dachu załamania i nisze, uplastycznia bryłę domu i dodaje jej malowniczości.
Autor: Andrzej Szandomirski
Usytuowana pośrodku trójkątnej połaci dachu duża, mieszcząca dwa okna lukarna wyznacza oś symetrii bocznej elewacji domu
Lukarna na dachu: ważny element bryły budynku
Lukarna to nadbudówka na dachu z oknem we frontowej ścianie. Przykryta osobnym daszkiem staje się bardzo wyrazistym detalem, odrębnym od pozostałej części dachu. W nachylonej połaci dachowej wprowadza elementy pionowe, takie jak okno i boczne ściany, przez co staje się pełnoprawnym elementem elewacji, znacznie bardziej wymagającym niż okno połaciowe.
Wielkość lukarny powinna być dopasowana do wielkości dachu i bryły budynku – duża lukarna dobrze wygląda jedynie na tle dużej połaci dachu, nie może też zdominować ścian domu ani wbudowanych w nie okien. Nie należy także przesadzać z liczbą lukarn. Dach gęsto nimi wypełniony wygląda ciężko, zaburzone są proporcje elementów elewacji.
Jeśli na jednej połaci jest ich więcej, lepiej, aby ich daszki nie stykały się ze sobą, gdyż to komplikuje wykonanie więźby i ułożenie pokrycia dachowego.
Autor: Andrzej Szandomirski
Usytuowana pośrodku trójkątnej połaci dachu duża, mieszcząca dwa okna lukarna wyznacza oś symetrii bocznej elewacji domu
Lukarna: element tradycyjnego domu
Lukarna to bogaty detal, który może służyć różnorakim efektom estetycznym. Czerwona dachówka, biały tynk i do tego dach z malowniczymi lukarnami to ciągle w świadomości wielu z nas wzór wymarzonego domu.
W domach o tradycyjnej architekturze pojawiają się lukarny o klasycznym wyglądzie, najczęściej kryte dwuspadowymi daszkami z wbudowanym jednym lub dwoma bliźniaczymi oknami. Dzięki takiej formie lukarna może być doskonałym punktem wyjścia do budowania symetrii elewacji. Jej położenie powinno współgrać z innymi elementami: wejściem, kolumnami ganku, oknami na kondygnacjach poniżej. Jeśli jest jedna na połaci, powinna być umieszczona dokładnie pośrodku, nad wejściem lub innym elementem wyznaczającym na elewacji oś symetrii. Jeśli projektant przewidział dwie lub więcej lukarny na połaci, powinny być one rozmieszczone symetrycznie.
W domu tradycyjnym mają najczęściej wbudowane okna ze szprosami – muszą mieć identyczne podziały jak na dolnej kondygnacji domu. Wykończenie ścianek lukarny powinno harmonizować z innymi detalami na elewacji, na przykład podbitką okapu.
Lukarna z dwuspadowym daszkiem
To najbardziej uniwersalny typ lukarny. Stosowane są na dachach o dużym i średnim spadku. Najczęściej nie są bardzo szerokie, bo im szersza ścianka czołowa, tym większy musi być nad nią dach. Raczej więc szerokość lukarny nie przekracza rozstawu dwóch krokwi, a najczęściej wynosi 1 m. Jeśli boczne ścianki są wysokie, we wnętrzu powstaje spora wnęka poprawiająca funkcjonalność pomieszczenia na poddaszu. Pod oknem można urządzić miejsce do pracy lub – jeżeli jest szersza – ustawić stół.
Autor: Andrzej Szandomirski
Lukarna z dwuspadowym daszkiem z nietypowymi niższymi ściankami bocznymi wydaje się bardziej okazała dzięki ozdobnemu wiązaniu szczytu
Lukarna z trzema połaciami
To kształt lukarny szczególnie polecany na dachy o małym spadku. Takie lukarny bywają dość duże, ale dzięki temu, że od zewnątrz widoczne są przede wszystkim ich ściany i okap, daszek wydaje się mniejszy, nie rzuca się w oczy, a w efekcie nie przytłacza dachu. Lukarny kryte trójspadowymi daszkami chętnie stosuje się na dachach krytych dachówką – powstałe naroża można łatwo wykończyć, korzystając z dachówek kształtowych. Od wewnątrz lukarny z takimi daszkami – jeśli mają płaskie wykończenie sufitu – tworzą funkcjonalną wnękę, nieróżniącą się niczym od wnęk lukarn dwuspadowych i pulpitowych. Kształt daszku można jednak wyeksponować efektownymi załamaniami skosów.
