Tynki cienkowarstwowe - rodzaje tynków zewnętrznych

Tynki cienkowarstwowe zapewniają łatwe i szybkie wykończenie domu, stosowane głównie w systemach ETICS. Są 4 podstawowe rodzaje tynków zewnętrznych cienkowarstwowych oraz kilka ich odmian. Poznaj ich cechy.

Tynki cienkowarstwowe zostały pomyślane jako warstwa osłaniająca termoizolację domu wykonaną w systemie ETICS. Wchodzą w skład systemów ociepleń obejmujących klej do styropianu lub wełny mineralnej, materiał termoizolacyjny, masę klejowo-szpachlową do zatopienia siatki zbrojącej i grunt nakładany przed tynkowaniem. Tynki cienkowarstwowe można także nakładać na tradycyjne tynki, które wykańczają murowane ściany. Stosuje się je na podłożach mineralnych. W systemach ociepleń jest to zagruntowana masa szpachlowo-klejowa. Gdy chcesz położyć taki tynk bezpośrednio na mur na przykład z betonu komórkowego czy pustaków ceramicznych, należy się upewnić, czy producent dopuszcza takie rozwiązanie. Najczęściej zaleca się wcześniejsze wykonanie na murze wyrównującej warstwy podkładowej z tynku wapienno-cementowego lub cementowego. Niektóre nowoczesne tynki modyfikowane można nakładać nawet na podłoża pomalowane farbą dyspersyjną, czyli stare malowane tynki.

Czytaj też:

• Skąd się biorą wykwity na klinkierze?

Jaki rodzaj tynku cienkowarstwowego zewnętrznego

Jeżeli nakładasz tynk na zakończenie procesu ocieplania domu w systemie ETICS, pierwszym kryterium wyboru odpowiedniego rodzaju powinien być sposób ocieplenia ściany dwuwarstwowej.

• Tynk na wełnę

Wełna mineralna jest materiałem paroprzepuszczalnym. Stosuje się ją na ścianach, które mają oddychać. Często są to świeżo wzniesione mury, w których jest jeszcze wilgoć technologiczna. Jeśli zamknąłbyś taką ścianę tynkiem o wysokim oporze dyfuzyjnym, na przykład akrylowym, mogłoby dojść do kondensacji pary wodnej w warstwie termoizolacji. Dlatego na ściany ocieplone wełną mineralną należy wybierać tynki paroprzepuszczalne – mineralne, silikatowe lub silikonowe i mieszanki dwóch ostatnich, a także siloksanowe.

• Tynk na styropian

Jeśli ocieplasz dom styropianem, można wybrać dowolny tynk, kierując się innymi właściwościami i oczekiwaniami.

Tynk dobrany do miejsca

Ważne jest miejsce, w którym stoi budynek, oraz panujący w okolicy poziom wilgotności powietrza i zanieczyszczenia atmosfery. W zabudowie miejskiej, zwłaszcza o charakterze przemysłowym, gdzie w powietrzu może być dużo zanieczyszczeń, sprawdzą się samoczyszczące tynki silikonowe. Blisko lasów, wśród jezior, nad morzem najlepszym wyborem będą tynki odporne na korozję biologiczną, na przykład silikonowe, silikatowe lub silikatowo-silikonowe. Tam, gdzie elewacja jest narażona na uszkodzenia mechaniczne, warto postawić na tynki akrylowe, bo mają one wysoką wytrzymałość na uderzenia. Czasem istotny będzie nawet wiek domu. Ściany starych, kilkudziesięcioletnich obiektów mogą zawierać wilgoć, ale na szczęście charakteryzują się dużą paroprzepuszczalnością. Jeśli będziesz chciał taki budynek ocieplić, użyj wełny mineralnej, która umożliwi swobodną migrację pary wodnej na zewnątrz. W tej sytuacji należy zastosować także tynk paroprzepuszczalny.

Tynki cienkowarstwowe mineralne

Są sprzedawane jako sucha mieszanka, do rozrobienia z wodą. Ich zaletą jest duża paroprzepuszczalność. Mają wysokie pH, czyli są zasadowe. Takie środowisko nie sprzyja rozwojowi mikroorganizmów. Cechuje je duża trwałość i odporność na czynniki mechaniczne. Są mało elastyczne, mają duże pory i są nasiąkliwe. Dlatego wymagają malowania. Ma to na celu zamknięcie porów, zabezpieczenie wyprawy przed czynnikami atmosferycznymi oraz wyrównanie koloru, jeśli stosujesz farbę egalizacyjną o tym samym kolorze co tynk. Dzięki malowaniu tynk może mieć też dowolny kolor. Najczęściej stosuje się farby silikonowe i silikatowe, ponieważ są także paroprzepuszczalne. Tynk pokryty farbą silikonową jest odporny na zanieczyszczenia i działanie wody. Farba silikatowa (tańsza od silikonowej) dodatkowo wzmocni strukturę tynku, bo chemiczny proces jej wiązania (krzemianowanie) sprawia, że z biegiem czasu nabiera ona coraz większej trwałości. Tynki mineralne są niepalne. Ich wielką zaletą jest również niska cena.

Tynki cienkowarstwowe akrylowe

Dyspersja żywic akrylowych połączona spoiwami polimerowymi tworzy elastyczną powłokę, dzięki czemu charakteryzują się one bardzo wysoką odpornością na uszkodzenia. Wykonawcy je lubią, bo szybko mogą nimi wykończyć elewację. Tynki akrylowe są wodoszczelne. Mają ograniczoną paroprzepuszczalność, przez co nadają się głównie do systemów ociepleń ze styropianem. Nie powinno się ich także nakładać na świeże mury, które muszą oddać wilgoć. Będzie ona naturalnie dążyła do wydostania się na zewnątrz przegrody i może spowodować odspojenie powłoki tynku. Ze względu na elektrostatyczność powierzchni i lekko kwaśny odczyn tynki te są najmniej odporne na zabrudzenie i korozję biologiczną. Na szczęście producenci oferują też akrylowe tynki z dodatkiem substancji biobójczych. Tynkom akrylowym można nadać barwy o wysokim stopniu nasycenia.

Tynki cienkowarstwowe silikonowe

Są najdroższe wśród tynków cienkowarstwowych, ale powszechnie uważa się je za najlepsze w tej grupie produktów. Tworzy się je, wykorzystując spoiwa w postaci mieszanki żywic silikonowych (krzemoorganicznych) i spoiw polimerowych. Dzięki temu mogą być stosowane na różnych podłożach, i mineralnych, i polimerowych. Mają bardzo zwartą strukturę, są odporne na zamakanie, a jednocześnie paroprzepuszczalne. Ich powłoka jest bardzo odporna na zanieczyszczenia, nie porasta glonami i grzybami. Ponadto ma zdolność samoczyszczenia podczas opadów deszczu. Tynki te są bardzo elastyczne, ale też w pewnym stopniu termoplastyczne – pod wpływem bardzo wysokiej temperatury mogą ulec nieznacznym odkształceniom. Tynki silikonowe są bardzo trwałe i odporne na starzenie pod wpływem promieniowania UV. To wszystko sprawia, że nie wymagają częstych zabiegów konserwacyjnych. Mogą być barwione na równie wiele kolorów co akrylowe.

Tynki cienkowarstwowe silikatowe (krzemianowe)

Są produkowane z wykorzystaniem potasowego szkła wodnego. Sposób ich wiązania ma charakter chemiczny, mineralny. Proces ten z czasem staje się coraz mocniejszy, dlatego podstawową cechą tych tynków jest zwiększająca się wytrzymałość. Łączą zalety tynku mineralnego (paroprzepuszczalność) oraz akrylowego (wysoka wytrzymałość mechaniczna). Są paroprzepuszczalne. Szkło wodne sprawia, że tynk ma odczyn zasadowy (wysokie pH), czyli jest bardzo odporny na działanie glonów i grzybów. Tynki silikatowe dostępne są raczej w pastelowych kolorach. Wykazują niską termoplastyczność. Są niepalne. Do ich wad należy zaliczyć stosunkowo dużą nasiąkliwość i wrażliwość na warunki atmosferyczne podczas nakładania. Wymagają szczególnej staranności i ostrożności w czasie tynkowania, zwłaszcza na podłożach niejednorodnych czy wilgotnych. Ponieważ tynki silikatowe wiążą w sposób mineralny, powinny być stosowane wyłącznie na podłożach mineralnych.

Odmiany tynków cienkowarstwowych

• Tynki cienkowarstwowe silikatowo-silikonowe (SiSi)

Są to masy silikatowe modyfikowane żywicą silikonową o dodatkowych właściwościach wiążących. Mają cechy zarówno tynków krzemianowych (podwyższone pH i zmniejszone ryzyko porastania biologicznego) oraz silikonowych (właściwości samoczyszczące). Są wysokoparoprzepuszczalne. Dzięki niższemu niż w przypadku tynków silikatowych pH tynk ten można wybarwić na każdy kolor, podobnie jak tynki silikonowe czy akrylowe. Są polecane do wykończenia elewacji domów w dużych miastach oraz na terenach o podwyższonej i utrzymującej się wilgotności powietrza.

• Tynki cienkowarstwowe polimerowo-krzemianowe

Nazywa się je także zolokrzemianowymi lub nanokrzemianowymi. Do łączenia mieszanki krzemianowej zastosowano w nich spoiwa polimerowe. Dzięki temu można je nakładać na podłoża mineralne, a także na powłoki z farb dyspersyjnych. Zawierają dużo krzemianów, są więc dość wysoko paroprzepuszczalne. Można je stosować w systemach ociepleń ze styropianem lub z wełną mineralną. Nie ulegają łatwo odkształceniom pod wpływem wysokiej temperatury. Tworzą szczelną powłokę i są odporne na zabrudzenia oraz działanie wody. Mają niższy odczyn pH niż tynki silikatowe czy silikatowo-silikonowe, dlatego mogą nieco szybciej porastać grzybami i glonami.

Tynki cienkowarstwowe z dodatkami

Do tynków cienkowarstwowych stosuje się także różne dodatki, żeby poprawić ich funkcjonalność lub uzyskać efekt dekoracyjny. Mogą być na przykład wzmocnione włóknami węglowymi, dzięki czemu mają zdolność wypełniania rys i nadają się do nakładania na stare, zniszczone wyprawy tynkarskie. Stosując odpowiednią technikę nakładania mas o podwyższonej plastyczności przeznaczonych do modelowania, można uzyskać na ścianach powłokę drapaną, szczotkowaną, sznurowaną itp. Dodatek drobnego kruszywa naturalnego sprawi, że elewacja będzie wyglądać jak zrobiona z granitu lub piaskowca. Obecność substancji luminescencyjnych w tynku spowoduje, że będzie on w nocy świecić, odbijając światło z pobliskich latarni.

Tynki odporne na wilgoć

Jedną z najczęściej występujących wad otynkowanych elewacji jest pojawienie się na nich porostu zielonych, czarnych, brązowych, a nawet czarnych glonów lub grzybów. Najbardziej są na to narażone domy usytuowane w zalesionej i wilgotnej okolicy. Taki nalot może też powstać na północnych albo zachodnich ścianach, które długo są wilgotne, w domach pokrytych słabszej jakości tynkiem bez ochrony biologicznej. Zawilgocenie elewacji sprzyja również osadzaniu się na ścianach kurzu i brudu. Kolejną konsekwencją będzie szybsze starzenie się wyprawy tynkarskiej i niszczenie elewacji.

Dlatego też przy wyborze systemu ocieplenia bardzo ważną kwestię stanowi dobór masy tynkarskiej odpowiedniej do warunków, w jakich dany budynek będzie eksploatowany. Ponieważ woda jest jednym z najbardziej niszczących czynników, gdy porównujemy masy tynkarskie, zwróćmy uwagę na następujące parametry danego systemu:

• nasiąkliwość,
• przepuszczalność pary wodnej.

Anna Kazimierowicz